20. yüzyılda yaşanan toplumsal olayların oluşturduğu trendler ve kadın modasına tematik yansımalarının incelenmesi

Abstract

20. yüzyılda yaşanan, önemli toplumsal olayların oluşturduğu trendlerin dönem kadın modasına tematik yansımalarının incelenmesinin amaçlandığı çalışmada; 1900-2000 yılları arasında dünya üzerinde yoğun olarak hissedilen ve moda trendlerinde farkedilir etkiye sahip toplumsal olaylar kronolojik olarak ele alınarak, siluet, renk, aksesuar ve kullanılan malzeme/süsleme açısından oluşturduğu trendler, tematik olarak açıklanmaya çalışılmıştır. Beş bölümden oluşan araştırmanın birinci bölümde; problem durumu, amaç, önem, sayıltılar ve sınırlılıklara yer verilmiştir. İkinci bölümde araştırmanın sınırlılıkları doğrultusunda moda ve trend kavramları ile ilgili bilgilerin yer aldığı kavramsal çerçeve ve ilgili araştırmalar, üçüncü bölümde ise araştırmanın yöntemi yer almaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yönteminin kullanıldığı bu araştırma kapsamında elde edilen veriler, yaşandığı toplumun yanı sıra Dünya çapında pek çok ülkeyi etkileyen önemli toplumsal olaylar ve dönem modaları olmak üzere iki ana başlık altında incelenerek içerik analizi yapılmıştır.Araştırmanın bulgularının ve yorumlarının yer aldığı dördüncü bölümde ise olaylar ayrı başlıklar halinde ele alınarak, dönem modasına siluet, renk, aksesuar ve kullanılan malzeme/süsleme açısından yansımaları yorumlanmış, görsellerin ve suliet çizimlerin yer aldığı trend analiz şemaları halinde sunularak, olay/trend ilişkisi ortaya konmaya çalışılmıştır. Beşinci bölümde araştırmanın sonuçları yer almaktadır. Araştırma sonucunda, 20. yüzyıldaki önemli siyasal ve toplumsal olayların, oluşturdukları trendlerle dönemlerinin modasını yönlendirmede etkili oldukları, ancak olayların etki süresi, ardından gelen farklı olaylar ve etkilediği kitlenin yaygınlığı gibi faktörlerin etkisiyle makro veya mikro trendler olarak modaya yansıdıkları belirlenmiştir. Ayrıca olaylarda yer alan tarafların kültürel giyim öğelerinin trend olarak modayı yönlendirmede etkin olduğu ve ekonomik, teknolojik ve özellikle iletişim alanındaki gelişmelerin trendlerin yaygınlaşması ve sürelerini belirlemede önemli rol oynadığı gözlenmiştir. Yüzyıl başında yaşanan Boxer Ayaklanması ,Japon -Rus Savaşı ve iki önemli Rus devrimi, 30'larda yaşanan Japonya'nın Çin işgali kendi içinde modayı kısa süreli etkilerken, olayların birbiri ardına yaşanması ile 1900'lerin başından 30'lara kadar Asya ve Rus kültürünün modaya yansımalarının uzun süreli olduğu görülmüştür. Aynı şekilde iki büyük Dünya Savaşı savaşı arasında yaşanan büyük buhran yıllarında, moda alanındaki kısıtlamaların trendlerde uzun soluklu etkiler yarattığı görülmüştür. 50'lı yıllarda yaşanan Küba devrimi ve Vietnam savaşı silüet ve rengin yanısıra şapka ve kep gibi aksesuara etki ederken, öğrenci hareketleriyle zirve yapan hippi modası da özellikle genç yaş grubunun moda trendlerinde uzun dönemli etki yaratmıştır. 70'lı ve 80'lı yıllardaki petrol krizlerinin ve 90'lı yıllarda yaşanan Körfez Savaşlarının ise bazen renk, bazen siluet, bazen de bayrak, logo, sembol gibi detaylarla mikro ve makro düzeyde trendler oluşturarak dönem modasını yönlendirdikleri belirlenmiştir. 20. yüzyıl boyunca yaşanan olaylar ve olayların olduğu dönemde değişim gösteren moda tendleri arasındaki bağlantı siluet, renk, aksesuar ve kullanılan malzeme/süsleme açısndan tematik trend analiz şemalarıyla da açıklanmıştır.Anahtar Kelimeler : Moda, trend, kadın, toplumsal olay, siyasi olay

The aim of this study is to examine the effects of major social events on the fashion trends in 20th century. In accordance with this purpose, social events which have a noticeable effect on the the world between years 1900-2000 were discussed in chronological order and effects of these events were tried to explain thematically on the basis of silhouette, color, accessories and trends created for the materials used. The study consists of five chapters and the first section includessituation of the problem, purpose, significance, assumptions and limitations. The second chapter involves the research about the conceptual framework which comprises the information about the fashion and trend concepts towards the the limitations of this research. Method of the research took part in the third section. Content analysis was made on the data obtained from this survey by the document review process which is one of the qualitative research methods. Content analysis was carried out under two main headings:important political and social events affecting the community as well as many other countries worldwideand period fashions. Fourth section of the study consists of the research findings and comments. In this section events were taken into separate titles and effects of events on period fashion were discussed based upon silhouette, material / fabric and reflections in terms of color and accessories. By preparing trend analysis schemes containing images, silhouette and drawings;event/trend relationships were tried to be revealed in this section. The fifth section involves the results of the research. In the result of this study, it was determined that major social and political events in the 20th century had a crucial effect on the fashion of the period, however the reflections became macro or micro trends because of the effect time of the events, followed by different events and the prevalence of the effected group.Besides, it was observed that cultural clothing items of the groups that took part in the events had also an influence on the fashion and developments in the economical, technological and especially communication areas accelerated the prevailing of the trends and determining their time. The events in the beginning of the 20th century, the Boxer rebellion, Japan-Russia War, two important Russian revolution and Japan occupation in China in 1930s had short-term effects on fashion. On the other hand, from the beginning of 1900s to the 1930s Asian and Russian culture had long-term effects on fashion. In the crisis years between two big World wars, limitations on the fashion area had long-term effects on trends. Cuban Revolution and Vietnamese war in 1950s affected the silhouette and colours besides accesories such as hats and caps.In addition, hippie fashion which peaked with student affairs had a long-term effecet on especially younger age groups' fashion trends. It was also determined that petrol crisis in 1970s - 1980s and the Gulf war in 1990ssteered the period fashion by creating micro and macro fashions such as colour, silhouette and sometimes flag, logo, symbols. The relationship between the events took place in 20th century and changing fashion trends in those periods was also explained with trend analysis schemes based on silhouette, material, accessories, colour and patterns.Key Words : Fashion, trend, women, social event, political event