Şibani-name`nin Budapeşte nüshası (Metin-inceleme-dizin)

Abstract

Şiban Han, 1451-1510 yılları arasında yaşamış bir Özbek hanıdır. Şibanî-nâmeler Şiban Han'ın hayatı ve savaşlarından bahseden eserlerdir. Muhammed Sâlih'in yazdığı manzum Şibanî-nâme, Şiban Han'ın 1499-1506 yılları arasındaki mücadelelerini kronolojik olarak anlatan bir mesnevidir. Avusturya Millî Kütüphanesi'nde 1156 numarada kayıtlı yazmanın eserin tek nüshası olduğu düşünülmekteydi. Ancak Macar Bilimler Akademisi Kütüphanesi'nde yeni bir nüshaya daha ulaştık. 190 varaktan müteşekkil bu nüshanın ilk 96 varağı Viyana nüshasından tamamen farklıdır ve başka bir vezinle yazılmıştır. Viyana nüshasında işlenmeyen olayları da anlatmaktadır. Kalan kısım ise Viyana nüshasının bazı bölümlerinin kopyasıdır. Bu çalışmada Şibanî-nâme'nin Török, Qu, 68 numarada kayıtlı Budapeşte nüshasının yazı çevrimi, dil incelemesi ve gramatikal dizini hazırlanmıştır.

Shiban Khan was an Uzbek khan who lived between 1451 and 1510. Shibanî-nâme's are texts that tell about the life and wars of Shiban Khan. The Shibani-name in verse which was written by Muhammad Salih is a masnavi that chronologically tells the wars fought by Shiban Khan between 1499-1506. It was thought that the only copy of the work was the manuscript registered in the Austrian National Library number 1156. However, we accessed another new copy of the work in the Library of the Hungarian Academy of Sciences. The first 96 leaves of this 190-leaf copy are completely different from the Vienna copy and were written with a different meter. It also tells the events not mentioned in the Vienna copy. The remaining part is a copy of some parts of the Vienna copy. In this study, the transcribed text, language analysis and grammatical index of the Shibani-name's Budapest copy which registered Török, Qu, 68 were prepared.