Adıyaman ili Bedeni kilimlerinin renk, motif ve kompozisyon özelliklerinin incelenmesi ve tekstil tasarımlarına aktarılması

Abstract

Bu araştırmanın amacı Adıyaman İl merkezi ve araştırma kapsamına dâhil edilen köylerde bulunan bedeni kilim örneklerinin renk, motif ve kompozisyon özelliklerinin incelenmesi, belgelenmesi, kilimlerin renk, motif ve kompozisyonlarından yola çıkarak, çağdaş örme tasarımlarıyla tekstil koleksiyonu oluşturmaktır. Araştırma kapsamında Adıyaman İli Merkez ilçesinde bulunan antikacı ve Merkez ilçeye bağlı Güzelevler, Karagöl, Payamlı, Tekpınar, Ulubaba (Çınarik), Davuthan köylerinde etnografik bir araştırma yapılmış, dokumacılık yapan 8 kişi ve dokuma kilimlerin satışı ile ilgilenen 1 kişiyle görüşülmüştür. Araştırma kapsamına 6 köy, 9 kişi belirtilen yerde yapılan incelemede elde edilen 18 Bedeni kilim alınmıştır. Araştırma verisi yarı yapılandırılmış görüşme, gözlem, mekanik gözlem ve bilgi formları aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma sonucunda bulgulanan kilimlerin yöresel yer tezgahında cicim tekniği kullanılarak yün ve pamuk iplikle dokunduğu ve farklı renkte 3 adet dar dokumanın bir araya getirilerek dikilmesi suretiyle oluşturulduğu belirlenmiştir. Kilim örneklerinin çoğunlukla çeyiz için dokundukları ve yörede artık dokuyucunun kalmadığı saptanmıştır. Kilimlerde, bitkisel bezeme, figürlü bezeme, nesneli bezeme, geometrik bezeme ve sembolik bezeme türlerine rastlanmış ve ağırlıklı olarak geometrik bezemelerin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Ulaşılan bulgular ışığında araştırmada belirlenen geleneksel el dokuması kilimlerin motifleri temel tasarım öge ve ilkeleri bağlamında düzenlenerek çağdaş tekstil tasarımları yapılmıştır. Örme kolleksiyonu oluşturulmuştur.

The aim of this research is to investigate the color, motif and composition characteristics of the Bedeni Kilim samples and to create a textile collection with contemporary knitting designs based on the colors, motifs and compositions of the rugs. In the scope of this thesis an antique store, Güzelevler, Karagöl, Payamlı, Tekpınar, Ulubaba (Çınarik), Davuthan villages located in the central district of the province of Adiyaman city and an ethnographic survey that has been conducted to 8 people experienced in weaving of Bedeni Kilims and one person interested in selling of these rugs. Face to face interview technique was applied. The survey covers 18 Bedeni Kilim examples of hand-woven rugs, which are found in the region. In this research, data collection was conducted by means of face-to-face interviews and data sheets containing product technical details and photographs. In the research carried out in the region, it was determined that the rugs touched on the floor loom by using the combination of three narrow fabrics and cotton and wool yarn by using the suture technique. It was found that kilim samples mostly touched for dowry. In the rugs, it was found that the geometric decoration and ornamental decoration, geometric decoration and symbolic decoration types were observed and geometric decoration was used.In the light of the findings, the motifs of traditional hand-woven rugs determined in the research were arranged in the context of basic design elements and principles and contemporary textile designs were made. Knitting collection was created.