Anaokulu-anasınıflarının beslenme programları ve öğretmenlerinin beslenme eğitimi alanındaki bilgileri üzerine bir araştırma

Abstract

76 ÖZET Gelecek için yapılacak en faydalı yatırımlardan biri de çocukları sağlıklı olarak yetiştirmektir. Bunu sağlayacak en önemli faktör beslenme ve beslenme eğitimine önem vermek tir. Bu sebeple beslenme alışkanlıklarının kazanılmasında temel dönem olan okulöncesinde, evde aileler okulda öğretmen ler tarafından çocuklara beslenme eğitimi yoluyla istenilen beslenme davranışlarının verilmesine ne kadar erken yaşlarda başlanırsa sonucun o kadar olumlu olacağı bilinmektedir. Beslenme ve beslenme alışkanlıklarında ailelerinin ve çevrenin etkisi altında olup, aynı zamanda bu çevreye bağımlı olan çocuklar, devamlı olarak etrafmdakileri kendilerine ör nek alırlar. Bu örneklerin en etkili olanlarından biri de okulöncesi eğitimi öğretmenidir. Bu sebeple» öğretmenlerin anaokulu ve anasınıf larında- ki beslenme uygulamalarını ve beslenme eğitimine ilişkin gö rüşlerini ortaya çıkartmak amacıyla plânlanıp yürütülen bu araştırmada 1986 yılında Van II* inde düzenlenen Hizmetiçi Eğitim Kursuna katılan 220 öğretmenin görüşleri esas alınmış tır. Bilgi toplamak için hazırlanan ankette öğretmeni tanı tıcı bilgiler, okullardaki Beslenme uygulamaları, çocukların beslenme alışkanlıkları ve öğretmenin genel beslenme bilgile rine ilişkin sorular bulunmaktadır. Anketler Kursta görevli77 öğretmenlerin gözetiminde cevaplandırılıp, anaokulu ve anası nıfı öğretmenlerinin kendi görüş ve uygulamalarını ortaya koyması sağlanmıştır. Toplanan anketler gerekli istatistik! işlemler yapılarak tablolar halinde Bulgular ve Tartışma bö lümünde verilmiştir. öğretmenlerin çoğunluğu 21-34 yaş arasında ve % 95.4*ü Kız Meslek Lisesi mezunu olup, mezuniyet dönemleri ekseriyetle 1975-1985 yılları arasındadır. % 50.9 'u îl'de, % 27. 7' si îlçe'- do % 21.4 'U köydo görev yapmaktadır. Mesleki tecrübeleri az olup tamamına yakın bölümü anasınıfı öğretmenliği yapmaktadır ve Kız Mcslok Lisesinde almış oldukları beslenme dersini çok az bulnvıkL-Kİırl.ır. IIi'/m?l içi lUjitim Kurslarına % 34.0'ı hiç katıl madığını belirtirken, katılan öğretmenler de % 87.6 ile bu kurslarda Beslenme Dersi almadıklarını ifade etmektedirler. Öğretmenlerin % 64'. 1' i çiftli öğretim, % 33. 2' si de tekli öğ retim yapan okullarda görev almaktadır, öğretmenlerin görüş lerine göre anaokulu ve anasınıf larına çocuğu devam eden aile- lerin ekonomik durumu ortadır.. Anaokulu, anasınıf larmın %91.8' inde beslenme programı olup, öğrencilerin % 86.8 'i bes lenme saatini sevmektedirler. Beslenme saati daha çok', öğrenciye, evden ne verilirse onu getirmesi şeklinde uygulanmaktadır, öğrenciler beslenme saati için beslenme çantası (% 55.5), değişik malzeme (% 35.4) getirmektedirler, öğrencilerin % 68. 6' sı evden somun, pide, bazlama, yufka v.b. ekmekleri getirmektedir. Beslenme saati dışında ise % 75 'i yiyecek hiçbir şey getirmemektedir.78 öğretmenlerin % 68. 6` sı öğrencilerinde beslenme prob lemi ya da beslenmelerine dayalı sağlık problemi görmediğini belirtmişlerdir. Sağlık problemi ile karşılaşan öğretmenlerin % 61.1' i hiçbirşey yapmazken % 31. 4* ü ailesi ile görüşerek problemin çözümü için yardımcı olmaya çalışmıştır. Devlet tarafından yapılan beslenme yardımından Öğret menlerin 67. 7' si görev yerlerinde faydalanmaktadır, öğretmen lerin % 76.4' ü yapılan bu yaçdımı faydalı bulmuşlardır. Bes lenme yardımını faydasız olarak gören öğretmenlerde sebep olarak yardımın haftada bir defa yapılmasını, ulaşım güçlüğü nü, yiyecek çeşit ve miktarının yetersiz olduğunu belirtmiş lerdir. İlgili uzmanlar tarafından verilecek konferans ve se minerler ile Radyo ve Televizyon aracılığı ile yapılacak beş lenme eğitimi programlarını öğretmenler faydalı bulmuşlardır. öğretmenler, genel beslenme bilgilerine ilişkin temel nitelikteki soruları, ?. 7 5. '9 oranında doğru cevaplamışlardır. » 11* de görev yapan öğretmenlerin bu soruları doğru cevaplama oranı daha yüksektir. Bunu sırasıyla Köy ve llçe'de görev ya pan öğretmenler takib etmektedir. öğretmenlerin temel beslenme bilgilerinin iyi olduğu düşünülmesine rağmen beslenme uygulamalarını istenilen şekil de gerçekleştiremedikleri yapılan araştırma bulgularından an laşılmaktadır.79 Araştırmada problemin çözümü ile ilgili olarak, ailele rin ve öğretmenlerin çocukların diğer alanlardaki eğitimleri ile ilgilendikleri kadar beslenme eğitimleri ile de özel ola rak yakından İlgilenmeleri gerekmektedir. Beslenme eğitiminde başarı sağlamayı kolaylaştırmak için beslenme eğitimine erken yaşlardan başlamalı ve gerek aile ve gerekse öğretmen beslenme eğitimi konusunun önemine samimiyetle inanıp uygulamalıdır. öğretmen Yetiştiren Kurumlarda, bu alanda görev yapacak öğret mene okulöncesi eğitim dönemi için beslenme eğitimi verebile cek kapasitede gerekli derslerj. daha yeterli seviyeye getir melidir.