İç Anadolu Bölgesi günümüz çömlekçilik üretiminde durum tespiti ve yeni tasarımlar

Abstract

Araştırma konusu olarak, İç Anadolu Bölgesi Toprak İşleri (Çömlekçilik-Testicilik) ele alınmıştır. İç Anadolu Bölgesi'nin toprak işlerinde daha önce ayrıntılı olarak incelenmemiş 6 yöresi (Ankara ili/ Gölbaşı İlçesi, Aksaray İli/ Gelveri İlçesi, Kırıkkale İli/ Ahılı Köyü, Eskişehir İli/ Mihalıççık İlçesi, Eskişehir İli- Mihalıççık İlçesi / Sorkun Köyü, Konya İli/ Sille Köyü) örneklem olarak seçilmiştir. Öncelikle bu yörelerin toprak işleri envanteri çıkarılmış sonrasında ise üretilen çömlek-testi ürünler hakkında ürün bilgi formları her yöre için 35 adet çömlek, 25 adet testi incelenerek hazırlanmıştır. Ayrıca yörelerde hazırlanan usta görüşme formları dahilinde yüzyüze görüşerek usta görüşleri alınmıştır. Ürün bilgi formları ve usta görüşme formları SPSS 24. 0 İstatistik paket programında analizi yapılarak yorumlanmıştır. Araştırma kapsamındaki yörelerde faaliyet gösteren bireylerin genellikle yaş grubu yüksek ve eğitim düzeyi ilkokul ve altı bireylerden oluştuğu belirlenmiştir. Bireylerin mesleği genellikle aile mesleği olma sebebi ile öğrendikleri ve ustaların çırak bulmada zoluk çektiği öğrenilmiştir. Yörelerde talep doğrultusunda birinci sırada güveç üretildiği ve ustaların ürün hazırlarken en çok hammadde bulma sıkıntısı yaşadığı tespit edilmiştir. Ürün özellikleri ile ilgili yapılan analizlerde her ürün tipinin her yörede aynı ölçülere sahip yapılmadığı, her atölyede dekoratif ürünler üretilmediği, testilerde boyama, kazıma ve nadir de olsa ajur süsleme tekniği kullanıldığı belirlenmiştir. Araştırma kapsamındaki yörelerde yapılan ayrıntılı incelemeler sonucunda pazarlaması kolay, işlevsel ve dekoratif ürünler tasarlanmıştır. Tasarlanan ürünler 2013 yılından itibaren atölyelerde ve ustaların kendi satış mağazalarında tüketiciye sunulmuş ve ürün getirisine göre üretimine devam ettirilmiştir.

The research topic is on earth works in Central Anatolia (Crockery and Juke Making-Pottery). As sample, 6 regions of Central Anatolia are chosen, on which no detailed research on earth works have been made before (District Gölbaşı of Province Ankara, District Gelveri of Province Aksaray, Village Ahılı of Province Kırıkkale, District Mihalıççık of Province Eskişehir, Village Sorkun of Province Eskişehir, and Village Sille of Province Konya). First of all, an inventory of earth works in these regions has been collected, afterwards, product information sheets including 35 crockeys and 25 jugs are prepared for each region. Moreover, to determine the specifications of the masters active in the region, master interview sheets are prepared and filled out by interviewing face to face. Product information sheets and master interview sheets have been analysed with the SPSS 24.0 Statistical Package Programme and interpreted. It has been ascertained that the individuals working in these regions are generally of higher age group, the education level is primary school and lover. It has been found out that the individuals generally learned this craft from the family and that the masters have difficulties to find apprentices. In the regions is hotpot the primary produced ware and the most difficult obstacle for production is to find raw material. In the analysis on product specifications is found out that each product type is not produced in the same sizes in the different regions, that decorative object are not produced in every atelier, that on jukes colouring, engraving and rarely open work is applied. As outcome of detailed researches in the regions, products which are easy marketable, functional and decorative are designed. These designed products are presented to the consumer in ateliers and showrooms since 2013, and the production of these products is continued depending on their return.