Çağdaş türk resim sanatında gök kavramına bağlı imgelerin göstergebilimsel açıdan incelenmesi

Abstract

Gök kavramının temelinde, kavrama sahip olan toplumun inanç sistemi ile inanmaları yer almaktadır. Bu nedenle kavramın sanatta ele alınışını ve yerini görebilmek için öncelikle kavramsal tanımı, din ve felsefedeki yeri ile ayrıca çağlar içinde yüklendiği anlamları bilmek gerekmektedir. Bu çalışmada, kavramlarla birlikte gök ve sanatsal ifade ilişkisi kapsamında üretilen sanat eserleri örnekleri incelenerek, gök kavramının, çalışmanın temelini oluşturan çağdaş Türk sanatçılarına olan etkisini belirleyerek yine çağdaş Türk resminde kavrama bağlı gelişen motif, sembol ya da imgelerin göstergebilimsel inceleme yöntemi ile çözümlenmesi amaç edinilmiştir. İmge sembol bağlamında oluşan göstergelerin çözümlenmesinde gök kavramının sanatçıların bilinçaltı dünyasının içsel bir şekilde dışavurumu ya da özgün bir bilinçle mi ele alınıp işlendiğinin araştırılması hedeflenmiştir. Bu bağlamda çok sayıda seçili çağdaş Türk sanatçısının resimleri incelenerek, literatür taraması, röportaj ve eser analizi yöntemiyle sonuca ulaşılmıştır. Çalışma sonucunda kimi sanatçıların kavrama ait motif, sembol ya da imgeleri bir bilinçle ele aldıkları, kimi sanatçılarında konuyu plastik açıdan salt biçim ve form kaygısı ile ele aldıkları tespit edilmiştir. Bu çalışma ile Çağdaş Türk resmi ve kavramla olan etkileşimlerinde, sanatçıların imge ve sembolleri, kimi zaman biçim, kimi zamanda plastik bir ifade unsuru olarak kullanılmasıyla kavram ve inanışlardan beslendiği sonucuna varılmıştır. Araştırmaya şekil veren bölümlerde ilk olarak birinci bölümle probleme ait tanım ve kavramlar ele alınmıştır. İkinci bölümde ise göstergebilimin tanımı, tarihçesi ve ilişkileri, göstergebilim ve sanat eseri incelenmesi kapsamında kuramsal ve kavramsal problemlere yer verilerek, gök kavramının göstergeye dönüşümü incelenmiştir. Üçüncü bölümde Türklerde gök kavramına yönelik anlayışlara yer verilerek kavramın çağdaş Türk sanatında ele alınış biçimi ve göstergeye dönüşümü incelenmiş, konuya ait örnek eserlerdeki imge ve sembollerin göstergebilim sel çözümlemeleri yapılmıştır. Dördüncü bölümde uygulama projesi kavram dahilin de ele alınarak konu amaç ve yöntem bakımından açıklanarak uygulama eserleri değerlendirilmiştir. Araştırmanın son bölümünde veriler değerlendirilerek, elde edilen nihai sonuçlara göre bir takım öneriler getirilmiştir.

At the basis of the concept of the sky, the belief system of the society with the concept is to believe. For this reason, it is necessary to know the conceptual definition, its place in religion and philosophy, and the meanings it has been imposed over the ages. In this study, by examining the examples of art works produced within the context of the relationship between sky and artistic expression with the concepts, the aim of this study is to determine the effect of the concept of sky on the contemporary Turkish artists and to analyze the motifs, symbols or images developed in the contemporary Turkish painting by using semiotic analysis method. In the analysis of the indicators formed in the context of the image symbol, it is aimed to investigate whether the concept of the sky is handled and processed with an internal expression of the artists' subconscious world or with an original consciousness. In this context, the paintings of a large number of selected contemporary Turkish artists were examined and the results were obtained through literature review, interview and work analysis. As a result of the study, it is determined that some artists treat the motifs, symbols or images belonging to the concept with a consciousness, and some artists deal with the issue with purely form and form concerns. In this study, it is concluded that the artists and their interactions with the contemporary Turkish painting and concept are fed by concepts and beliefs by using the images and symbols, sometimes as a form and sometimes as a plastic expression element. In the sections that shape the research, firstly, the definitions and concepts of the problem are discussed with the first section. In the second part, the definition, history and relations of semiotics, semiological and conceptual problems and theoretical and conceptual problems are examined. In the third chapter, the conceptions of the concept in the contemporary Turkish art and the transformation of the concept to the indicator are examined by providing insights towards the concept of the sky in the Turks, and semiotic analysis of the images and symbols in the sample works are made. In the fourth chapter, the application project is also included in the concept and the subject is explained in terms of purpose and method and the works of application are evaluated. In the last part of the research, the data was evaluated and some suggestions were made according to the final results.