Sâdeddin Kaynak`ın eser bestelediği filmlerin ve bu filmlerde yer alan eserlerin incelenmesi

Abstract

Türk Sineması, 1914 yılından günümüze kadar Türk Müziği ile her zaman etkileşim hâlinde olmuştur. Çekilen filmler için yeni eserler besteleyen Türk Müziği bestekârlarının yanı sıra bu eserleri seslendiren Türk Müziği ses sanatçıları bu filmlerde oynayarak beyaz perde sayesinde halkla buluşmuştur. Özellikle 1931 ve 1953 yılları arası dönem incelendiğinde, Türk filmleri ve Türkiye'de gösterime giren yabancı filmler için Sâdeddin Kaynak'ın bu alana özgü eserler besteleyerek öne çıkan kişi olduğu görülmektedir. Ancak şimdiye kadar bu konuyla ilgili detaylı bir araştırmaya rastlanamamıştır. Bu sebeple yapılan çalışmanın Türk Müziği ve Türk Sineması'nın bir arada incelendiği ilk araştırma olması açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Yapılan araştırmalar sonucu ulaşılabilen bilgiler neticesinde bestekâra ait film müziklerinin belirlenmesi ve bir bölümünün incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada, Sâdeddin Kaynak'ın eser bestelediği Türk filmleri, Türkiye'de gösterime giren yabancı filmler ve bu filmlerde yer alan eserler detaylı olarak araştırılmıştır. Giriş bölümünde, Türk Sineması'nın başlangıç dönemi ile Sâdeddin Kaynak'ın hayatına kısaca değinilmiş ve film müziği bestekârlığındaki önemli rolü detaylı olarak anlatılmıştır. Veri toplama tekniği olarak arşiv tarama, kütüphane araştırmaları, literatür taraması ve doküman incelemesi kullanılmıştır. Bulgular ve yorumlar bölümünde ise; tarama modeli kullanılarak ulaşılabilen filmler izlenip, taş plaklar dinlenmiş; Sâdeddin Kaynak'ın el yazma nüsha notaları ve diğer ulaşılan notalar incelenerek, yapılan detaylı araştırma sonrası bestekârın filmler için bestelediği tespit edilen eserlerin içinden ulaşılabilen filmlerde yer alan eserler ile birlikte günümüzde kullanılan nüshalarla farklılık arz eden eserler göz önüne alınarak 40 sözlü ve 20 sözsüz eserin usûl, makam, form, güfte gibi farklı özellikleri ele alınmıştır. İçerik analizi yöntemi ile Sâdeddin Kaynak'ın eser bestelediği filmlerle ilgili bilgilere ulaşılmaya çalışılarak Türk filmleri, Türkiye'de gösterime giren yabancı filmler ve bu filmlerde kullanılan sözlü ve sözsüz eserler ayrı ayrı listelenmiştir. Elde edilen verilen sonucunda Sâdeddin Kaynak ve Türk Sineması hakkında bilgiler elde edilmiş, günümüzde icrâ edilen eserlerde tespit edilen hatalar düzeltilmiş, filmlere ve bestelenen eserlere dâir sonuçlar elde edilmiş, Sâdeddin Kaynak'ın film müziği bestekârlığının öncü isimlerinden biri olduğu anlaşılmış, günümüzde ve gelecekte film müziği bestekârlığı ile ilgili çalışmalar yapılması önerilmiştir.

Since 1914 up until today, Turkish Cinema has always been in interaction with Turkish Music. Both Turkish Music composers have composed new music for the movies and the Turkish Music vocal artists performing the songs have appeared in these movies, in order to meet the public eye with the aid of the silver screen. Especially upon reviewing the years 1931 and 1953, it can be seen that Sâdeddin Kaynak is the person who shined out for composing works for Turkish movies and foreign movies released in Turkey. However a detailed study on this topic has yet not been encountered. The study carried for this purpose is regarded important for being the first study to review Turkish Music in conjunction with Turkish Cinema. As a result of the information reached based on the research conducted, it is aimed that the movie soundtrack belonging to the composer are identified and that some of these works are reviewed. In this study, the Turkish movies and the foreign movies released in Turkey for which Sâdeddin Kaynak composed work, as well as the works found in these movies have been researched in detail. The prologue shortly mentions thebeginning years of Turkish Cinema as well as the life of Sâdeddin Kaynak and gives in detail, his important role in composing movie soundtracks. Archive reviews, library studies, literature reviews and documents inspections have been used as the data collection method. As for the results and comments section; the movies attained have been watched using the scanning method and the gramophone records have been listened to, hand written copies of the musical notes by Sâdeddin Kaynak and other musical notes attained have been inspected, after conducting a detailed research based on the works found in the movies that could be attained out of the movies for which the composer has composed and the works for which differences are found in copies used today, different properties; such as method, tune, form and lyrics; of 40 verbal and 20 instrumental works have been approached. Using the content analysis method, information has been tried to reach on the movies for which Sâdeddin Kaynak composed work, the Turkish movies and the foreign movies released in Turkey and the instrumental and vocal works found in these movies have been listed separately. As a result of the data obtained, information about Sâdeddin Kaynak and Turkish Cinema has been gathered, the errors detected in modern versions of the works have been corrected, results have been obtained on the movies and the composed works. It has been clearly understood that Sâdeddin Kaynak is a pioneer in composing movie soundtracks and it has been suggested that studies be carried, both today and in the future, about composing movie soundtracks.