Eğitimde bir öncü: Selim Sabit Efendi, hayatı ve eserleri

Abstract

Eğitimde Bir Öncü: Selim Sabit Efendi, Hayatı ve Eserleri Halil Özeçoğlu Bugün mevcut olan eğitim kurumlarımızın temeli, Tanzimat ve Cumhuriyet arası dönemle tarihlendirilebilir.Bu dönemde Türk eğitim tarihine hizmet etmiş, fakat çalışmaları detaylı olarak ortaya konamamış birçok aydın bulunmaktadır.îşte bu biyografik çalışma, onlardan biri olan Selim Sabit Efendi 'nin Türk eğitim tarihi içerisindeki hizmetlerini ve öncü rolünü ortaya çıkarma amacıyla yapılmıştır. Devlet ve maârif yıllıkları, arşiv belgeleri, dönemin gazete ve makaleleri, Selim Sabit Efendi 'nin bizzat yazdığı eserler, araştırmamızın ana dayanağını oluşturmaktadır. Bu araştırma, Darülfünûn'un ilk öğretmenlerinden olan, Arapça, Farsça ve Fransızca bilen, eğitimdeki son gelişmeleri takip edip, bunları, içinden çıktığı Osmanlı toplumunun değerlerini de göz önünde bulundurarak kullanan; öğretmen okulundaki öğrencilerine bilimsel bilginin ve pedagojinin önemini de anlatan Selim Sabit Efendi'nin, coğrafya öğretiminde haritaları, matematik öğretiminde tabloları kullanmış, tarih kitabında sadece siyasî değil, sosyal ve sanatsal olaylara, deprem ve yangınlara da yer vermiş, sıbyan mekteplerine `usûl-ı cedîd`i ilk defa sokmuş, matematik, cümle bilgisi, coğrafya, Osmanlıca dilbilgisi, tarih, eğitim bilimi, ölçü çevirme, ilk okuma-yazma, kütüphanecilik gibi çeşitli alanlarda eserler verebilmiş, taassuba karşı bilimi savunmuş, öğrenciye, psikolojisine göre davranmayı önermiş, yazdığı eğitim bilimi kitabı ile öğretmenlere rehber olmuş; iki eseri Kazan'da dahi basılmış bir Osmanlı eğitimcisi olduğunu ortaya koymuştur. Anahtar Sözcükler 1. Selim Sabit 2. Eğitim 3. Öğretim 4. Rehber 5. Pedagoji

An Avant-garde in the Field of Education: His Life Story, His Works and Selim Sabit Efendi Halil Özeçoğlıı The base of existing educational institutions in our country was established between the period of Turkish Republic and Tanzimat. A great deal of intellectuals having contributed to the history of Turkish education, whose work could not have been presented in a detailed way, have taken part in that period.This biographic study has been made in order to introduce Selim Sabit Efendi 's contributions to the history of Turkish education and his liedership in that field. Governmental and educational annuals, archives, newspapers and articles of the period, the works written by Selim Sabit Efendi form the basic prop of our research. This research has brought to light that Selim Sabit Efendi, being one of the first teachers at Darülfünun, is an Ottoman educationalist who knew Arabic, Persian and French and who followed the recent developments in education and made use of them by considering the values of Ottoman society he used to belong to.He also taught his own students at teachers' training school what the importance of pedagogy and scientific knowledge was. Sabit used maps in geography teaching and charts in mathematics teaching and not only did he mention about political, but he also mentioned about social and artistic events, earthquakes and fires in his own history book.He was the first educator who had made use of the `usûl-ı cedîd`, which was the unique modern method of teaching, in primary schools of the time.He could produce works in different fields such as mathematics, syntax, geography, Ottoman grammar, history, pedagogy, converting measurements, basic reading and writing, librarianship and defended science against bigotry. Sabit suggested that every pupil should be treated conveniently to his psychological condition and he guided teachers by means of his own pedagogy book.Two of his works were published even in Kazan. Key Words 1. Selim Sabit 2. EducationXI 3. Teaching 4. Guiding 5. Pedagogy