İran`ın Irak politikasında kullandığı siyasi araçlar; (2003`ten günümüze)

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı 2003 yılında Irak'ta Baas rejiminin sona ermesinden sonra İran dış siyasetinde Irak'a karşı kullandığı siyasi araçlar detaylı bir şekilde değerlendirilecektir. İran, Irak'ın komşu devleti olarak çok eskiden beri gözü Irak'ta baş aktör olarak rol oynamaktaydı. Ancak İran'ın bu amacı 1979'da İslam Devriminden sonra Iraklı Şii gruplara destekleme yoluyla bir yandan Baas rejimini zayıflatmaya çalışmakta diğer yandan ise Baas rejimine karşı savaşan Şii grupları kullanma yoluyla Irak'ta etki ve yetkisini sağlamlaştırmayı planlamıştır. Fakat Baas rejimi ABD tarafından 2003'te yıkıldıktan sonra İran, çıkarlarını arayan devletlerden birisiydi. Genel olarak çalışmanın konusu üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde 1979-2003 yıllar arasında İran-Irak ilişkileri ele alınacaktır. Bu süre zarfında iki ülke arasındaki ilişkilerde ortaya çıkan sorunlar, sekiz yıl süren İran-Irak Savaşı, Irak'ın Kuveyt'e müdahalesine karşı İran'ın tutumu odaklanacaktır. Çalışmanın ikinci bölümünde 2003'ten sonra Irak'ta ortaya çıkan değişimler dikkete alınacaktır. Baas rejimi yıkılmasına karşı İran'ın tutumu, Irak devletinin yeniden inşa edilmesinde İran'ın rolü ve Irak'taki koalisyon güçlerine karşı tutumu özellikle ABD'nin Irak'taki askeri varlığı vurgulanacaktır. Çalışmanın üçüncü bölümü ise araştırmanın temel konusunu kapsıyor. Irak'ta 2003'te Baas rejiminden sonra nüfuzunu arttırmak isteyen İran, dış politikasında Irak'a yönelik kullandığı siyasi enstrümanlara değinilecektir. Çalışmanın üçüncü bölümü sonunda Irak'ın siyasi geleceğine dair senaryolar şeklinde arz edilmiş ve İran'ın Irak'taki siyasi rolün geleceği ön görülmüş senaryolar doğrultusunda incelenecektir

This study concentrates on the political means of Iran's foreign policy toward Iraq after the collapse of Ba'ath regime in 2003. It's obvious that throughout the history Iran has seeks to play a major political role in Iraq and severel times have tried to break the Iraqi regime. For instance, from 1979 to the forward, Iran amis to intervene in Iraq and expand its leverge by supporting Ba'ath regime oppositions, such as Shiite religous groups. However, after collapsing Ba'ath regime in 2003 by the United States, Iran attempts to find a new allies and make a direct intervine in Iraq, in order to serve its interests and impliment its agenda. Essentially, this study consists of three main chapters. The First chapter going to discuss Iran and Iraq's relations from 1979 to 2003 in term of politics. Which is a very siginficant period of time due to the importance of the political events such as, eight years of war between Iraq and Iran, from 1980 to 1988. and Iran's attitude toward the invasion of Kwait by Iraqi regime in 1990. The Second chapter emphases on the recent political changes in Iraq, precisely after 2003. As well as examines Iran's attitudes toward the collapse of Iraqi regime and its roles in the re-establishment of Iraq. In addition, concentrates on Iran's attitude toward international allies and the military forces of the United States in Iraq. Ultimatly the third chapter wich is a core of the study has entirly focuses on the political means of Iran's foreign policy and its implimentstion in Iraq after the collapse of Ba'ath regime in 2003. Also, examining those means that Iran used in aiming to exapand its leverge and interests. lastly, at the end of this chapter the political future of Iraq has been presented as a couple of scenarios, and according to those scenarios Iran's political roles in Iraq has been analyzed.