Öğretim elemanları görüşleri doğrultusunda Türk müziği çalgı öğretim yöntemlerinin belirlenmesi ve çalgı öğretiminde kullanılan metotların incelenmesi

Abstract

Türk müziği sözlü ve sözsüz türler olarak iki ana başlık altında toplanmıştır. Sözsüz türler içerisinde yer alan çalgı müziği, Türk müziğinin temel yapı taşlarından biridir. Türk müziği çalgı müziğinin gelecek nesillere aktarımı meşk yoluyla öğretim ile süregelmiştir. Türk müziği çalgı öğretiminde geçmişten beri kullanılan meşk (usta-çırak) yoluyla öğretim, özellikle teknolojik gelişmelerle değişim ve dönüşüm geçirmiştir. Günümüzde Türk müziği çalgı öğretimi eski öğretim yöntemlerini de kullanarak çağın gerektirdiği özellikler doğrultusunda gelişim göstermektedir.Araştırmada, Türkiye'deki mesleki müzik eğitimi veren yükseköğretim kurumlarında görev yapan öğretim elemanları görüşleri doğrultusunda Türk müziği çalgı öğretiminde kullanılan çalgı öğretim yöntemlerini belirlemek ve Türk müziğinde kullanılan çalgı öğretim metotlarındaki mevcut durumu içerik ve düzey bakımından ortaya koymak amaçlanmıştır.Araştırma, betimsel bir araştırma olup tarama modeli ile yürütülmüştür. Araştırma, iki bölümlü olduğu için araştırmada iki farklı örneklem kullanılmıştır. Araştırmanın ilk örneklemini, Türkiye'deki mesleki müzik eğitimi veren yükseköğretim kurumlarında görev yapan 62 öğretim elemanı oluşturmaktadır. İkinci örneklemini ise, öğretim elemanları görüşleri doğrultusunda belirlenen 6 çalgıya ait toplam 12 Türk müziği çalgı metodu oluşturmaktadır. Araştırmada, veri toplama aracı olarak, üç bölümden oluşan anket formu kullanılmıştır. Hazırlanan anketin birinci bölümünde katılımcıların demografik bilgilerine, ikinci bölümünde kullandıkları çalgı öğretim yöntemlerinin tespitine, üçüncü bölümünde ise metotlarda aradıkları özellikler ve çalgı öğretiminde kullandıkları metotların tespitine yönelik sorular sorulmuştur.Araştırmanın veri analizi bölümünde ilk olarak, uygulanan anketten elde edilen veriler ışığında Türkiye'deki mesleki müzik eğitimi veren yükseköğretim kurumlarındaki Türk müziği çalgı eğitimcilerinin kullandıkları çalgı öğretim yöntemlerinin analizi yapılmıştır. Ankette kullanılan farklı tip soru çeşitlerinden dolayı çoktan seçmeli sorularda yüzde frekans analizi, açık uçlu sorularda ise içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. İkinci olarak ise, öğretim elemanlarının görüşleri doğrultusunda, çalgı öğretiminde kullandıkları metotlar tespit edilip içlerinde en çok kullanılanlar seçilerek, çalgı eğitimcilerinin metotlarda aradıkları ve tercih ettikleri özellikler dikkate alınarak içerik değerlendirmesi yapılmıştır.Araştırmanın bulguları sonuncunda, başlangıç düzeyi çalgı öğretiminde öncelik verilen durumların; duruş-tutuş bilgisi, çalgı bilgisi ve teknik bilgiler olduğu, orta düzeyde; teknik bilgiler, entonasyon, eser icrası ve makam bilgisi olduğu, ileri düzeyde; eser icrası, taksim becerisi, makam bilgisi ve teknik bilgiler olduğu tespit edilmiştir. Her düzeyde yazılı etüt ve egzersiz kullanıldığı, teknik çalışmalara çokça yer verildiği, teknik çalışmaların hem eser hem de etütler üzerinde verildiği tespit edilmiştir. Başlangıç ve orta düzeyde metot kullanıldığı, ileri düzeyde kullanılmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır.Araştırmanın bulguları sonucunda, çalgı eğitimcilerinin çalgı öğretiminde meşk yoluyla öğretim kullandıkları, meşk yoluyla öğretimin en çok ileri düzeyde ve orta düzeyde kullandıkları, meşk yoluyla öğretimde yazılı bir materyal kullanmadıkları sonuçlarına ulaşılmıştır.Araştırmanın bulguları sonucunda; incelenen metotlardan Ekici'ye ait `Bağlama Eğitimi Yöntem ve Teknikleri`, Aksüt'e ait `Tanbur Metodu`, Targan'a ait `Ud Metodu`, Torun'a ait `Gelenekle Geleceğe Ud Metodu`, Aydoğdu'ya ait `Kanun Metodu`, Kaya'ya ait `Ney Metodu` ve Erguner'e ait `Ney Metodu`nun her düzeyde kullanılabileceği, Akan'a ait `Tanbur Metodu` ve Özen'e ait `Keman Metodu`nun başlangıç ve orta düzeyde kullanılabileceği, Atagür'e ait `Bağlama Egzersizleri`, Hatipoğlu'na ait `Beylik