Behişti (hayatı, şahsiyeti, eserleri ve Divanın tenkitli metni)

Abstract

ÖZET Bu çalışma, XVI.yy. Kanunî Dönemi şairlerinden Ramazan Behiştî'nin hayatı, eserleri ve di vanının tenkidli metninden oluşmaktadır. Tenkidli metin divanın iki nüshasına ilave olarak, 1S00 ci varında mecmua taranarak ortaya konmuştur. İçindekiler ve Önsöz'den sonra iki bölümden oluşan çalışmanın I. Bölümü'nde şairin hayatı, şahsiyeti ve eserleri genel başlığı ile 1. Behiştî'nin hayatı, 2.Şahsiyeti, a-Şahsiyeti, b.Edebî şahsiyeti; şiir ve şair hakkındaki görüşleri, dil ve üslup, divandaki atasözü ve deyimler, Behiştî'nin etkilendiği ve etkilediği şairler, 3. Eserleri; a.İlmî eserleri, b.Edebî eserleri konu edilmiştir. II. Bölüm'de Behiştî Divanı'nın şekil ve muhteva özellikleri incelenmiştir. Divan'ın şekil yö nünden incelenmesinde her nazım şeklinin sayısı, beyit sayılan, kafiye-redif ve aruz kalıplan tek tek çıkartılmış, gerektiğinde başka çalışmalarla da kıyaslanarak, istatistik! tablo ve grafiklerle gösteril miştir. Muhteva açısından rintlik, Rumeli şairlerine has özellikler ve divanda cemiyet; şahıslar, ülkeler ve şehirler, nehirler, dağlar, denizler, kavimler, içtimaî hayat alt başlıklannı içeren, kısmî bir tahlil çalışmasıyla ortaya konulmuştur. Vanlan neticelerin hülasa edildiği sonuç ve gerek doğrudan ve gerekse başvuru eserleri olarak yararlanılan kaynaklan havi bir bibliyografya oluşturulmuştur. Tenkidli metinden önce de metnin teşkilinde takip edilen yol, metinde kullanılan kısaltmalarla birlikte verilmiştir. Oluşturulan tenkidli metinden sonra divanda geçen bütün kelimelerin çekimleriyle birlikte yeraldığı dizin ile çalışma ta mamlanmıştır.

ABSTRACT This study involves the critical text of Ramadhan Behishti's divan, one of the important poets of the era of Süleyman the Magnificent, and his works and life. In addition to the critical text of the divan's two manuscripts, the study has come to being by carefully searching about 1500 manuscript with mixed contents. Beside the Table of Contents and the Preface the study has two main chapters. Chapter I, The life and the personality of the poet and his works, contains the following sections; 1. The life of Behishti, 2.His personality, a) His personality b) His literary personality; His views about the poet and the poetry, The language and the style, The proverbs and the idioms in the divan, The poets influenced by Behishti and the ones influenced Behishti himself, 3. His works a) Scholarly works, b) Literal works. In Chapter II, Behishti's divan is taken into account in regarding to its Contents and the Form. As long as considering the Divan's formal structure, the total number of every versification, and of the couplets, the rhyme- red/ f and the aruz forms have been provided, in case it has been compared with other studies and displayed by statistical tables and diagrams. Related to content, the peculiarities special to the Rumelia poets and the society in the divan; characters, countries, cities, rivers, mounts, seas, ethnic groups and the social life have been partly thought over. In the Conclusion chapter the results have been discussed and a bibliography, containing the works whether directly or indirectly applied, has been presented. Before the ciritical text, the method employed in the construction of the text and the abbreviations have been given. Having constucted the ciritical text, with the index including all the words in the divan and with their conjugations the study has been completed.