Sorgulamaya dayalı fen öğretim yönteminin fen öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerine, akademik başarılarına ve biyoloji laboratuvar uygulamalarına yönelik tutumlarına etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı sorgulamaya dayalı fen öğretim yönteminin kullanıldığı biyoloji laboratuvar uygulamalarının öğretmen adaylarının akademik başarılarına, bilimsel süreç becerilerine ve laboratuvara yönelik tutumlarına etkisini araştırmaktır.Çalışmada ön-test son-test guruplu yarı deneysel araştırma yöntemi benimsenmiş ve süreç bu doğrultuda tasarlanmıştır. Çalışmanın örneklemini oluşturan Buca Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi ABD dalında öğrenim gören 68 öğretmen adayı seçkisiz atamayla deney ve kontrol gurubu olarak iki guruba ayrılmıştır. Kontrol gurubunda geleneksel gurup çalışması yöntemi deney gurubunda ise SDFÖ yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda deney gurubu için Fen Bilgisi Eğitimi ABD okutulan Biyoloji Laboratuvarı II dersinde 6 hafta boyunca yürütülen çalışmada ilk olarak MEB 6, 7 ve 8. sınıf Fen Bilimleri dersi kazanımları da dikkate alınarak ders programı ve çalışma yaprakları hazırlanmış uzman görüşleri alınarak ön uygulamaya tabi tutulmuş ve gerekli düzeltmeler yapılarak işe koşmaya hazır hale getirilmiştir. Akabinde veri toplama araçları hazırlanmış, bu bağlamda revize edilmiş Bloom taksonomisine uygun kazanımları ölçmek amacıyla akademik başarı testi geliştirilmiştir. Bu süreçte; ölçek geliştirme sürecine uygun olarak belirtke tablosu hazırlanmış, belirlenen kazanımlarına uygun olarak hazırlanmış 43 sorudan oluşan madde havuzu oluşturulmuştur. Gerekli uzman görüşleri alındıktan sonra test102 öğretmen adayına uygulanmış ve elde dilen verilen üzerinden KR-20 testi yapılarak testten istenilen koşulları sağlamayan sorular atılmış ve teste son şekli verilmiştir. Geliştirilen ABT Cronbach's Alpha Katsayısı 0.663 olan 21 maddeden oluşmaktadır. Diğer ölçme araçları literatürde var olan ölçeklerden seçilmiştir. Katılımcıların BSB ölçmede Aydoğdu ve ark. 2007 çalışmasında geliştirilen BSB testi, laboratuvara yönelik tutumlarını belirlemede Nuhoğlu ve Yalçın 2004 tarafından geliştirilen laboratuvara yönelik tutum ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın nitel veri toplama aracı olan açık uçlu sorular ise araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Verilerin çözümlenmesi sürecinde SPSS 20.0 paket programı kullanılmış ve veriler anlamlı hale getirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda gurupların ön test ABT puanları arasında anlamlı fark oluşmadığı görülmüş, buna karşın gurupların son test ABT puanları arasında anlamlı farkın ( p<0,05) olduğu ve bu farkın deney gurubu yönünde pozitif olduğu belirlenmiştir. Gurupların kendi içlerinde ABT ön ve son test puanları arasında anlamlı fark gözlenmiş ve bu farkın son testler yönünde olduğu belirlenmiştir. Öte yandan gurupların BSB ön test puanları arasında anlamlı fark gözlenmezken, son testleri arasında yüksek derecede anlamlı farkın olduğu ve bu farkın deney gurubu yönünde pozitif olduğu görülmüştür. Gurupların kendi içlerinde ön ve son test BSB puanları arasında anlı farkın olduğu, bu farkın deney gurubunda son test yönünde pozitifken, kontrol gurubunda ön test yönünde pozitif olduğu anlaşılmıştır. Katılımcı gurupların tutum ön ve son test puanları arasında anlamlı fark gözlenmezken, gurupların içlerinde tutum ön ve son test puanları arasında anlamlı farkın olduğu bu farkın son testler yönünde pozitif olduğu görülmüştür. Çalışmanın nitel verilerini oluşturan deney gurubundan 5 katılımcının açık uçlu sorulara verdiği cevaplardan,katılımcıların bilişsel ve duyuşsal alanda farklı yönlerden gelişme ve olumlu tutumlar oluşturduğu anlaşılmıştır.Sonuç olarak biyoloji laboratuvar uygulamalarında SDFÖ yöntemi geleneksel gurup çalışması yöntemine göre öğrencilerin akademik başarılarının artmasında ve bilimsel süreç becerilerinin gelişmesinde daha etkili bir yöntem olduğu ; buna karşın SDFÖ yönteminin öğrencilerin laboratuvara yönelik tutumları üzerine diğer yöntemden faklı bir etkisinin olmadığı söylenebilir.

Aim of this study is to determine effect of inquiry based biology laboratory practice on prospective teachers' academic achievements, scientific process skills and attitudes towards laboratory.In this study, pre-test post-test quasi experimental research design was used and process has been designed according to this design.This study's sample consists of 68 prospective science teachers studying in Dokuz Eylül University Buca Faculty of Education Science Education Department. Sample was divided into experiment and control group with random selection.In control group traditional groupwork method was used and in experiment group inquiry based science learning was used. Within this scope, course program and worksheets were prepared by considering Turkish Ministry of Education's 6,7 and 8 grade objectives, examined by experts and used in a pilot study, then required changes were made during the 6 week process in Biology Laboratory II course.Data collection tools were prepared after course program. Academic achievement test was developed in order to measure objectives appropiate to revised Bloom taxonomy. In this process, specifications table was prepared and item pool with 43 items was formed. After taking experts' views, test was applied to 102 prospective teachers and KR-20 test was applied on collected data. After the analysis, inappropiate items were removed from test. LAst shape of the academic achievement test consists of 21 items with 0,663 cronbach alpha coefficient. Other data collection tools were chosen from the literature. In order to measure participants' scientific process skills, Scientific Process Skills Test which developed by Aydoğdu et al (2007) was used. In order to measure participants' attitudes towards laboratory, Attitude Scale Towards Laboratory which developed by Nuhoğlu and Yalçın (2004) was used. Open ended questions which used as study's qualitative data collection tool was developed by the researcher. Data were analyzed with SPSS 20.0 program and data were formed in a meaningful way. Data analysis indicated no significant difference between groups' academic achievement scores, however a significant difference was found between groups' post test academic achievement scores (p<0,05) in favor of experiment group. Sginificant differences were found in both groups' pre-test post-test academic achievement scores in favor of post tests. No significant difference found between groups' pre test scientific process skills scores, however a high significant difference found between groups' post test scientific process skills scores in favor of experiment group. Sginificant differences were found in both groups' pre-test post-test scientific process skills scores, in favor of post test in experiment group and in favor of pre test in control group. No significant difference found between groups' pre test attitude scores, however significant differences found in both groups' pre test post test attitude scores in favor of post tests. In qualitative data analysis, 5 participants from experiment group have shown cognitive and affective development and positive attitudes in their asnwers to open ended questions.As a result, its found that inquiry based science leearning is an effective method for developing students' academic achievements and scientific process skills, however inquiry based science learning isn't different from other techniques and methods for increasing students' attitudes towards laboratory.