Türkçedeki bazı bileşik yapıların (isim-fiil, sıfat-fiil, zarf-fiil) yabancı dil olarak öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri

Abstract

ÖZET Günümüzde Türkçenin yabancı dil olarak öğretimine katkı sağlaması amacıyla yabancı dil öğretim yöntem ve tekniklerinin incelendiği bu çalışmada, geleneksel ve güncel dil öğretim yöntem ve yaklaşımları arasında kısaca bir değerlendirme yapılmıştır. Hazırladığımız bu çalışma, Bilişsel Yöntemin benimsendiği Üretimsel Dönüşümlü Dilbilgisi kuramından esinlenmiştir. Yabancı öğrenciler, Türkçe öğrenirken bileşik yapılarda özellikle adlaştırma, sıfatlaştırma ve zarflaştırma yapılarında hatalar yapmaktadırlar. Bu hataların azaltılması ya da giderilmesi kolay olmamaktadır. Bu hataların yapılmasının kaynağında, öğrencilerin ilgili yapıların eklerini yanlış kullanmaları ya da hiç kullanmamaları yatmaktadır. Bunların giderilmesi amacıyla Üretimsel Dönüşümlü Dilbilgisi yönteminin dönüşüm kuralları uygulanarak bileşik yapılı tümcelerin derin yapılarından yüzey yapıya geçerken geçirdikleri dönüşüm ve değişimler kuram çerçevesinde örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır. Özellikle öğrencilerin yanlış ekleri kullanımlarından kaynaklanan hatalar örneklerle sunulduktan sonra dönüşüm kurallarının uygulanması sonucunda bu hataların azaltılması hatta yapılmaması amaçlanmıştır. Ayrıca bu çalışmada, günümüzde yabancı dil olarak Türkçe öğretmek amacıyla yazılmış kitaplar ve kimi Türkçe dilbilgisi kitapları araştırılarak bu kitaplardaki eksikliklere yer verilmiştir. Önerilen yönteme göre, üretilen tümceler çalışma içinde aşama aşama gösterilmeye çalışılmıştır. Farklı örnekler verilerek dönüşümlerin nasıl yapıldığı konusunda ayrıntılara değinilmiştir.

VI SUMMARY In the study, in which the methods were studied in order to help teaching Turkish as a foreign language, a brief evaluation between traditional and modern language teaching methods and approaching was made. Productive Transformative Grammar Theory that was also appropriated by Cognitive Method influenced the study. The foreign students made some mistakes in compound structures such as gerund, infinitive and participle. Reducing or omitting these mistakes is not very easy. In the basic of these mistakes there lies the misused or not used suffixes. In order to reduce these mistakes, by applying the rules of Productive Transformative Grammar, the transformations and chances of compound sentences transforming from deep structure to surface structure were tried to be explained with examples. The goal of the study was to reduce the mistakes that were done by the misuse of suffixes by applying the rules of transformation. Besides, the books that were written in order to teach Turkish as a foreign language and Turkish Grammar books were studied and the faults of these books were determined. According to the suggested method, the sentences produced were given step by step in the study and the transformations were discussed by giving various examples.