Moda tasarımı öğrencilerinin giysi tasarımına yönelik uygulamalarında malzeme seçimi ve tedariğinde karşılaştıkları problemler

Abstract

Tasarımın istenilen estetik düzeyde ve kalitede oluşturulabilmesi için malzeme ve yardımcı malzemenin doğru seçilmesi gerekmektedir. Malzeme ve yardımcı malzemenin doğru seçilememesi başarılı bir tasarımın başarısız bir çıktıya dönüşmesine neden olabilmektedir. Bu araştırmada temel amaç; vakıf ve devlet üniversitelerindeki moda tasarımı bölümlerinde lisans düzeyinde eğitim gören öğrencilerin; giysi tasarımına yönelik uygulamalarında, malzeme seçimi ve tedarik süreçlerinde karşılaştıkları problemler ve görüşlerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Çalışmada moda tasarımı üzerine eğitim veren fakültelerde lisans düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin alana yönelik uygulamalı derslerinde ihtiyaç duydukları malzemelerin tedariğinde yaşadıkları sorunların malzeme seçimi ve tedarik süreci ile tasarımda malzeme kullanımına ilişkin etkisinin olup olmadığı araştırılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye'de lisans düzeyinde moda tasarımı-moda ve tekstil tasarımı-tekstil ve moda tasarımı bölümlerinde öğrenim gören öğrenciler, örneklemini ise 2017-2018 eğitim öğretim yılı moda tasarımı- moda ve tekstil tasarımı-tekstil ve moda tasarımı bölümlerinde öğrenim gören 368 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri, giysi tasarımı uygulamalarında malzeme seçimi ve tedariğinde karşılaşılan problemler ile malzeme seçimi ve tedariğine etki eden faktörlerin belirlenmesi için yapılan literatür taraması ve tasarımda uzman kişilerin karşılaştıkları sorunlara yönelik görüşlerine dayanılarak araştırmacı tarafından hazırlanmış olan, dört farklı ölçek ile toplanmıştır. Çalışmanın örneklemine uygulanan ölçme aracının verileri, istatistiksel paket programı `SPSS 25` kullanılarak analiz edilmiştir. Her bir ölçeğin kendi içerisinde kaç faktörde toplandığını görebilmek için açıklayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açıklayıcı faktör analizi ile elde edilen ortak faktör yapılarına ilişkin öğrencilerin algılamalarının tedarik sürecine yönelik tanımlanmış ve sınırlandırılmış bir yapının model olarak doğrulanıp doğrulanmadığı doğrulayıcı faktör analizi (Confirmatory Factor Analysis, CFA) ile test edilmiştir. Açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi sonrası ölçeklerin güvenilirlikleri incelenmiştir. Güvenirliğin bir ölçüsü olarak Cronbach Alpha istatistiği kullanılmıştır. Ölçeklerin ortak faktör yapıları incelendikten sonra ölçeği bozan ifadeler ölçeklerden çıkarılmıştır. Ölçeği bozan ifadeler ölçekten çıkarıldıktan sonra, her bir ölçeğin kendi içerisindeki ifadelerle ortak bir faktörde toplandığı görülmüştür. Araştırmada, yöntem olarak Temel Bileşenler Analizi (Principal Component Analysis) kullanılmıştır. Ayrıca, öğrencilerin giysi tasarımına yönelik uygulamalarında malzeme seçimi ve tedariğinde karşılaştıkları problemlere etki eden faktörler arasındaki ilişkiler Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ile araştırılmıştır. Araştırma bulgularından elde edilen sonuçlar belirlenen alt problemler ışığında değerlendirilmiş ve çeşitli öneriler sunulmuştur. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre öğrencilerin malzeme bilgisi dersinde almış oldukları eğitim artarken tasarımda malzeme kullanımına ilişkin görüşleri ile malzeme seçimi ve tedariğine yönelik görüşleri de artmaktadır. Öğrencilerin okudukları okul türüne göre bakıldığında devlet üniversitesinde okuyan öğrencilerin malzeme bilgisi dersinde alınan eğitime ilişkin görüşleri, vakıf üniversitelerinde okuyan öğrencilerin malzeme bilgisi dersinde alınan eğitime ilişkin görüşlerinden daha yüksek bulunmuştur. Bunun yanı sıra öğrencilerin en çok tercih ettikleri tedarik kanalı bölge esnafı olurken, öğrencilerin internet üzerinden malzeme tedariğini çok tercih etmedikleri görülmüştür.

In order for the design to be created at the desired aesthetic level and quality, the material and auxiliary material must be selected correctly. Failure to choose the material and auxiliary material correctly can result in a successful design turning into a failed output. Main goal of this research is to find out problems and determine students point of views who study fashion design at foundation and public schools in process of designing clothes, choosing and supplying materials. This study aim to search at schools which are specialized in teaching fashion design, the relationship between problems which are frequently encountered by undergraduate students and chosen materials of the clothes itself to observe if problems are arising from the chosen materials.The universe of the research is composed of students studying in the departments of fashion design-fashion and textile design-textile and fashion design at the undergraduate level in Turkey and the sample of the research constitutes 368 students studying in the departments of fashion design-fashion and textile design-textile and fashion design in the 2017-2018 academic year. The research data was collected on four different scales prepared by the researcher based on the literature survey conducted to determine the factors affecting material selection and supply and the factors affecting material selection and supply in clothing design applications and the views of the experts regarding the problems they face in design. The data of the measuring instrument applied to the sample of the study was analyzed using the statistical package program `SPSS 25`. In order to see how many factors each scale collects in itself, descriptive factor analysis was performed. It was tested with Confirmatory Factor Analysis, CFA, whether students' perceptions of common factor structures obtained by descriptive factor analysis were validated as models of a defined and constrained structure for the supply process. After descriptive and confirmatory factor analysis, the reliability of the scales was examined. As a measure of reliability, the Cronbach Alpha has been used. After examining the common factor structures of the scales, expressions that distort the scale were removed from the scales. After expressions that distort the scale are removed from the scale, each scale has been found to be collected in a common factor with expressions within itself. In the research, Principal Component Analysis was used as the method. In addition, relationships between the factors affecting the problems faced by fashion design students in the selection and supply of materials in their costume design applications affecting problems have been examined by the Structural Equation Model (SEM). The results from the research findings were assessed in the light of the identified sub-problems and various recommendations were presented. According to the results obtained in the study, while the education of the students in the material information course increases, their views on the use of materials in design and their views on the selection and supply of materials also increase. When the types of schools the students receive education are looked at, it was found that the views of the students at the state university about the education taken in the materials information course are higher than the views of the students at the foundation universities about the education taken in the materials information course. In addition, while the most preferred supply channel of the students was found to be the region's tradesmen, the students did not much prefer the supply of materials over the internet.