Birincil eneri kaynaklarının fiyat oynaklığı üzerindeki etkisi: Yunanistan çalışması

Abstract

Bu çalışmada Yunanistan'ın doğalgaz ithalatının, akaryakıt fiyat oynaklıkları üzerindeki etkileri ve Yunanistan'ın doğalgaz ithalatının ve fiyatının elektrik fiyat oynaklıkları üzerindeki etkileri incelenmiştir. Orta Doğu, Kafkasya ve Hazar Bölgesi doğalgaz yataklarından ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya yönlendirilecek doğalgazın geçiş noktası Yunanistan olduğu için çalışma odağındaki ülke Yunanistan'dır. Çalışmada Yunanistan'ın Ocak 2008-Haziran 2017 aylık verisi kullanışmış, ARCH, ARCH-M, GARCH, GARCH-M, EGARCH, EGARCH-M oynaklık modellerinden yararlanılmıştır. Bu bağlamda vergili ve vergisiz akaryakıt fiyatı ile toptan elektrik fiyatı oynaklığının etkenleri araştırılmıştır ve şu bulgulara ulaşılmıştır: Akaryakıt ve elektrik fiyatlarının doğalgaz ithalatının payından ve doğalgaz ithalatı değişiminden etkilendiği görülmüştür. Fiyat artışlarının ısrarcılık etkisinin yüksek olduğu ve fiyatlardaki oynaklığın dengeye gelmekte zorlanacağı anlaşılmıştır. Asimetri etkisinin varlığının saptanmasıyla Yunanistan'ın doğalgaz ithalat miktarından etkilenen akaryakıt ve elektrik fiyatları için sisteme gelen iyi haberlerin akaryakıt ve elektrik fiyat oynaklığını azalttığı görülmüştür. Ek olarak elektrik fiyatının doğalgaz fiyatının payından ve doğalgaz fiyatının değişiminden etkilendiği de görülmüştür. Doğalgaz fiyatından etkilenen elektrik oynaklık modellerinde fiyat artışlarının etkisinin yüksek olduğu ve iyi haberlerin elektrik fiyat oynaklığını azalttığı görülmüştür. Sonuç olarak Yunanistan'ın doğalgaz ithalatının artması akaryakıt fiyat oynaklığını azaltabilir. Bunun yanı sıra doğalgaz ithalatı ile doğalgaz fiyatı elektrik fiyat oynaklığını azaltabilir.

In this study, the effects of Greece's natural gas imports on fuel price volatility and the impact of Greece's natural gas imports and natural gas prices on electricity price volatility has been examined. Greece is the focal point of the study because it is the transit point of the natural gas to be directed to Europe via Turkey from the Middle East, Caucasus and Caspian natural gas deposits. In the study, data of January 2008-June 2017 of Greece were used and ARCH, ARCH-M, GARCH, GARCH-M, EGARCH and EGARCH-M volatility models were utilized. In this context, the determinants of the price excluding taxes/price including taxes of fuel oil and wholesale electricity price fluctuations were researched and the following findings were reached: Fuel oil and electricity prices were affected by the share of natural gas imports and the change of natural gas imports. It has been understood that the persistence effect of price increases is high and the volatility in prices is difficult to balance. By determining the presence of the asymmetry effect, it was seen that the good news coming from the system in the fuel oil and electricity prices affected by the natural gas import amount of Greece decreased the volatility of the fuel oil and electricity prices. In addition, it is seen that the price of electricity is affected by the share of natural gas price and the change of natural gas price. The effect of price in electricity volatility models affected by natural gas prices increases is high. Good news has been seen to reduce the price volatility of electricity. As a result, increased gas imports from Greece could reduce volatility of fuel oil price. Besides, the import of natural gas and the price of natural gas can reduce the volatility of electricity price.