Orhan Kemal`in Baba Evi ve Avare Yıllar adlı eserlerindeki kültürel unsurların İngilizceye çevirisinin incelenmesi

Abstract

Edebî eserler, bir toplumun kültürel özelliklerini yansıtmada önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle, edebî çeviri iki farklı kültür arasında bir etkileşim aracıdır ve köprü görevi görür. Edebî metinlerin çevirisinde, kültürel unsurların önemi büyüktür. İki ayrı kültür arasındaki mesafe nedeniyle kaynak metindeki kültürel unsurlar erek metin okuyucusu tarafından tam olarak anlaşılmayabilir ya da erek edebiyat dizgesinde kabul görmeyebilir. Bu çalışmanın amacı Orhan Kemal'in Baba Evi ve Avare Yıllar adlı eserlerindeki kültürel unsurların İngilizce çevirilerini Peter Newmark'ın (1988) çeviri yöntemleri ve Lawrence Venuti'nin (1995) çeviri stratejilerine göre incelemektir. Bu amaçla, Baba Evi-Avare Yıllar, Küçük Adamın Romanı 1-2 (2013) ve Cengiz Lugal tarafından My Father's House-The Idle Years, The Story of Little Man, 1-2 (2013) adıyla çevrilen eserler kaynak olarak seçilmiştir. Romandan seçilen örnekler öncelikle Newmark'ın kültürel unsurlar sınıflandırmasına göre incelenmiştir. Daha sonra, çevirmenin Newmark'ın çeviri yöntemlerinden hangilerini ağırlıklı olarak kullandığı belirlenmiştir. Bu tercihlerden yola çıkarak romanda Venuti'nin hangi stratejisinin daha baskın olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Yapılan inceleme sonucunda, çevirmenin erek metin odaklı bir çeviri stratejisi benimsediği görülmüştür. Çevirmen, ağırlık olarak işlevsel çeviri, uyarlama ve çıkarma yöntemlerini kullandığı ve buna bağlı olarak da erek metinde baskın olan stratejinin yerlileştirme olduğu görülmüştür.

Literary pieces play a key role in reflecting the cultural aspects of a society. Hence, literary translation ensures the interaction and lays a bridge between two different cultures. Cultural elements have a vital role in the translation of literary pieces. Due to the distance between two cultures, the cultural elements in the source text may not be fully comprehended by the target reader or appreciated in the target literary system. The aim of this study is to analyze the English translations of cultural elements in My Father's House and The Idle Years by Orhan Kemal in accordance with the translation methods proposed by Peter Newmark (1988) and translation strategies of Lawrence Venuti (1995). To this end, My Father's House-The Idle Years, The Story of Little Man, 1-2 (2013) translated by Cengiz Lugal are analyzed comparatively. The examples extracted from the source text are analyzed in accordance with the categorization of cultural elements, which was proposed by Newmark. Then, the translation methods of Newmark, which are preferred by the translator and dominate the target text, are identified. Based on these findings, which one of Venuti's strategies dominate the entire target text is determined. As a result, it is found that the translator adopts a target-focused translation strategy. He mostly adopts three translation methods: functional equivalent, adaptation and deletion. Accordingly, the dominating strategy in target text is domestication.