Ekonometride yeni eğilimler Hendry ve Sims yöntemleri: Döviz kuru üzerine bir uygulama

Abstract

Bu çalışmada Hendry'nin Genelden - Özele Modelleme yöntemi ile Sims'in Vektör Otoregresif Regresyon (VAR) yöntemi, ortak bütünleşme ve çoklu ortak bütünleşme konularına da yer verilerek önce teorik olarak incelenmiş, daha sonra da Türkiye'nin 1980-1993 dönemine ait aylık veriler kullanılarak, para arzı, (iç fiyat - dış fiyat), (iç faiz - dış faiz) değişkenlerinin döviz kuru değişkeni üzerine etkisi bu iki yönteme göre ampirik olarak araştırılmıştır. Hendry yöntemiyle elde edilen özel modeldeki döviz kuru değişkeni, para arzı ve fiyat farkları değişkerderinin gecikmeli değerleriyle açıklanırken, faiz oranlan farkı değişkeniyle açıklanamamaktadır. Sims'in VAR modeli ile ekonomik yapı yorunüanamamaktadır. Asıl önemli olan vektör hareketli ortalama denklemleridir. Buna bağlı olarak VDC'ler ve IRFlerdir. VDC'ler ve IRFlere bakarak Sims modeli ekonomik olarak yorumlanabilir. VDC'ler incelendiğinde döviz kuru değişkenini açıklayan en önemli değişkenin para arzı değişkeni olduğu ortaya çıkmıştır. IRF'ler incelendiğinde para arzı ve fiyat farkları değişkenlerine verilen 1 birimlik şokun döviz kurunu artırıcı yönde bir etki yarattığı; faiz oranlan farkına verilen bir birimlik şokun ise döviz kurunu azaltıcı yönde bir etki yarattığı görülmektedir.

In this study Hendry's from General to Specific modelling Method and Sims' Vector Autoregressive Regression (VAR) method have been examined theoretically by considering cointegration and multicointegration subjects and then by using Turkey's monthly data for the period 1980-1993, the effect of money supply, (domestic price- world price), (domestic interst-world interest) variables on exchange rate variables have been examined empirically with these two methods. While the exchange rate in the special model obtained by Hendry method is being explained by retarded value of the variables of money supply and price differences it has not been explained by variable of interest rate difference. The economic structure can not be interpreted by Sims' VAR model. The moving average equations are important. Sims' model can be economically interpreted by considering VDCs and IRFs. When the VDCs were examined it has been determined that the most important variable is money supply variable to explain exchange rate variable. According to the examination of IRFs, one unit of shock applied to money supply variable and price differences variable has an increasing effect on exchange rate; on the other hand one unit of shock applied on interest rate differences has an decreasing effect on exchange rate.