Disiplinlerarasılık üzerine deneysel yaklaşımlar ve uygulamalar

Abstract

Bu tezin konusu sanatta disiplinlerarasılık üzerinden şekillenmiştir. Disiplinlerarasılık kapsamında sanatta önemli olduğu düşünülen tüm kırılma noktaları tezin genel yapısını oluşturmutur. Sanatta disiplinlerarasılığın; özgürlük bağlamında temellerinin atıldığı 19. yüzyıl sonu, disiplinlerarası üretimlerin görünür hale geldiği 20. yüzyılın ilk yarısı ve disiplinlerarası üretimlerin yoğunlaştığı 20. yüzyılın ikinci yarısı -1960'lar ve sonrası- önemli kırılma noktaları olarak değerlendirilmiştir. Bunun yanı sıra önemli olduğu düşünülen sanatçılar ve üretimleri, bazı akımlar ve dönemler, ayrıca kişisel üretimler ve bu üretimlerle ilgili değerlendirmeler üzerinde durulmuştur. Disiplinlerarasılıkla ilişkili olduğu düşünülen sınır, disiplin, özgürlük gibi kavramlar; çeşitli dönemlerin sosyal yapısı da göz önünde bulundurularak, alegorik ilişkilendirmelerle ve buna bağlı olarak deneysel bir yaklaşım biçimiyle çözümlenmeye çalışılmıştır. Bu çözümlemeler esnasında bireyin özgürleşmesi, üretimlerin özerkleşmesi, temsil ve temsilin aşılması, sanat mekânlarının dönüşümü, teknolojinin sanattaki konumu, `öteki` olanın sanat içerisindeki durumu ve `yerel` olanın merkezde konumlanışı gibi olgular odağa alınmıştır. Disiplinler üzerinde temellenmiş olan disiplinlerarası yapılar sürekli olarak mecrasını genişletmiş ve sanat, özellikle günümüzde tek bir disiplinle ifade edilmenin ötesine geçmiştir. Disiplin yapılarının esnemesiyle meydana gelen disiplinlerarası oluşumlar ve sanat alanında yaşanan kırılmalar; ifade olanaklarını arttırmış ve üretim yelpazesini genişletmiştir. Bu sebeplerle, sanatta arayışların da, kırılmaların da her daim devam ettiği ve devam etmesi gerektiği sonuçlarına varılmıştır.

The purpose of this dissertation is to examine interdisciplinarity in art. It generally addresses all the turning points considered to be important milestones in art in respect of interdisciplinary approach. The dissertation regards the end of the 19th century where the foundations of interdisciplinary procedure in art were laid in the context of freedom, the first half of the 20th century where the interdisciplinary produce became more and more prominent and the second half of the 20th century – the 1960s and the following period - where the interdisciplinary produce became more and more intense as important milestones in this respect. Besides, the dissertation also addresses the artists deemed to be of importance and their works, some movements and periods as well as individual productions and the related comments. The dissertation has also attempted to analyse the notions such as bounds, discipline and freedom, all notions deemed to be associated with interdisciplinarity by means of allegorical associations and an experimental approach linked with these, thereby also taking account of the social structure of different periods. The dissertation focused, in these analyses, on phenomena such as liberalization of individual, production gaining autonomy, representation and going beyond it, transformation of art spaces, status of technology in art, status of ''the other'' in art and positioning of what is '' local'' in the centre. The interdisciplinary structures based on disciplines have continuously expanded their course, and nowadays art can especially be no more expressed in terms of one discipline. Interdisciplinary formations formed through the flexibility of discipline structures and turning points in art life have broadened expression opportunities and production range. For all these reasons, the dissertation concludes that there has always been, and there should always be, searches and differing movements in art.