Sanatta yaratıcı ego ve başkaldırı açısından Jean Michel Basquiat`ın post-grafiti resimleri üzerine bir inceleme

Abstract

Araştırmada,Jean Michel Basquiat'ın benzersiz grafiti sanatının, özyaşam öyküsü, sosyal, politik, ekonomik,kültürel eğilimleri, yaratıcı ego ve başkaldırı kavramları ekseninde göstergebilimsel analizinin yapılması amaçlanmaktadır. Aynı zamanda Jean Michel Basquiat'ın sanatının çocuk resimlerinin soyutlayıcı kavrayışının üst düzeyde bir temsili olduğu, sanatçının yaratıcı egosunu sanatı aracılığıyla ortaya koyduğu ve sanat eserlerinin başkaldırı niteliği taşıdığı savunulmaktadır. Bu sebeple öncelikle yaratıcılık, ego, yaratıcı ego kavramları detaylı ve özenli araştırmalar ekseninde sunulmuş sonrasında özellikle postmodern sanatta başkaldırının tarihi aktarılmıştır. Sanatçının dahil olduğu siyah gençlik altkültürünün ve grafiti kültürünün tanınması, sanatçının özyaşam öyküsü kadar önemli görülmüştür. Bu sebeple Jean Michel Basquiat'ın aidiyet geliştirdiği siyah gençlik altkültürü ve grafiti kültür ortamının tanınması, o toplumun tüm karakteristik etkinlik ve ilgi alanlarının, yaşam biçimi içinde bulunan her öğenin incelenmesini de gerektirmektedir. Gündelik yaşamın arka planında kalan tüm toplumsal eğilimler ve olguları da kapsayan bu kavrayış semiyotik değer taşır ve kültürü oluşturan tüm öğeler gösterge olarak görev yapar; bu bağlamda araştırmada özellikle görsel göstergebilim analiz tekniklerinden yararlanılmıştır. Sanatçının sanatında oluşturduğu bağlamlar, kurduğu yapısal ve zihinsel ilişkiler, eşleştirmeler ve simgeleştirmeler, figür,zemin ve mekan kurgusu, belleğini etkileyen tüm dinamikler dikkate alınarak sanat yapıtlarındaki doluluk ve boşluk oranları, zihinsel imgeleri ve düşünce sistemleri, inançları, soyutlama teknikleri, kurduğu benzerlikler, sözcükler ve zihinsel imgelerinden oluşan iletmek istediği tüm mesajlar, kullandığı özgün sanatsal dilin özellikleri olarak görülmektedir. Sanatçının postgrafiti sanatının, saf bir iletişim yolu olduğu, yapıtlarının göstergebilimsel analiz yöntemi ile de ortaya konmuştur.Son olarak bu araştırma Jean Michel Basquiat'ın post-grafiti sanatının 'mükemmel' analizi iddiasında olmamakla birlikte, sanatta Yaratıcı Ego ve Başkaldırı kavramları ekseninde Jean Michel Basquiat'ın kültürel kapasitesini,yaşadığı tüm çatışmaları, yaşam ve düşünce biçimlerini, kültürel ve sanatsal kapasitesini ortaya koyarak eleştirel perspektifler sunmaktadır.Ülkemizde Jean Michel Basquiat ile ilgili, yukarıda belirtilen kavramlar açısından sanatçıyı ve sanatını ele alan başka bir akademik çalışmanın olmayışı da, araştırmanın ilgili literatür açısından değerini ortaya koymaktadır.Anahtar Kelimeler: Yaratıcı Ego, Başkaldırı, Jean Michel Basquıat, Grafiti Sanatı, Görsel Kültür, Göstergebilimsel Analiz.

ABSTRACTGeneral aim of this research is to semiotically analyze the unprecedented graffiti art of Jean Michel Basquiat and his own life's tale through his social, political, economical and cultural tendencies. Also, it is argued that his art depicts high level abstractive comprehension of childs paintings, his manifestation of creative ego in his art, and rebellious qualities of his work. For this reason, concepts like creativity, ego, creative ego are adressed in a detailed and meticulous fashion, and after, history of rebellious movement in postmodern art had been delivered.As much as his own life's tale, It is vital to recognize the Afro-American youth subculture and graffiti culture that he belongs to. Therefore, getting to know of these cultures that Jean Michel Basquiat developed a sense of belongingness to, also requires to be familiar with that community's many activities and interests, every part that plays a role in their lifestyle. The comprehension that contains every social tendency and fact, which stays behind the curtains of daily life, has semiotic value, and all components that create culture, acts as an indicator; thus especially analytical techniques of visual semiotics have been imposed.Contexts that constituted by artist in his art, structural and cognitive relation that built, matchups and symbolisations, figure, time and space construction, every dynamic in his mind that affected full and empty spaces in his art, his mental images and thought systems, beliefs, abstracting techniques, resemblences, all messages that has conveyed through his words and intellect, are seen as the characteristics of his genuine artictic expression. It has also been proved by semiotical analyzing techniques that the artist's postgrafiti art is a pristine way of communication.Rather than delivering a perfect analysis of his work, It is intended to reveal Jean Michel Basquiat's cultural and artistic capacity, the conflicts in his mind, his life and thought style through the lenses of Creative Ego and Rebellion concepts in investigative art, and offer critical perspectives.The absence of any academic work in our country that discuss the Artist and his art with the concepts that has been talked above, exhibits the value of this research in terms of literature.Key Words: Creative Ego,Rebellion, Jean Michel Basquiat, Art of Grafitti, Visual Culture, Semiotic Analysis.