11 Eylül olayından sonra ABD-Türkiye ilişkileri

Abstract

Osmanlı Devleti dönemde ABD ile Osmanlı Devleti arasındaki ilişkiler daha çok ekonomik alanda gelişmiştir. 1923 yılında Mustafa Kemal Atatürk tarafından Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde iç politikada ve yabancı ülkelerle ilişkilerde sıkıntı yaşandığı için Atatürk batılılaşma reformları yapmaya başlamıştır. Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra Atatürk'ün batılılaşma reformlarının başlamış olsa da Türkiye ve ABD arasında çok yakın ilişkiler kurulamamıştır, bunun sebebi Birinci Dünya Savaşı'nda yenilen Türkiye'nin savaş sonrasında denge politikası uygulamayı tercih etmesi olmuştur. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ABD ve Sovyetler Birliği dünyada iki süper güç olmuştur. Soğuk Savaş başlangıcında Türkiye'nin Sovyet Birliği'ne karşı olması ABD ve Türkiye arasındaki ilişkileri olumlu yönde etkilemiştir. 1960 yılından sonra ABD ve Türkiye arasındaki ilişkiler kötüleşmeye başlamıştır. 1962 yılında yaşanan `Küba Füze Krizi`nden sonra Türkiye, ABD'ye güvenmemeye başlamıştır. Aynı zamanda ABD-Türkiye arasında birçok olay ortaya çıkmıştır. Örnek vermek gerekirse, Kıbrıs Sorunu, silah ambargosu ve haşhaş krizi. ABD-Türkiye ilişkileri 1985 yılından itibaren onarılmaya başlamıştır. 11 Eylül 2001 tarihinde ABD'de bir dizi terör saldırısı meydana gelmiştir. 11 Eylül saldırılarından sonra ABD'nin dış politikası değişmeye başlamıştır. ABD, Bush döneminde yeni güvenlik stratejisi ortaya koymuştur. Bu kapsamda teröre karşı savaş başlamıştır. Bu savaş, Afganistan ve Irak Savaşları sebeplerinin temelini oluşturmuştur. 11 Eylül olayından sonra Bush BOP'u ortaya koymuştur. 2002 yılında Türkiye'de AKP iktidara gelmiştir. AKP'nin en önemli politikalarından birisi `Komşularla Sıfır Sorun Politikası`dır. Bu politika ABD-Türkiye arasındaki ilişkileri etkilemiştir. Türkiye'ye göre komşularla iyi ilişkiler kurmak daha önemlidir. Bu yüzden TBMM 1 Mart Tezkeresi'ni reddedilmiştir. 1 Mart Tezkeresi Krizi, ABD-Türkiye arasındaki ilişkilerin olumsuz gitmesine neden olmuştur. 2009 yılında Obama iktidara geldikten sonra ABD-Türkiye ilişkileri iyileşmiştir. Çünkü ABD'ye göre Türkiye, ABD'nin önemli bir müttefiki niteliğindedir. 2010 yılında Arap Baharı ortaya çıkmıştır. 2011 yılında Suriye'de Arap Baharı tarafından etkilenen olaylar meydana gelmiştir. Bu olaylara karşı ABD ve Türkiye aynı tutumları sergilemiştir.

The relations between the US and the Ottoman State tended to be more active in economical trade. As the Ottoman Empire government had trouble with domestic politics and foreign countries, the Republic of Turkey was founded by Mustafa Kemal Ataturk in 1923. Ataturk started a series of westernization. However, the relations between Turkey and the US were still not close despite the westernization reforms led by Ataturk in the Turkish Republic period. Since Turkey was a conquered nation in First World War, the Turkish government preferred to be neutral after war. After World War II, the US and the Soviet Union became two superpowers with profound economic and political differences. In the beginning of the Cold War, Turkey's opposition to the Soviet Union positively influenced the relationship between the US and Turkey. Nevertheless, the relations between the US and Turkey began to deteriorate after 1960. Due to the `Cuban Missile Crisis` which happened in 1962, Turkey began to distrust the US along with several incidents between two countries such as Cyprus Problem, arms embargo, and opium poppy crisis. The US-Turkey relations did not improve until 1985. On September 11, 2001, a series of terrorist attacks took place in the US which led to the changes in US foreign policy. The US president George Bush put forward a new security strategy in the period. For this, war against terrorism was conducted which also caused the Afghanistan War and Iraq War. After the September 11, BOP was conducted. In 2002, AKP was in charge of Turkish government. One of the most important policies of AKP was `Zero Problem Policy with Neighbors`. This policy had affected relations between the US and Turkey since the priority of Turkish government was to gain positive relations with neighbor countries rather than the US. Thus, The Grand National Assembly of Turkey rejected the March 1 Memorandum. The rejection of March 1 Memorandum led to negative results of relations between the US and Turkey. The US-Turkey relations did not improve until Obama became the US president as the US declaimed that Turkey is one of its important allies. Shortly afterwards, Arab Spring occurred in 2010, some conflicts started showing up in Syria. The situation made the US and Turkey be on the same page toward Syria issue.