İlköğretim okulu müdürlerinin duygusal zeka ve öğretmenlerin iş doyum düzeyleri

Abstract

Bu arastırmanın amacı; ilköğretim okulu müdürlerinin duygusal zekadüzeylerini, yönettikleri okulda görev yapan öğretmenlerin is doyumu düzeylerini,ilköğretim okulu müdürlerinin duygusal zeka düzeyleri ile öğretmenlerin demografiközellikleri ve is doyumu düzeyleri arasındaki iliskiyi belirlemektir. Böylece biryandan okul müdürlerinin seçilip atanmasında ve yetistirilmesinde yeni ölçütlerönerilmek istenirken, bir yandan da ilköğretim okulu öğretmenlerinin motiveedilmeleri için öneriler getirilmesini amaçlamaktadır.Arastırmanın örneklemini; 2005?2006 yılında ?zmir ili metropolünde bulunanKonak, Bornova, Gaziemir, Narlıdere, Balçova, Çiğli, Buca, Karsıyaka, Güzelbahçeolmak üzere toplam dokuz ilçenin ilköğretim okullarındaki 178 müdür ve 2050öğretmen olusturmaktadır. Arastırma resmi devlet okullarında yapılmıs olup, okulmüdürlerinin en az bir yıl okul müdürü olarak görev yapmıs bulunduğu okullarda,Valilik ve Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından alınan izinlerle uygulanmıstır.Öğretmenlerin is doyumu düzeylerinin ölçülmesinde Paula E. Lester'in, Maslow veHerzberg (1968)'i temel alarak gelistirdiği Öğretmen ?s Doyumu Envanteri(Teachers Job Satisfaction Questionnarie, TJSQ) kullanılmıstır. Müdürlerin duygusalzekasının ölçülmesinde ise Goleman (1995)'ın Duygusal Yeterlik Envanteri(Emotional Competence Inventory, ECI-2) kullanılmıstır. Öğretmenlerin demografiközellikleri ise Demografik Özellikler Soru Formu ile belirlenmistir.Analizlerde; frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma gibi betimselistatistiklerle birlikte t testi, tek yönlü varyans analizi, LSD ve F testi iliskininistatistiki olarak önemli olup olmadığını anlamak için korelasyon ve potansiyel sapmalar için çoklu regresyon analizleri yapılmıstır. Elde edilen bulgulara göre;müdürler kendilerini ortalamanın çok üstünde değerlendirirken, öğretmenler onlarıortalamanın üstünde değerlendirmislerdir.Okul müdürleri hizmet, iyimserlik, özgüven ve empati boyutlarındakendilerini yeterli görürken, öğretmenler de; onları aynı müdürlerde olduğu gibi,sırasıyla, en yüksek hizmet, iyimserlik, özgüven ve empati boyutlarında yeterligörmektedirler. Öğretmenler, müdürlerini örgütsel bilinç ve çatısma yönetiminde deortalamanın üstünde görmüslerdir.Okul müdürü ile öğretmenin duygusal zeka is doyumu iliskisinde en yoğunetkilendikleri boyut esinleyici liderliktir. Öğretmenler en yüksek is doyumunu,denetim alt boyutunda müdürün esinleyici liderlik yeterliğinden sağlamaktadırlar.?lköğretim okulu öğretmenleri, müdürlerinin duygusal zekasını (r = 0.57) esinleyiciliderlik alt boyutunda (ß = 0.32) ortanın üstünde yeterli bulmakta ve orta düzeyde(R2 = 0.37) is doyumu sağlamaktadırlar. Toplam duygusal zeka ve is doyumu ÇokluRegresyon Analizlerinde ise, R2 = 0.26'lık is doyumu sonucunun ß= 0.51 duygusalzekadan kaynaklanmakta olduğu görülmektedir.Sonuç olarak, öğretmenler en yüksek is doyumunu denetim alt boyutundamüdürün esinleyici liderlik yeterliğinden sağlamaktadırlar. ?lköğretim okuluöğretmenleri, müdürlerinin duygusal zekasını ortanın üzerindeki düzeyde yeterlibulmakta ve orta düzeyde is doyumu sağlamaktadırlar.

The aim of this research is firstly to determine the emotional intelligence ofprimary school principals; secondly the level of job satisfaction of teachers, andthirdly the relationship between the emotional intelligence of principals, anddemographic properties and job satisfaction level of teachers. Hence, on the onehand, we propose new criteria in the education and appointment selection ofprincipals and on the other hand, we put forward suggestions in motivation ofprimary school teachers.Exemplary of this dissertation research consists of 178 principals and 2050primary school teachers working in the city of ?zmir and its nine boroughs such asKonak, Bornova, Gaziemir, Narlıdere, Balçova, Çiğli, Buca, Karsıyaka, Güzelbahçein 2005-2006. The research had been done in public primary schools. The researchhad been applied by the permission of the Governor?s Office and the Ministry ofEducation to the primary schools having their principals working in those schools atleast for a year. Paula E. Lester?s Teachers Job Satisfaction Questionnaire (TJSQ),which was developed upon Maslow and Herzberg (1968), was used in themeasurement of primary school teachers? job satisfaction. Goleman?s (1995)Emotional Competence Inventory (ECI-2) was used in the measurement of emotionalintelligence of principals. Demographic Properties Questionnaire, on the other hand,determined the demographic properties of primary school teachers.Data analysis got by the Inventory was done by SPSS 13 packageprogramme. In the analysis along with descriptive statistics such as frequency,percentage, arithmetic mean, standard deviation; t-test, one way ANOVA, LSD, and F tests were used. In order to understand whether the relation is statisticallyimportant multiple regression analysis had been done to determine correlation andpotential deviation. According to the findings, while principals evaluate themselvesfar above average, primary school teachers evaluate them above average.While principals see their capacity adequate with respect to service,optimism, self-confidence, and empathy, teachers, in the same manner, see theirprincipals adequate with respect to these properties. Teachers, on the other hand, seetheir principals? emotional competencies above average with respect toorganizational consciousness and crisis management.The most affective factor in the relationship between emotional intelligenceof principals and job satisfaction of teachers is inspirational leadership. Primaryschool teachers get the highest job satisfaction at supervision sub dimension ofinspirational leadership adequacy of principals. Primary school teachers find theirprincipals? emotional intelligence (r = 0.57) above average at the level ofinspirational leadership (ß = 0.32) and get mediocre job satisfaction (R2 = 0.37).Total emotional intelligence and job satisfaction multiple regression analyses showthat job satisfaction result is R2 = 0.26 and ß= 0.51 amount of job satisfaction comesfrom emotional intelligence.Hence, primary school teachers get the highest job satisfaction at supervisionsub dimension from emotional intelligence of principals. Teachers find theirprincipals? emotional intelligence above average and get job satisfaction.