Niğde ili kızılca kasabası düz dokuma yaygıları ve güncel tasarımlarda kullanımı

Abstract

Niğde ili geçmişten günümüze geleneksel `Niğde Halıcılığı` ile ünlü dokuma merkezlerinden biridir. Köylerde ve kasabalarda yörük kültürü ile dokunmuş halı ve düz dokumalar az da olsa halen devam etmektedir. Bu kültürün devam ettiği kasabalardan birisi de Kızılca kasabasıdır. Bu çalışma ile Kızılca kasabasında düz dokumalar tespit edilmiş ve bilgi formları ile belgelenerek katalog oluşturulmuştur. Toplam otuz adet düz dokumanın tarihsel gelişimi, dokuma tekniği ve teknik özellikleri, kullanılan araç-gereçler, motif, renk, desen ve kompozisyon özellikleri belirlenmiştir. Yörede dokuma ile uğraşmış kişilere anket yapılmış, araştırma sonucunda ulaşılan veriler uygun istatistik yöntemlerle analiz edilip yorumlanmıştır. Tema olarak kurt ağzı motifi belirlenmiş ve bu motifle Kızılca kasabası düz dokumalarından esinlenerek dokuz adet güncel tasarım ve bir adet kumaş dokunmuştur. Ayrıca Niğde yöresinde dokunmuş̧ olan düz dokuma yaygılarının günümüzdeki durumunu tespit ederek, gün yüzüne çıkarmak ve Geleneksel Türk Sanatları acısından literatüre yeni bir kaynak kazandırmak amacı gözetilmiştir.

Niğde province is one of the famous weaving centers with its traditional `Niğde Carpets`. In the villages and towns, weaved carpets and plain weaves have still been made in accordance with the nomadic culture. One of the towns where this culture lives is Kızılca. In this study, plain weaves were determined in Kızılca and a catalogue was created after they were documented through information forms. The historical development, weaving technique, technical properties, tools that were used, motifs, colors, designs, and composition characteristics of thirty plain weaves were determined. The locals who engaged in weaving were surveyed and the data were analyzed using proper methods and interpreted. The wolf mouth motif was determined as the theme. Inspired from plain weaves of Kızılca, nine contemporary design was made and one fabric was weaved using this motif. Moreover, it was also aimed to reveal the plain weaved rugs of Niğde region by determining their current states and present them to the literature on Traditional Turkish Arts.