Emeklilik fonlarının yönetimi uygulama esasları ve Türkiye için model önerisi

Abstract

219 ÖZET Sosyal güvenlik kavramı, sosyal bir sorumluluğu olarak, vatandaşlarına sağlık, emeklilik, gibi durumlara karşı koruma sağlamıştır. Temelde, çalışanların finanse ettiği bu sistem sosyal güvenlik içinde emeklilik fonu olarak yapılanmıştır. Nüfus artışı, sosyal güvenlik beklentilerinin artışı ve iyi bir emeklilik beklentisi, emeklilik fonlarının gelişmesini sağlayan temel etmenler olmuşlardır. Uygulanma şekli itibariyle belirli fayda ve belirli katkı planları olarak uygulanabilen emeklilik fonları ülkeler arasında farklı uygulanabilmiştir. Bu farklılıklar, emeklilik yaşı, emeklilik sistemi, aktüeryal hesaplamalar, emeklilik formülü, endekslenecek değer, şeklinde gerçekleşmiştir. Uygulandıkları ülkede kurumsal yatırımcı özelliği gösteren emeklilik fonları, büyük fon kapasitesi ile ülkelerin sermaye piyasalarının gelişmesinde önemli katkılara sahip olmuşlardır. Sermaye piyasası gelişmediği halde, kendisi gelişmiş hiçbir ülke yoktur. Bu nedenle sermaye piyasasının gelişmesi, kurumsal yatırımcı rolü ile emeklilik fonlarının etkin kullanımına bağlıdır. Emeklilik fonlarının uygulanmalarında bir takım sorunlarla da karşılaşılmıştır. Özellikle sisteme aktarılacak fonun azalması, erken emeklilik, gelirlerin giderleri karşılayamaması gibi nedenler emeklilik fonu içinde reformlara neden olmuştur. Bu reform yapılanmaları bazı ülkelerde büyük, bazı ülkelerde ise küçük yapılanma şeklinde oluşmuştur. Türkiye' de ise reform kanunlarla belirlenmiş ve mevcut sistem korunarak iyileştirme yoluna gidilmiştir. Bu tez ile de yapılan kanuni değişiklik ve yeniliklerin diğer ülke uygulamalarından edinilen tecrübelere bakılarak, Türkiye için daha verimli hale gelebilmesi ve emeklilik fonunun teşkili ile yönetimi hususunda öneriler içeren bir model öne sürülmektedir. Bu model hem yeni hukuki yapılanmalar için önemli hem de sermaye piyasasının gelişmesi için önem arz etmektedir.

220 ABSTRACT Social security concept has protected to citizen which their healts, pensions, etc. as social responsibility. Essentials, pension funds has built in social security who workers support the system as finance. Basic factors for developing of pension fund as say as population increase, expected social security increase and good pension payment for pensioners. Defined benefit and defined contribution has essential application for the pension fund system. It has shown different from country to others. That differs especialy has say as: pension age, pension system, actuerial account, pension formüle, indexiation value. Pension fund as known instutional investors in all countries which it has important effect to developing capital market as large fund capability. Economical development of countries depend on its improving capital market. Therefore, to developing capital market depend on efficiently use of pension fund as role institutional investors. Some of problems are determining in application of pension fund. Especially, it has reasoned a reform in pension fund as decrease fund that inflow to pension system, early pension application, income may not to cover expenses, etc, This application of reform is shown either large adjustment or smal adjustment in countries. In Turkey, pension reform determined by law and save the current pension application that it will be improvement. In this thesis, presented a suggestion for improvement Turkey's pension system that determine by law. Therefore, this suggestions as a model is support productivity by experience who are reformed their pensions system. This model is important either for new legal adaptations or improvement capital markets.