Çağdaş Türk resminde dışavurumcu otoportreler (1923-1960)

Abstract

Otoportreler, sanatçıların kendileri hakkında bir iz bırakma isteklerinden dolayı tercih edilmektedirler. Geçmişten günümüze kişinin varlığının ispatı olarak kabul gören otoportreler, resmedilenin fiziksel ve ruhsal özelliklerinin somutlaştığı bir konu alanı oluşturmakta böylelikle, modelin en kişisel ifadeleri haline gelmektedirler.Bu kişisel ifadeler Türk Sanatındaki portrecilik anlayışına göre, inanç ve yaşayış biçimleri çevresinde ilerlemekte ve geçmişi Karasuk ve Taştık Devirleri mezarlarına kadar uzanmaktadır. Osmanlı Dönemi'nde ise, Fatih Sultan Mehmet sayesinde portrecilik anlayışının geliştiği ve minyatür sanatının bu gelişime katkı sağladığı bilinmektedir.Cumhuriyet Dönemi'ne gelindiğinde, sanat politikalarına önem verildiği anlaşılmaktadır. Türkiye'de 1923-1960 yıllarında, sanat alanında mühim atılımlar yapılmıştır ayrıca bu dönemde yaşanılan toplumsal bunalımlar Türk Sanatçıları, Dışavurumculuk gibi yeni sanatsal üsluplar aramaya itmiştir. Bu araştırmada, 1923-1960 yılları arasında Çağdaş Türk Resim Sanatı Tarihi içerisinde yer alan Dışavurumcu otoportrelerin, eser analizleri yapılmakta ve otoportre üreten sanatçılar, hayat hikâyeleri ile birlikte ele alınmaktadır. Ayrıca portre ve otoportrenin tarihsel gelişimi, Dışavurumcu Akımın Batı Sanatı ve Türk Sanatındaki yeri, Türkiye'nin tarihsel, sosyolojik ve kültürel yapısı göz önünde bulundurularak irdelenmektedir.Anahtar Kelimeler : Çağdaş Türk Sanatı, Dışavurumcu Akım, Otoportre

Self portraits are preferred by artists to leave a mark about themselves behind .From past to present, self portraits have been accepted as the demonstration of existence and formed a field where both physcially and spiritually features of model have concreted and thus they become the most personal expressions of models. According to mentality of performing portraits in Turkish Art, those personal expressions have been in progress and shaped around faith and lifestyles, and also we can witness their history until Karasuk and Taştık Periods' graves. During Ottoman Empire , mentality of performing portraits were improved with efforts of Fatih Sultan Mehmet ;also Art of Miniature was known to contribute to this progress. On Republic Period ,it could be understood that importance was given to art policies.Between the years of 1923-1960 in Turkey, many important developments were achieved including art.However, social problems that were experienced in this period,forced the artists to search new artistic styles like Expressionism In this study, Expressionist self portraits which were produced in Contemporary Turkish Painting Art between the years 1923-1960 are analysed and the artists who performs self portraits are examined with their life stories.Meanwhile, historical progress of portrait and self portrait ; the place of Expressionist movement in Turkish and Western Art are analyzed considering Turkish historical ,sociological and cultural structures.Key Words : Contemporary Turkish Art, Expressionism, Self Portrait