Kırgız keçe sanatı (Van ili Erciş ilçesi Ulupamir köyü örneği )

Abstract

Bugünkü Anadolu' ya göç etmeden önceki bölgenin adı olan Orta Asya, Türkistan Türklerinin ve onların uzantıları olan halkları içermektedir. Pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Orta Asya, çeşitli kültürlere de tanıklık etmiştir. Türkler yaşadıkları bu bölgelerden çeşitli nedenlerden dolayı göç etmek zorunda kalmışlardır. Zamanla Orta Asya'da yaşayan Türk toplulukları bir araya gelerek `Asya Hun` adı altında bir devlet kurmuşlardır. Asya Hun tarihinin ortaya çıkışı tam olarak bilinmemesine rağmen, efsanevi Çin kaynaklarında M.Ö. 2255 yılına kadar uzanmaktadır. Çin'deki Asya Hun Devletinin temeli Orta Asya'da yaşayan küçük göçebe Türk topluluklarının bir araya gelerek oluşmuştur.1982 yılında, 2641 sayılı kanunla Türkiy'ye getirilen Pamir Kırgızları, Van'ın Erçiş ilçesine bağlı Ulupamir adı verdikleri köy arazisine yerleşmişlerdir. Bu köyün Erçiş'e uzaklığı 32 kilometredir. Göçebe yaşamını ve kültürünü en iyi anlamamıza yardımcı olacak kaynaklardan biri de Kırgızların yaşam şeklidir. Kırgızların yaşam tarzları basit olmasına rağmen son derece işlevseldir. Hayvancılıkla uğraşan bu halk, ellerinde bol miktarda bulunan yünlerden fazlasıyla yararlanarak, geleneklerinin önemli bir parçası olan keçeyi günlük eşya ve süs unsurları olarak kullanmaktadırlar. Örneğin: Kırgızların taşınabilir ev niteliğinde olan `bozüy` denilen keçeden yapmış oldukları çadırları geçmişte kullanmış ve halen daha varlığını sürdürmektedir. Anahtar Kelimeler: Kırgız, Keçe, Uupamir Köyü, Alaıyız, Şırdak.

Central Asia, the name of the region before migrating to today's Anatolia, includes Turkestan Turks and their extensions. Central Asia, which has hosted many civilizations, has also witnessed various cultures. Turks living in this region had to migrate from this region for several reasons. Over time, the Turkish communities living in Central Asia came together and established a state called `Asya Hun.` Although the emergence of Asian Hun history is not entirely known, the legendary Chinese sources date back to 2255 BC. The foundation of the Asian Hun State in China was formed by the gathering of small nomadic Turkish communities living in Central Asia.In 1982, Law No. 2641 Pamir Kyrgyz brought to Turkey settled in the village of Ercis in Van township land they gave the land Ulupamir name. The distance of this village to Ercis is 32 km. One of the sources that will help us to better understand nomadic life and culture is the way of life of Kyrgyz people. Although the Kyrgyz lifestyle is simple, it is highly functional. These people engaged in animal husbandry, taking advantage of the abundant wool in their hands, use felt as an important part of their traditions as daily goods and ornamental elements. For example: The Kyrgyz people have used tents made of felt called `bozuy` which is portable house, in the past and still exists. Keywords: Kyrgyz, Felting, Ulupamir Village, Alakıyız, Syrdak