Hava kirleticilerden kükürtdioksitin bazı bitkilerin morfolojik, anatomik ve fizyolojik değişimleri üzerine etkileri

Abstract

ÖZET Bu araştırmada, hava kökenli kirleticilerden SC^'nin, mısır (Zea mays L.) ve soya fasulyesi (Glycine max.L.) bitkilerinin büyüme ve gelişmelerine etkileri laboratuvar koşullarında incelenmiştir.Amaca yönelik olarak 9-12 günlük büyümelerine devam eden mısır ve soya fasulyesi bitkileri 12,24,48 ve 72 saat süreyle yaklaşık 1 ppm SO2 gazına maruz bırakılmışlardır. Bu süreler sonunda bitkilerde kirletici gaz etkisiyle oluşabilecek morfolojik, anatomik ve bazı fizyolojik değişimler incelenmiştir. Bulgularımız sonucu hava kökenli kirleticilerden SC>2'nin, mısır ve soya fasulyesi bitkisinde, morfolojik ve anatomik değişimler dışında, özellikle klorofil a, b ile karotinoid, karbonhidrat ve protein seviyelerinde istatistiki yönden önemli düşüşler oluşturduğu kaydedilmiştir. En önemlisi, bitkilerden soya fasulyesinin mısır bitkisine oranla SO2 kirliliğine daha duyarlı olduğu saptanmıştır.

SUMMARY In this research, the effects of SO2, one of the air originated pollutants, on the growth and development of maize and soybeans under lab. conditions, have been investigated. For this purpose, growing maize and soybean plants of 9 to 12 days old were exposed to approximately 1 ppm SO2 at 12,24,48 and 72 hours intervals. Following this exposure, morphological, anatomical and physiological changes caused by the pollutant have been examined. As a result of our findings apart from SO2 indiaced mophological, anatomical changes in soybean and maize plant s, decreases which were caused by the air originated pollutant SO2 mainly in chlorophyll a,b and statistically considerable SO2 induced decreases in the carotenoid, carbohydrate, and protein levels have been recorded. The most important point it was witnessed that the sensitivity of soybean to SO2 is fairly high compared with maize plant.