Aranağme ve Çeşitlemeleriyle Türk Müziği Keman Alıştırmaları`nın orta ve ileri düzeyde kullanılabileceği ve Mutlu'ya ait `Kanun Metodu`nun ise başlangıç düzeyinde kullanılabileceği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Turkish music is divided into two groups: oral and non-verbal forms. Instrumental music in non-verbal forms is one of the fundamental parts of Turkish music. The transfer of the Turkish music to the next generations has continued with mentor system. The mentor (master-apprentice) system, which has been used in Turkish music instrument teaching from past to the present, has been transformed with technological developments. Today, Turkish music instrument teaching has been developed in line with the features required by the age by using old teaching methods.The aim of this study is to determine the instrument teaching methods used in teaching and to point out the current situation of instrument teaching methods used in Turkish Music in terms of content and level through the opinions of the academic staff working in higher education institutions in Turkey.The study is a descriptive research and has been carried out with a screening model. As the study has two parts, two different samples were used in the study. The first sample of the study is 62 instructors working in higher education institutions in Turkey. The second sample is composed of 12 Turkish music instruments methods which are determined according to the opinions of the instructors. In the study, a three-part questionnaire was used as a data collection tool. In the first part of the prepared questionnaire, questions were asked about the demographic information of the participants and the methods used in the second part of the survey. In the third part of the survey, questions about the properties and methods used in instrument teaching were asked.In the data analysis of the study, instrument teaching methods used in higher education professional music education were analyzed in the light of the obtained data. Percent frequency analysis was used in multiple-choice questions and content analysis method was used in open-ended questions. Secondly, according to the opinions of the instructors, the methods used in teaching the instrument were determined and the most used ones were selected and content evaluation was made by taking into consideration the preferred features of the instrument educators and their preferred methods.As a result of the findings of the study, it is determined that the situations given priority in the beginning level instrument teaching are posture-grip information, instrument information and technical information, medium level; technical knowledge, intonation, work performance and authority information, and in advanced level, the priority is given to the work performances, taksim skills, authority information and technical information. It was indicated that written studies and exercises were used at all levels, and technical studies were given on both works and etudes. The results also show that initial and intermediate level methods were used and advanced level methods are not used.As a result of the findings of the study, it was concluded that the instrument educators used a mentor system in the instrument teaching and used the system mostly in advanced and intermediate level, and did not use a written material in the system.As a result of the findings; it has been understood that `Baglama Education Methods and Techniques` by Ekici, `Tanbur Method` by Aksüt, `Ud Method` by Targan, `Ud Method for Future with Tradition` by Torun, `Kanun Method` by Aydoğdu, `Ney Method` by Erguner can be used at all levels, `Tanbur Method` by Akan, `Violin Method` by Özen can be used at the beginning and intermediate level. It has also been concluded that `Baglama Exercises` by Atagür, `Turkish Music Violin Exercises with Beylik Aranagme and Variations` by Hatipoğlu can be used at the intermediate and advanced level and `Kanun Method` by Mutlu can be used at the beginning level.