Günümüzde yaşayan Nasreddin Hoca imgesi: Akşehir ve Sivrihisar örneği

Abstract

Küreselleşme ve teknolojinin gelişmesiyle beraber toplumlar arasındaki mesafeler azalmaya ve bunun beraberinde kültürler toplumdan topluma kolayca ulaşmaya başladı. Devamında ortaya küreselleşmeyle birlikte kitle kültürü çıktı. Bu da beraberinde tek-tipleştirici bir kültürün çıkmasına neden oldu. Kitle kültürü kendi kültürünü yerel de bile yaşatamayan topluluklarda daha etkili oldu. Kitle kültürünün ve küreselleşmenin bu olumsuz etkilerinin farkında olunduğu yerel kültürlere eğilip, yerel kültürlerin korunmasının ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasının önemli görüldüğü bir dönem yaşandığı ifade edilebilir. Bu çalışmada sözlü anlatı türü olan fıkra kahramanlarından Nasreddin Hoca'nın bir imge olarak Akşehir ve Sivrihisar'da nasıl yeniden üretildiği incelenmeye çalışılmıştır. İlk olarak Nasreddin Hoca imgesinin Akşehir ve Sivrihisar'da nasıl oluştuğu ifade edilmiştir. Daha sonra Nasreddin Hoca imgesinin kültür endüstrisi ve kültür turizminde Akşehir ve Sivrihisar'da nasıl yeniden üretildiği ve bunun örnekleri gösterilmiştir. Son bölümde de kültürel mirasın korunmasını öngören Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi'nin koruma yaklaşımları bağlamında Akşehir ve Sivrihisar'da Nasreddin Hoca ile ilgili yapılan üniversite, belediye ve sivil toplum kuruluşlarının faaliyetleri dile getirilmiştir. Tüm çalışma boyunca Akşehir ve Sivrihisar'da kültürel bir miras olarak Nasreddin Hoca imgesi etrafında yapılan tüm uygulamalar eleştirel bakış açısıyla incelenmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Nasreddin Hoca, imge, kültürel miras, kültür endüstrisi, kültür turizmi, soküm, uygulamalı halk bilimi, sürdürülebilir kalkınma

Along with globalization and technological development, distances among the societies began to decrease and cultures began to reach from one society to another easily at the same time. The mass culture subsequently occurred due to globalization. This situation brought a standardizating culture as well. The mass culture has been effective in the societies which can't locally keep their own cultures alive. It can be said that we are passing through the times when payin attention to the local cultures where people are aware of these bad effects of the mass culture and globalization, protecting local cultures and keeping them sustainable are regarded as 'very important'. In this study we tried to analyze how Nasreddin Hodja who is one of the characters of joke (anecdote) which is a kind of oral narrative had been recreated as an image in Akşehir and Sivrihisar. Firstly, we mentioned about how the image of Nasreddin Hodja had been formed in Akşehir and Sivrihisar. Later, we touched upon how the image of Nasreddin Hodja had been recreated in these places within culture industry and cultural tourism and besides it we displayed its examples. In the last section, we gave voice to the activities executed by universities, municipalities and civil society organizations and done about Nasreddin Hodja in Akşehir and Sivrihisar in the context of safeguarding approaches of The Convention For Safeguarding Intangible Cultural Heritage that provides protection to the cultural heritage. Throughout the entire study, we tried to analyze all the practices done around the image of Nasreddin Hodja regarded as a cultural heritage in these two places with a critical perspective. Key Words: Nasreddin Hodja, image, cultural heritage, culture industry, cultural tourism, SOKÜM (Intangible Cultural Heritage), applied folklore, sustainable development