Kastamonu çarşaf bağlamaları motif özellikleri

Abstract

BÖLÜH IV ÖZET, SONUÇ, ÖNERİLER Ö Z E T Yurdumuzda ei sanatlarının geleneksel kültür unsurları içinde seçkin bir yeri vardır. Kastamonu iline has bir el sanatı olarak bilinen bağla malar az tanınmakta olan, durağan hale gelmiş bir el sanat ı- rnızdır « Çarşaf Bağlamaları, plastik değerlerin yanısıra, duygu, düşünce ve istekleri de dile getirmesi bakımından önemlidir» Bağlamaların kimler tarafından, ne zaman ve nasıl başlatıldı ğı bilinmemekle birlikte 200 yılı aşkın bir geçmişi olduğu söy- lersîîekiedir.- - Bu araştırma Kastamonu Çarşaf Bağlamalarının mo tif özelliklerinin belirlenmesi için planlanmış ve yürütül müştür, Kastamonu il Merkezinde gerçekleştirilen bu araştırmada, Aşağı İmaret İsmail Bey, Kırçeşme, Atabey, Yukarı Pazar ve Kisarardı Mahallelerinde yaşayan toplam İ00 kişiye anket formu uygulanmıştır. Anket formunda, çarşaf bağlamalarının motif özellikleri^ kullanılan araç-gereçleri ve yapılış tekniği ile ilgili 20 so ru sorulmuştur» Tarihi dokümanların. araştırılması sonucunda İS, yüzyıl ye 19, yüzyıl dönemlerine ait bağlamaların havlu ucuna yapıl mış örneklerine rastlanmıştır - 36Osmanlı döneminden öncede yapıldığı sanxlan bağlamala rın motiflerinin nasxl meydana geldiği P nasıl ad verildiği tam bilinmemekle birlikte tabiattan, ' günlük yaşantıdan, çev reden esinlenerek meydana geldiği sanılmaktadır. Bağlamalarda en önemli araç eldir. Çarşaf düğümü, el ile atılan basit bir düğüm çeşididir. Bağlamalar ı» değişik adlar altında bir çok motifi vardır. Bu motifleri de meydana getiren ana motifler dikkate çekmekte dir. Bunlar Güneş, Samsa, Baklava, Yılan Eğrisi ve Eğri Irmak; Patlak ve Delik Hasır, kalp veya yaprak motifleridir. Motiflerde, geometrik görüntü dikkate çeker. (Örneğin Güneş motifi yıldıza, samsa, baklava motifleri eşkenar dörtge ne benzemektedir. } Günümüzde ekonomik kazanç : sağlamak amacıyla yapıldı ğından genellikle Bağlamalar III. kalitedir. I. Kalite bağ yapanlar günümüzde azalmış ve kalite düşmüştür. Bağlamalarda kullanılan ana malzeme, pamuk ipidir- İki çeşit ip kullanılır,' fantaziye ve kaşarlı pamuk ipleridir. Bağlamalarda bazı motifler çok yapılırken, bazıları ise hiç yapılmamaktadır. Bu da bazı motiflerin unutulmasına neden olmaktadır. Kastamonu ilinde yapılan bu araştırmada 43 çeşit bağla ma motifi tesbit edilerek motif özellikleri analiz edilerek, yoruroianmıstır. J7