Ergenlerde psikolojik dayanıklılığın özgüven ve anne baba tutumları ile ilişkisi

Abstract

Bu araştırmada, ergenlerde psikolojik dayanıklılığın cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, doğum sırası, anne baba öğrenim düzeyi, ailenin gelir düzeyi, özgüven ve anne baba tutumları ile ilişkisi incelenmiştir.Araştırmanın örneklemini, 2014-2015 öğretim yılında Amasya ili Merzifon ilçesinde bulunan iki liseye devam eden 356 kız ve 269 erkek olmak üzere toplam 625 öğrenci oluşturmaktadır.Bu araştırmada, katılımcıların demografik özellikleri araştırmacı tarafından geliştirilen `Kişisel Bilgi Formu`; psikolojik dayanıklılık düzeyleri Bulut, Doğan ve Altundağ (2013) tarafından geliştirilen `Ergen Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği`; anne baba tutumları Lamborn, Mounts, Steinberg ve Dornbusch (1991) tarafından geliştirilen, Türkçe'ye uyarlaması Yılmaz (2000) tarafından yapılan `Anne Baba Tutum Ölçeği` ve özgüven düzeyleri Akın (2007) tarafından geliştirilen `Özgüven Ölçeği` kullanılarak belirlenmiştir.Toplanan veriler, SPSS 20.0 for Windows paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada, Mann-Whitney U-Testi, Kruskal Wallis H-Testi ve Spearman Brown Sıra Farkları Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır.Araştırmanın sonucunda, kızların, psikolojik dayanıklılık ölçeğinin akran desteği, okul desteği ve empati alt ölçekleri ile toplam psikolojik dayanıklılığının erkeklere göre daha yüksek olduğu; erkeklerin ise uyum puanının kızlara göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Ergenlerin yaşlarına göre psikolojik dayanıklılık ölçeğinin aile desteği, okul desteği, uyum, mücadele azmi alt ölçekleri ile toplam psikolojik dayanıklılıkları arasında anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Kardeş sayısına, doğum sırasına ve ailenin gelir düzeyine bağlı olarak ergenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin değişmediği bulunmuştur. Psikolojik dayanıklılık ölçeğinin akran desteği alt ölçeği hariç diğer boyutlarında ve genel psikolojik dayanıklılık düzeyinde anne öğrenim düzeyinin bir etkisinin olmadığı bulunmuştur. Ayrıca psikolojik dayanıklılık düzeyinin, baba öğrenim düzeyine göre de değişmediği bulunmuştur. Ergenlerin psikolojik dayanıklılık düzeyi ile özgüven düzeyi arasında anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki olduğu bulunmuştur. Ergenlerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri üzerinde; anne baba tutumlarının etkisinin olduğu ve en fazla olumlu etkiye demokratik anne baba tutumunun yol açtığı saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Psikolojik dayanıklılık, özgüven, anne baba tutumları

This study was examined relationship between psychological resistance and gender, age, sibling number, birth order, parental education level, family income level, self-confidence and parental attitudes in adolescents.Research sample consists of 625 students, including 356 girls and 269 boys who attend two high schools in the district Merzifon, Amasya in 2014-2015 school year.Participants' demographic attributes, psychological resistance levels, parental attitudes, and self-confidence levels were defined by using `Personal Information Form` developed by researcher, `Adolescent Psychological Resistance Scale` developed by Bulut, Doğan and Altundağ (2013), `Parental Attitude Scale` developed by Lamborn, Mounts, Steinberg and Dornbusch (1991) and adapted to Turkish by Yılmaz (2000) and `Self-confidence Scale` developed by Akın (2007), respectively.SPSS 20.0 for Windows software package was used to analyze collected data. Mann-Whitney U-test, Kruskal-Wallis H-Test and spearman's rank correlation coefficient were used in the study.Results of the study reveal that scores of girls' psychological resistance scale and subscales of peer support, school support and empathy and total psychological resistance were higher than that of boys' one and boys' adjustment scores higher than that of girls' one. It was found to be a significant correlation between psychological resistance scale and subscales of family support, school support, adjustment and determination of struggle and total psychological resistance by adolescents' ages. It was observed that adolescent's levels of psychological resistance unchanged depending on sibling number, birth order and family income level. It was determined to be no effect of mother's education level on other dimensions of psychological resistance scale and general level of psychological resistance, except its subscale peer support. In addition, it was noticed to be no change in level of psychologicalxiiiresistance according to father's education level. There existed a significant and positive relationship between the psychological resistance level of adolescents and self-confidence level. It was determined to be the effect of parental attitudes, especially of democratic parental attitude with the most positive effect, on psychological resistance level of adolescents.Keywords: Psychological resistance, self-confidence