Lise öğrencilerinde başarı sorumluluğu ve başarı kaygısının psikopatolojik değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

IV ÖZET Bu çalışmada, zihinsel basan sorumluluğu ve basan kaygısının psikopatolojik değişkenlerle ilişkisi, tarama (survey) yöntemiyle incelenmiştir. Lise ve dengi okullardan lisel-2-3 öğrencilerinin oluşturduğu 594 kişilik (308 kız ve 286 erkek öğrenci) örneklem grubuna ölçekler verilmiştir. Akademik durumlardaki denetim odağını ölçmek için Crandall, Katkovsky ve Crandall (1965) tarafından geliştirilen Zihinsel Başarı Sorumluluğu (ZBS) ölçeği kullanılmıştır. Yine, akademik durumlardaki kaygıyı ölçmek için Albert ve Haber (1960) tarafından geliştirilen Başarı Kaygısı Ölçeği (BKÖ) uygulanmıştır. Psikopatolojik belirtiyi belirlemek amacıyla Derogotis (1976) tarafından geliştirilen SCL-90-R kullanılmıştır. Bulgular; ZBSt'mın genel belirtiyle korelasyon ( r:-16.9, p<.001) anlamlı düzeye ulaşmıştır. ZBS+'nın, başarı kaygısı ( r:-.14.2, p<001) ve genel belirti düzeyi ( r:.-21.5, p<001) arasında düşük ancak anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Genel belirti düzeyinin, ZBS, BKÖ ve cinsiyet değişkenleriyle gerçekleştirilen aşamalı regresyon analizine göre, genel belirti düzeyinin bu değişkenlerce anlamlı olarak yordanabilmiştir. Genel belirti ZBSt ve BKÖ ile gerçekleştirilen çift yönlü varyans analizine göre, ZBSt grupları genel belirti açısından anlamlı düzeyde fark yaratmıştır ( F:6.302 p<002). Ortalama düzeyde ZBSt puanına sahip kişilerin en düşük psikopatolojik belirti gösterdikleri saptanmıştır. Ortalama düzeyde ZBS+ puanına sahip olma en düşük psikopatolojiyle ilişkilenirken, yüksek düzeyde ZBS- puanına sahip olma düşük psikopatolojik belirtiyle ilişkilenmiştir. GSI'nin BKÖ grupları arasındaki farkı anlamlı düzeye ulaşmıştır ( F:34.590 p<0001). Başarı kaygısı arttıkça psikopatoljik belirtinin yükseldiği kaydedilmiştir. Yüsek düzeydeki BKÖ-E yüksek düzeyde psikopatolojiyle, yüksek BKÖ-K düşük psikopatolojiyle ilişkilenmiştir. Cinsiyet açısından bakıldığında, kızların engelleyici başarı kaygısı, erkeklerin kolaylaştırıcı başarı kaygısına sahip oldukları görülmekledir. Aynı zamanda, kızların psikopatolojik belirtilerinin erkeklerden daha yüksek olduğu saptanmıştır.

SUMMARY In this study, the relationship between Intellectual Achievement Responsibility and Achievement Anxiety in relation to psychopathological variables has been studied by using a survey method. The sample population consisted of 594 (302 female and 286 male) students in the level of Lise 1-2-3 from public and private high school and their equivalents. To measure the Locus of Control in Academic Situations, Intellectual Achievement Responsibility Questionnaire ( IAR) developed by Crandall, Katkovsky and Crandall (1965), to measure the Anxiety in Academic Situations Achievement Anxiety Testing (A AT) developed by Albert and Haber (1960) and to diagnose. Psychopathology Symptom Check List (SCL-90-R) developed by Derogotis( 1976) has been used.` The correlation between IAR and Generality Severity Index (GS1) was found to be significant at level of r:-.16.9, p<.001 and the relationship between IAR and Achievement Anxiety was found to be significant at level of r:. 16.9, p<001 and the relationship between IAR and GSI was found to be significant at level of r:.-21.5, p<001. Furter more stepwise regression analyses predicted significant relationship between GSI and IAR and AAT and gender. The analyses of variance results of GSI, IAR and AAT show that IAR in reference to GSI has caused significant difference among the groups at the level of F:6.302, df:.593, p<.002.The students with average IAR and IAR+ scores had the least psychopathological symptoms. The student with high IAR- scores had low psychopathological symptom. The difference between AAT groups and GSI was found to be significant at level of F:34.590, df:593, p<0001, as AAT increased psychopathological symptom also increased. High level of AAT-D was related with high GSI and high AAT-F was related with low GSI. According to gender, AAT-D for females and AAT-F for males has been found to be high and at the same time psychopathological symptoms for females were found to be higher than males.