Ortaokul öğrencilerinin dinleme/izleme öz-yeterliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi

Abstract

Sosyal Öğrenme Kuramı'nın temel kavramlarından biri olan öz yeterlik algısı bireyin öğrenmesini doğrudan etkileyen faktörlerden biridir. Birçok alanda üzerinde çalışma yapılan öz yeterlik algısı, dört temel dil becerisinden en önemlisi olarak görülen dinleme becerisinin geliştirilmesi için de önemli bir faktördür. Buradan hareketle dinleme becerisine yönelik öz yeterlik algısı, bu algının hangi faktörlerden ne düzeyde etkilendiğinin ortaya konulması Türkçe eğitimi açısından oldukça önemlidir.Bu çalışma, ortaokul 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin dinleme/izleme öz yeterlik algı düzeylerini belirlemeyi ve elde edilen sonuçları sınıf düzeyi, cinsiyet, anne-baba eğitim durumu ve Türkçe dersi başarı puanı gibi faktörlere göre incelemeyi amaçlamaktadır.Araştırma, `İlişkisel Tarama Modeli`nde betimsel bir çalışmadır. Bu model bağlamında araştırma, nicel araştırmaya bağlı olarak korelasyonel araştırma yönteminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini Türkiye'de MEB'e bağlı ortaokullarda öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklem ise İzmir ilinde farklı okullardan `basit seçkisiz örneklem` yöntemine göre belirlenmiş 6, 7 ve 8. sınıf düzeyinde 748 öğrenciden oluşmaktadır.Çalışmada geçerliği ve güvenirliği önceden kanıtlanmış `Dinleme Öz Yeterlik Ölçeği (Aydın ve diğer., 2015) kullanılmıştır. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik sonuçlarına ek kanıt elde etmek için 240 kişilik bir örneklem grubu üzerinde Doğrulayıcı faktör analizi yapılmış, elde edilen analiz sonuçlarına göre ölçeğin yapı geçerliğinin oldukça yüksek olduğu doğrulanmıştır.Araştırma sonucunda örneklemde yer alan ortaokul 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin dinleme öz yeterlik ortalamaları iyi ( =3.87) düzeyde bulunmuştur. Sınıf düzeyine göre 6. sınıf öğrencilerinin en yüksek, 8. sınıf öğrencilerinin ise en düşük dinleme öz yeterliğine sahip olduğu; cinsiyete göre kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha fazla dinleme öz yeterliğine sahip olduğu; anne-baba eğitim düzeylerine göre anne-baba eğitim düzeyi arttıkça dinleme öz yeterliğinin de arttığı; bir önceki yıl Türkçe dersi başarı puanlarına göre başarı puanı ile dinleme öz yeterliği arasında olumlu yönde bir ilişki olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Dinleme, İzleme, Dinleme Becerisi, Öz Yeterlik, Dinleme Öz Yeterliği, Dinleme Eğitimi.

Self-efficiency belief, one of the basic concepts of Social Learning Theory, is one of the factors that directly affect the learning of the individual. The self- efficiency perception that is studied on many areas is also an important factor in the development of listening skills, which are considered to be the most important of the four basic language skills. From this point of view, self- efficiency perception towards listening skills and determining which factors and level of influence of this factors are very important in terms of Turkish language education.This study aims to determine listening/watching self- efficiency belief levels of 6th, 7th and 8th grade students of middle school and to evaluate the obtained results according to factors such as class level, gender, parental education status and Turkish lesson achievement score.The research is a descriptive study on `Relational Screening Model`. In the context of this model, the research was carried out in a correlational research method depending on the quantitative research. The research population consists of students studying in middle school attached to the Ministry of Education in Turkey. The sample consists of 748 students in 6th, 7th and 8th grade level determined according to the method of `simple random sampling` from different schools in İzmir province. The `Listening Self- Efficiency Scale` (Aydın et al., 2015), which has been pre-validated reliability and validity was used in the study. Confirmatory factor analysis was performed on a sample group of 240 people to obtain additional evidence of the validity and reliability of the scale. It has been verified that the scale validity is quite high according to the obtained analysis results.As a result of the research, the listening self-efficiency mean of 6th, 7th and 8th grade students in the sample were found to be at a good level ( =3.87). When examined by class level; 6th grade students had the highest listening self- efficiency, 8th grade students had the lowest listening self efficiency. According to gender, female students had more listening self- efficiency than male students. According to level of parental education, as the level of parental education increases, the self- efficiency of listening increases. It has been found that there is a positive correlation between the achievement score and listening self-efficiency according to the achievement points of Turkish lessons of the previous year.Keywords: Listening, Watching, Listening Skills, Self Efficiency, Listening Self Efficiency, Listening Education.