Adana Arkeoloji Müzesi Roma-Bizans altın takıları

Abstract

Bu çalışmada, Adana Arkeoloji Müzesi'nde bulunan Roma-Bizans dönemine ait altın takıları tasnif etmek, tarihlendirmek ve bunlardan bilimsel sonuçlar elde etmek amaçlanmıştır. Bu bağlamda takının ilk olarak ortaya çıkışından itibaren Bizans dönemine kadar göstermiş olduğu tarihsel gelişim sürecine ve evrimine değinilmiştir. Takılar insanın varoluşundan günümüze kadar varlığını sürdüren, zaman içerisinde bulunduğu coğrafya ve topluluklara göre değişen ve gelişen biçimleriyle ait oldukları topluma dair fikirler veren objeler olmuşlardır. Takı ilk başta süslenme amacı ile ortaya çıksa da zaman içerisinde büyü, korunma, adak, simgeler, toplumsal statü ve zenginlik göstergesi olarak birçok farklı amaç için kullanılmaya başlanmıştır. İnsan hayatında önemli bir yeri olan takılar oldukça dayanıklı olan altın madeninin keşfedilmesi ile çeşitlendirilmiş ve zenginleşmiştir. Değerli bir maden olan altın kullanımı ile takılar manevi önemlerinin yanı sıra madden de değer kazanmıştır. Her toplum kendi ihtiyaç, inanç ve zevklerine göre kendilerine özgü bir takı üslubu geliştirmiştir. Roma-Bizans takılarında da karşımıza çıkan bu özgün üslubu oluşturan birçok faktör bulunmaktadır. Coğrafi konum, toplumsal beğeniler, ihtiyaçlar, statüler, Pagan ve sonrasında Hristiyan inancının etkileri ile benzersiz örnekler ortaya çıkarmışlardır. Bu çalışmaya konu olan, Adana Arkeoloji müzesindeki bir grup altın eser içerisinde bulunan küpe, yüzük, kolye ve obje olarak nitelendirdiğimiz gruplar Roma–Bizans dönemi benzer örnekleri ile karşılaştırılarak ait oldukları dönem koşulları ile tasnif edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Roma-Bizans altın takıları, altın, küpe, yüzük, kolye

In this study, it was aimed to classify, date and obtain scientific results from the golden pieces of jewelry which belonged to the Roman-Byzantine Period in Adana Archaeology Museum. In this context, the historical development process and evolution of jewelry from coming into being for the first time to the Byzantine period was mentioned. The jewelry which has endured for thousands of years changed and developed over time according to the location and communities within. Additionally, it also provides various insight into a society that it belonged to. Even though the jewelry was for the first time appeared to decorate oneself, with time, it was then started using for various aims such as a sign of social status, richness, sorcery, safekeeping, oblation as well. Jewelry has an important place in human life was diversified and prospered with the discovery of the enduring gold mine. With the usage of the valuable gold mine, jewelry gained material value alongside its spiritual importance. Every society developed its unique style of jewelry with respects of own need, belief and pleasure. There are many factors which constitute that unique style which can be seen in the Roman-Byzantine pieces of jewelry as well. With the geographical location, social tastes, needs, social statutes, effects of Pagan and thereafter Christian faith, unique examples were hence brought out. The golden pieces of jewelry such as earrings, rings, necklaces, and objects in the Adana Archaeology Museum were at first compared with the examples of the Roman-Byzantine period and then classified accordingly.Key Words: Roman-Byzantine golden jewelry, gold, earring, ring, necklace