Gaziantep Mevlevihanesi Vakıf Müzesi`nde bulunan halıların tahlilleri

Abstract

Gaziantep, geçmişten günümüze kadar birçok medeniyetin yanı sıra Türk-İslam medeniyetlerine de ev sahipliği yapmıştır. Gaziantep' in tarihi geçmişi konumu itibariyle büyük önem taşımaktadır. Mezopotamya gibi ilk uygarlıklara ev sahipliği yapan bölge; Akdeniz arasındaki konumu, aynı zamanda güneyden ve Akdeniz' den doğuya ve kuzeye açılan yolların kesiştiği bir bölgede olması münasebetiyle bölgenin tarihini biçimlendirmiştir.Mevlevihaneler, Mevlevi tarikatlarının sahip olduğu yapılardır. Gaziantep Mevlevihane'si inşa yapısıyla zaviye görünümlü bir Mevlevihane'dir. 1980' li yıllarda halı, kilim, el yazması Kur' an-ı Kerim, şamdan ve benzeri teberrükat eşyalarıyla dolmaya başlayan Vakıflar Genel Müdürlüğü' nün depo kısmı birkaç ilde Vakıf Müzelerinin açılma fikrini zorunlu kılmıştır. Gaziantep Mevlevihanesi Vakıflar Müzesi' nde bulunan halılar 18-20. yüzyılları aralığına tarihlendirilmektedir. Bu dokumalar geç dönem özelliği taşımaktadır.Müzede yer alan halılar Kafkas, Konya (Lâdik), Erzurum, Sivas, Gaziantep, Kayseri (Yahyalı), Gördes, Nevşehir Avanos, Kula, İzmir (Bergama), Kırşehir yörelerinden olup o yörelere has motifleri içermektedir. Bu dokumaların incelenmesinde cinsleri, boyutları, teknikleri, motif, renk ve kompozisyon özellikleri incelenip literatüre geçmesi hedeflenmiştir.Anahtar Kelimeler: Gaziantep, Dokumacılık, Mevlevihane, Müze, Halı, Kompozisyon.

Gaziantep has hosted a variety of Turkish-Islamic civilizations until today in addition to many other civilizations. Gaziantep has importance due to the significance of its location. Mesopotamia has shaped the history of region at its location in Mediterranean, at the same time because it is in the cross roads between the roads from South ad Mediterranean to the East and North. Mevlevihanes are the buildings that are owned by Mevleviyeh Sects. Gaziantep Mevlevihane was built as a zawiyah. When the store house of the General Directorate of Foundations started to be filled up with rugs, carpets, hand-written Qorans and candle sticks in 1980s, it became necessary to found Foundations Museums in some cities. The Rugs in Gaziantep Mevlevihane Foundations Museum a redated back to 18-20th centuries. These rugs have the late period characteristics. The rugs in the museum are from Kafkas, Konya (Ladik), Erzurum, Sivas, Gaziantep, Kayseri (Yahyalı), Gördes, Nevşehir Avanos, Kula, İzmir (Bergama), Kırşehir, East Anatolia and the rugs have the motifs to these regions. The purpose of this study was to examine these rugs in terms of types, sizes, techniques, motifs, colors, and composition properties. And recorded them to litaruture.Key Words: Gaziantep, Weaving, Mevlevihane, Museum, Rug, Composition.