Ahmed Bin Hemdem Kethüda Süheyli Divanı`nda tipler ve kişilikler

Abstract

Klasik şiirimizin bugünün literatürü için karanlıkta kalan noktaları, araştırmacıların çalışmalarıyla aydınlatılmaya çalışılmaktadır. Mazmunların, remzlerin ve kelimelerin yanı sıra metni oluşturan yapı taşlarından olan tip ve kişiliklerin tespiti, metne hâkim olmayı kolaylaştıracaktır. Bu çalışmanın amacı da Klasik Türk edebiyatında `insan` temasıyla yola çıkılarak 16. yüzyıl sonu ile 17. yüzyılın ortalarına doğru yaşam sürdüğü tahmin edilen Süheyli mahaslı şairin Divanı'ndaki tip ve kişilikleri tespit etmektir. Bu bağlamda Divan'daki tip ve kişilikler taranmış, bulunan örnekler metinde yer aldıkları tanık beyitlerle birlikte, benzer özellik gösterenler küme oluşturacak şekilde çalışmaya dahil edilmiştir.Çalışmanın sonucunda tip ve kişilik bakımından zengin sayılabilecek Divan'dan hareketle şairin ailesindeki, çevresindeki ve kültür hazinesindeki isimlere ulaşılmıştır.

The aim of this study is to illuminate the dark points of the classical poetry for today's literature. The determination of the type and personality, one of the building stones of a text, besides metaphorical statements, symbols, and words will make it easier to comprehend the text fully. To this end, the types and personalities were determined in the Collected Poems by the poet with the pseudonym Süheyli, supposed to have lived towards the end of the 16th century and the mid-17th century, based on `human` theme in Classical Turkish Literature. In this context, the types and personalities in Collected Poems by Süheyli were investigated, and the samples obtained were included in the study as in the form of set up a group for those with similar characteristics together with the couplets in which those types and personalities were present.As a result of the study, the names pertaining to the family, surroundings and cultural background of the poet were found based on the poet's Collected Poems rich in type and personality.