Etnik çatışmaların psikolojik dinamikleri: Bosna-Hersek ve Kosova örnek olayları

Abstract

Bu tez, insan doğasının agresyona eğilimine ilişkin yaklaşımları ve psikolojik teoriler bağlamında etnik çatışmaları incelemektedir. Çatışmanın yeniden ortaya çıkmasını engellemek, altında yatan temel dinamikleri anlamayı gerektirmektedir. Bu dinamikler politik, sosyal, ekonomik ve psikolojik boyutlarla ilgilidir. Bu tezde çatışmanın psikolojik dinamikleri üzerinde durulmuştur. Tezin amacı, çatışma çözümü ve barış inşası süreçlerinde psikolojik dinamiklerin önemini ve katkılarını vurgulamaktır. Tezde insan doğasının agresyona doğuştan eğiliminin olmadığı ve etnik çatışmaların çözümünde psikoloji disiplininin katkılarının gerekli olduğu savunulmaktadır. Tezde sosyal psikoloji ve psikanalitik teorilerin gruplar arası çatışmalara ilişkin kavramlarından yararlanılmıştır. Etnik kimliğin, düşman imajının ve kolektif hafızanın çatışmaya etkileri incelenmiştir. Tez toplam dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde insan doğasının savaşa eğilimine ilişkin yaklaşımlar incelenmiştir. İkinci bölümde ise gruplar arası ilişkiler ve etnik çatışmalara ilişkin psikolojik teoriler incelenmiştir. Üçüncü bölümde ve dördüncü bölümlerde ise Bosna-Hersek ve Kosova örnek olayları psikolojik teorilerle analiz edilmeye çalışılmıştır. Bosna-Hersek ve Kosova'daki çatışmaların analizi için, Gerçekçi Çatışma Teorisi, Sosyal Kimlik Teorisi ve Kolektif Şiddet Teorisi kullanılmıştır. Bu teoriler çatışmaların hem nedenlerinin anlaşılması hem de önlenmesi için geniş bir perspektif sunmaktadır. Bosna Hersek ve Kosova örneklerinde, çatışmaların sona ermesine rağmen gruplar arasındaki gerilimlerin devam etmesi, çatışma çözümünde psikolojik dinamiklere yeterince dikkat verilmediğini göstermektedir. Özetle bu çalışma, psikoloji disiplinin yöntemlerinin, çatışma sonrası barış inşası süreçlerinde kullanılmasının gerekli olduğunu vurgulamaktadır. Anahtar Kelimeler: 1.İnsan doğası, 2.Gruplar arası ilişkiler, 3.Etnik çatışma, 4.Etnik kimlik, 5.Kolektif hafıza, 6.Düşman, 7.Uzlaşma.

This thesis explores that human nature approaches on aggression and ethnic conflicts in the context of psychological theories. Prevent of arise conflicts requires to understand that basic dynamics under conflicts. These dynamics are about social, economic and psychological aspects. This thesis focuses on the psychological dynamics of conflict. Purpose of this thesis is underline that significance of psychological dynamics at conflict resolution and peace building processes.This thesis argues that aggression is not innate tendency of human nature and ethnic conflict resolution requires that contributions to the discipline of psychology. In this thesis the concepts of social psychology and psychoanalytic theories were used for inter-group conflicts. Effects of ethnic identity, the image of the enemy and collective memory on ethnic conflict studied.Thesis consists of four sections. In the first section, approaches to the tendency of human nature to war is examined. Psychological theories of intergroup relations and ethnic conflicts are examined in the second section. The third and fourth sections are analyzed that case studies of Bosnia-Herzegovina and Kosovo in the context of psychological theories. For the analysis of the conflict in Bosnia-Herzegovina and Kosovo, Realistic Conflict Theory, Social Identity Theory and the Theory of Collective Violence was used. Understanding the causes of these theories as well as for the prevention of conflicts and offers a broad perspective. Case studies of Bosnia and Herzegovina and Kosovo, tensions between the groups continued despite the end of the conflict, conflict resolution, shows that the psychological dynamics given enough attention. In summary, this study emphasizes that methods of the discipline of psychology needs to be used for the post-conflict peace-building processes.Keywords: 1.Human nature, 2.Inter-ethnic relations, 3.Ethnic conflict, 4.Ethnic identity, 5.Collective memory, 6.Enemy, 7.Reconciliation.