Havayolu yolcu taşıma şirketlerinde uygulanan rekabet stratejileri: Türk şirketlerine yönelik nitel bir araştırma

Abstract

Havacılık sektörü, son dönemler de yaşanan ekonomik, sosyal, siyasal gelişmeler nedeniyle rekabetin en fazla yaşandığı sektörlerden birisidir. Rekabet stratejisi, değişen bu rekabetçi çevrede firmaların başarısını etkileyen önemli bir kavramdır. Bu çalışmanın amacı, havacılık sektöründe faaliyetlerini sürdüren Türk havayolu yolcu taşıma şirketlerinde uygulanan rekabet stratejilerini, sektörün temel dinamiklerini ve şirketlere rekabet avantajı sağlayan unsurları belirlenmeye çalışmaktır. Bu amaçla çalışma kapsamına, havacılık sektöründe faaliyetlerini sürdüren Türk sermayeli havayolu yolcu taşıma şirketleri dâhil edilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kapsamında görüşme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verileri çalışmaya dâhil olan üst düzey şirket yöneticileriyle birebir yapılan görüşmeler sonucunda elde edilmiştir. Veri analizi nitel değerleme yöntemiyle (doküman analizi ve raporlama) gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, havayolu işletmelerinin genel olarak düşük maliyet stratejisini esas aldıkları, fakat kısmen de olsa bazı firmaların farklılaştırma ve odaklaşma stratejilerini de uyguladıkları anlaşılmıştır. Ayrıca havayolu işletmelerinin genelde savunmacı ve taklitçi rekabet stratejilerini tercih ettikleri, yenilikçi stratejileri ikinci planda tuttukları görülmüştür. Ulaşılan diğer bir önemli sonuç ise, sektörün gelecekte daha rekabetçi bir yapıya dönüşeceği ve önemli birleşme ve çekilmelerin yaşanacağı yönündedir.

Airline Sector is one of the most competitive sectors, because of the social, economical and political developments experienced nowadays. Competitive strategy is one of the most important concepts that affect the success of the companies in this changing environment. The aims of the study are to determine what the competitive strategies applied in Turkish airline travel companies are, the key dynamics and competition advantages factors of the sector are. Turkish airline travel companies, performing their activities in the airline travel sector, are included in the context of the research. Qualitative research method was preferred and structured interviewing technique was used in the research. The data was obtained from the face to face interviewing with the managers of the companies. The data has been analyzed with qualitative methods, document analyzing and reporting. In conclusion it is reached that the Airline Travel Companies generally practice low-cost strategies, but some of them rarely practice differentiation and focused strategies too. Also, it is understood that the Airline Travel Companies usually prefer defender and analyzer strategies, prospector strategies are evaluated in second plan. Another important conclusion, the sector is going to transform more competitive structure and consolidation and concordat will have been experienced in the near future.