Arkeolojik ve filolojik veriler ışığında Hitit Çağı florası

Abstract

İnsanlık tarihinin bütünü incelendiği zaman floranın siyasi oluşumlar üzerindeki katkısı hemen göze çarpacaktır. İnsanlık tarihine yön veren büyük medeniyetler ve kültürlerin büyük çoğunluğu coğrafi ve florasal olarak zengin bölgelerde ortaya çıkmış, kutup bölgelerinde ya da çöller gibi yaşam şartlarının zorlu olduğu bölgelerde büyük uygarlıklar ortaya çıkmamıştır. Anadolu'da kurulmuş olan Hitit Devleti coğrafi ve florasal açıdan oldukça şanslı bir devletti. Çünkü Asya ile Avrupa kıtaları arasında yer alan Anadolu Avrupa-Sibirya, Akdeniz ve İran-Turan Flora bölgesinde geniş bitki çeşitliliğine sahip, dünyanın beşinci zengin flora bölgesinde kurulmuştur. Anadolu coğrafyasının kendilerine sunduğu bu zengin bitki çeşitliliğinden faydalanan Hititliler kullandıkları bu bitkilerin adlarını metinlerine kaydetmişlerdir. Hattuşa, Ortaköy ve Maşathöyük gibi Hitit şehirlerinde yürütülen kazılar sonucunda açığa çıkarılan çivi yazılı tabletlerde Hitit Dönemi Anadolu florası hakkında önemli bilgiler yer almaktadır. Yazılı kaynaklarda yer alan bu yabanıl ve evcil bitkilerin varlıkları arkeolojik bulgular ile desteklenmektedir.

When the whole history of the humanity is examined, the contribution of Flora to the political formations will attract attention. A great majority of the great civilizations and cultures which direct the history of humanity have emerged in regions and areas where the flora and geography is rich. No big civilizations have emerged at the poles or in the deserts, where the living conditions are very difficult. The Hittite State which was established in Anatolia was very lucky from the point of view of the flora and geographical area, because Anatolia which is right between Asia and Europe and has a very rich flora in Euro-Siberia, Mediterranean and Iran-Turan Flora area, and it is the fifth richest area in terms of flora. The Hittites who benefited from the rich plant diversity that was bestowed to them by the Anatolian Geography recorded the names of the plants that they used in many of their texts. In the cuneiform scripts which were obtained as a result of the archeological excavations in such Hittite cities as Hattusa, Ortaköy, and Maşathöyük, one can find important information about the flora in Anatolia at the time of the Hittites. The existence of these wild and domestic plants which are included in the written sources is supported by archeological findings.