Fen ve Teknoloji dersi ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi öğretim programındaki ortak değerlerin karşılaştırılması

Abstract

Bu araştırma, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ile Fen ve Teknoloji derslerindeki ortak değerleri belirlemek ve bu değerlerin ders kitaplarındaki metinlerde işlenişini karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubu; 8. sınıf düzeyine ait DKAB ve FVTD Öğretim Programları ve farklı yayınevlerine ait ikişer adet ders kitabından oluşmaktadır.Fen ve Teknoloji dersi öğretim programındaki öğrenme alanlarından `Tutum ve Değerler` referans alınarak, Fen ve Teknoloji Dersi değerleri belirlenmiştir. TD'lerde yer alan değer cümleleri DKAB dersi öğretim programında verilen değer ifadelerinden farklı formda olduğundan, ifadeler mukayese edilebilir en küçük anlam birimi haline getirilmiştir. Veri analizinde, içerik analizi kullanılmıştır. Fen ve Teknoloji dersi öğretim programında, TD öğrenme alanında yer alan kazanım – değer cümlelerinden, değer ifade eden kelimeler çıkarılmıştır. Bu işlem yapılırken TD cümlelerinin anlamı/ içeriği değiştirilmemiştir. Böylelikle cümlelere karşılık gelen anlam muhafaza edilerek Fen ve Teknoloji dersi tutum ve değerleri karşılaştırmaya hazır duruma getirilmiştir. Bu değer ifadeleri tablolar haline getirilmiş ve bir uzman görüşüne sunulmuştur. DKAB dersi öğretim programındaki değerlerin alınmasıyla iki programdaki değerler eşleştirilerek ortak olan 10 (on) değer belirlenmiştir. Son aşamada ise ortak değerlerin ders kitabı metinlerinde işleniş durumu analiz edilmiş ve elde edilen bulgular; metinler ve tablolar şeklinde verilmiştir.Bulgulara göre; Fen ve Teknoloji Dersi ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi ortak değerlerinin farklı ve bazı yerlerde karşıt anlamlarda verildiği görülmektedir. Fen ve Teknoloji ders kitabı metinlerinin pozitivist dünya görüşünü yansıtarak, manevi düşünme eğilimine kapalı anlamlar çağrıştırdığı görülmüştür. Önemli bir diğer sonuç da ortak değerlerin, tezat anlam içeren metinlerle verilmesidir. Öte yandan ön plana çıkarılan insan öğesi, her alanda etkisi olan ve gücü her şeye yeten kimse olarak dikkate verilmektedir. Dini öğretiler ise insanın cüz'i (sınırlı) iradesinden söz etmekte, Yüce Yaratıcı için `Kadir-i Mutlak` tabiri kullanılmaktadır. Kâinatı anlamada araç olarak kullanılabilecek fen ile kâinatın varoluş sebebi olan din arasında ortak olan çok sayıda konu sayılabilecek iken bilginin kaynağı üzerine ortaya atılan felsefi tartışmalar kırılma noktası kabul edilerek, iki alan birbirine rakip/alternatif gösterilmektedir. Bu yönüyle tarihçesi ilk insana dayanan dini değerlerin insana yüklediği özellikler ile etkileri 17. yy 'a dayanan fen bilimlerinde yer bulan pozitivist değerlerin `ortak değerleri` anlam bakımından başkalaştırdığı görülmektedir. Bu bağlamda ders kitabı yazarlarının, öğretmenlerin, öğretmen yetiştiren kurumların ve program geliştirme uzmanlarının, Din ve Fen alanının ortak değerleri ve ortak anlamlara atıf konusunda metinleri ve işlenişi geliştirmeye dönük çalışmalar yapması ve metinlerdeki anlam derinliğinin çok yönlü ele alınması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Fen ve Teknoloji, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Öğretim Programları, Değerler Eğitimi, Din ve Fen Ortak Değerleri

This research was done to determine the common values of Religious Culture & Ethic and Science & Technology classes. Also it was aimed to compare the way these values were presented in text books. Qualitative research method is used in this study. Study group consists of 8th grade Religious Culture & Ethic and Science & Technology Education Programs and 2 books in each course that are from different publishers.Science & Technology course values are determined by using the `Attitude and Values` learning area that is in Science & Technology curriculum as a reference. Since value sentences in TDs and Religious Culture & Ethic are different than each other, these expressions are converted into the smallest meaningful terms. Content analysis is used to analyze the data. In Science & Technology curriculum, words that mean value were eliminated from the acquisition – value sentences that exists in TD (Attitude and Values) curriculum. The meaning/content of the TD sentences were not changed during this process. With this, while the meaning of sentences are protected, Science & Technology lesson attitude and values are ready to be compared. These value expressions are organized in a table and presented to an expert opinion. The values in two programs were matched and 10 common values were identified. In the last step, implementation of these values in text books was analyzed and findings were presented as texts and tables. According to the findings, common values of Science & Technology and Religious Culture & Ethic classes are different and in some points they were presented with opposite meanings. It was determined that Science & Technology text book reflects positivism while spiritual thinking is not presented as a choice. Another important finding is the common values were given in the texts that contain opposite meanings. On the other hand, humans are presented as they have effect on everything and has infinite power. Religious doctrines talk about human being's limited willpower, and Divine Creator is mentioned as Almighty. While we can discuss many mutual concepts of science -which can be used as a tool to understand the universe- and religion-which is the reason why the universe exists-, philosophical discussions which are about the source of knowledge are considered as breaking point. This causes people to see these two areas as competitors/alternatives. Religious values which is as old as the first human being, and positivist values in science whose effects started around 17th century changed the meaning of common values in their way. It is suggested for text book authors, teachers, schools who educate/train the teachers, program development experts to do studies about the common values and mutual meanings of religious and science. It is also suggested for these people to handle the depth of meaning from different point of views.Key Words: Science and Technology, Religious Culture and Ethics, Curriculums, Education of Values, Religion and Science Common Values