112 acil sağlık hizmetlerinde çalışan personelin tükenmişlik ve iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Genel olarak mesleki bir tehlike olarak tanımlanan tükenmişlik, başarısız olma, yıpranma, aşırı yüklenme sonucu güç ve enerji kaybı durumudur. İş doyumu ise kişinin işini ve iş tecrübesini değerlendirmesi sonucu kişide oluşan zevkli ve olumlu hislerdir. Acil Sağlık Hizmetleri, acil hastalık ve yaralanma hallerinde konusunda uzman olan ekipler tarafından gerekli tıbbi araç ve gereç ile olay yerinde, nakil sırasında veya hastanede verilen hizmetlerinin tamamı olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı acil sağlık hizmetlerinde çalışan personelin tükenmişlik boyutlarını, tükenmişliğe neden olan faktörleri, iş doyumu seviyelerini belirlemektir. Ayrıca çalışmanın daha önce yapılan araştırmalara göre en önemli farkı olarak nitelendirebileceğimiz amacı ise, 112 acil sağlık hizmetinde çalışan personelin tükenmişlik ve iş doyumu seviyeleri arasında ilişkinin incelenmesi olmuştur. Bu amaçla öncelikle acil sağlık hizmetlerinin tanımı ve tarihçesi, tükenmişlik ile ilgili detaylı bilgiler ile iş doyumu hakkındaki ayrıntılara yer verilen literatür çalışması tamamlanmıştır. Literatür çalışmasının sonrasında Maslach ve Jackson tarafından geliştirilmiş olan Maslach Tükenmişlik Envanteri kullanılarak hazırlanan tükenmişliğin ölçümüne dair anket ile Spector tarafından geliştirilmiş olan İş Doyumu Ölçeği kullanılarak hazırlanan iş doyumu hakkında anket hazırlanmıştır. Anket uygulamasının Ankara İl Ambulans Servisi Başhekimliği bünyesinde çalışan sağlık personeline uygulanması amacıyla Ankara Valiliği İl Sağlık Müdürlüğünden gerekli izinler alınmıştır. İzin sonrasında anketler, Ankara 112 sistemi içerisinde çalışan 354 sağlık personeline yüz yüze görüşme yöntemiyle verilerek doldurmaları sağlanmıştır. Anket sonucunda elde edilen veriler analiz edilmiştir. Yapılan analiz neticesinde, 112 acil sağlık hizmetlerinde çalışan personelin görev tanımında olmayan işleri yapıp yapmama durumunun tükenmişliği ve iş doyumunu etkileyen faktörlerden olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca medeni durum, cinsiyet, çalışılan istasyon tipi, haftalık nöbet sayısı gibi faktörlerin tükenmişliği önemli seviyede etkilemediği, iş doyumunu ise belli boyutlar açısından etkilediği görülmüştür. Tükenmişlik ve iş doyumu arasında anlamlı ilişkiler belirlenmiştir. Tükenmişlik boyutlarından duyarsızlaşma ve kişisel başarı düzeyi üzerinde iş doyumunun önemli bir belirleyici olmadığı sonucuna varılmıştır. İş doyumu boyutlarının duygusal tükenmenin belirleyicisi olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler : Tükenmişlik, İş doyumu, 112 Acil Sağlık hizmetleri

Burnout, generally defined as a occupational hazard, is a loss of power and energy situation due to the failure, exhaustion and overload. Job satisfaction is the pleasant and positive feelings that result from the evaluation of one's job and work experience. Emergency Health Services are defined as all medical services provided by specialist teams with necessary medical tools and equipment on the scene, during transportation or at the hospital in cases of emergency illness and injury. The aim of this study is to determine the burnout dimensions, the factors causing the burnout and the job satisfaction levels of the personnel working in the emergency health services. Moreover, the aim of the study that we can specify as the most important difference according to previous researches, is to examine the relationship between burnout and job satisfaction levels of 112 emergency health service personnel. For that purpose, first the definition and history of emergency health services, detailed information about burnout and the literature study with the details of job satisfaction have been completed. After the literature study, a questionnaire on measurement of burnout by using the Maslach Burnout Inventory developed by Maslach and Jackson as well as job satisfaction by using the Job Satisfaction Scale developed by Spector have been prepared. In order to apply the questionnaire to the health personnel working in the Ankara Provincial Ambulance Service Headquarters, necessary permissions have been obtained from the Provincial Health Directorate of Ankara Governorship. After the permission, the questionnaires were provided by giving them to 354 health personnel working in Ankara 112 system by the way of face to face meetings. The data obtained from the questionnaire have been analysed. As a result of analysis, whether to perform the duties not included in job description of personnel working in 112 emergency health services is one of the factor affecting the burnout and job satisfaction. In addition, it has been realized that factors such as marital status, gender, type of working station, number of weekly shift number do not affect the burnout at a significant level, but job satisfaction is affected in terms of certain dimensions. Significant relationships between burnout and job satisfaction have been determined. It has been concluded that job satisfaction is not an important determinant on depersonalization and personal achievement level from burnout dimensions. It has been evaluated that job satisfaction dimensions are the determinant of emotional exhaustion.KeyWords : Burnout, job satisfaction, 112 emergency health services