Türk sinemasında nostalji: 2000 - 2011

Abstract

Çalışmanın amacı, nostaljinin, 2000-2011 yılları arasında üretilen popüler sinema filmleri üzerinden incelenmesiyle, nasıl bir ideolojik işlev gördüğünün ortaya çıkarılması ve böylece sinema çalışmaları literatürüne katkıda bulunmaktadır. Çalışmada nostaljinin tarihsel ve toplumsal bir olgu olduğu varsayımından hareketle, toplumsal değişmeye bir tepki olarak, eski toplumsal yapıya ait unsurların romantize ve idealize edilmesi olarak tanımlanan nostalji, temel toplumsal değişim olan Batılılaşma çerçevesinde, tarihsel-sosyolojik yöntemle ele alınmıştır. Buna göre, Türkiye Batılılaşma tarihinden yola çıkılmış; Türk düşünce tarihinde Batılılaşma konusundaki değerlendirmeler çalışmanın kavramsal çerçevesini oluşturmuştur. Türk sineması tarihi, Batılılaşma bağlamında gözden geçirilmiş, sinema alanında Batılılaşma konusundaki fikir tartışmaları da ele alınmıştır. 2000-2011 döneminden, amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilen altı filmde nostalji, toplumsal değişme öncesinin ve sonrasının nasıl betimlendiği sorusundan hareketle; karakterler, film anlatısı, toplumsal yapılar ve sembollerin analiz edilmesiyle incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, Batılılaşmaya yönelik algıların, nostaljiyi etkilediği; devlet, toplum ve birey ilişkilerinin Batılılaşma tarihi sürecinde süreklilikler gösterdiği ve filmlerdeki nostaljinin bu süreklilikleri yansıttığı ortaya konulmuştur.

The aim of this work is, to reveal how nostalgia functions ideologically through the analysis of popular films, produced between years 2000-2011 and thus to contribute to film studies literature. In this work, building on the basis of the assumption that nostalgia is a historical and social phenomenon, nostalgia is defined as the romanticisation and idealisation of old social structure elements as a reaction to social change. Consequently, this work builds its foundation on the history of Turkish westernisation; analyses on westernisation in the History of Turkish thought forms the conceptual framework of the thesis. The Turkish film history is analysed within the terms of westernisation. Ideological and intellectual discussions on westernisation in cinema is considered. In the six films selected from 2000-2011 era by aimed sampling, nostalgia is examined through analysis of characters, film narrative, social structures and symbols, building on the question of how the times before and the after the social change is portrayed. In the conclusion of the work ,it is argued that the perceptions regarding westernisation influences nostalgia, the relations of state and society and individual has continuity through westernisation history; and nostalgia in these films reflect these continuities.