İstanbul ve çevresindeki çiçek seralarının teknik özelliklerinin araştırılması

Abstract

ÖZET Marmara Bölgesindeki sera işletmelerini kapsayan bu araştırma, istanbul ili ve Yalova ilçesinde, 1991 yılı Mart- Ağustos aylarx arasın gerçekleştirilmiştir. Araş tırmanın amacı doğrultusunda, bölgedeki çiçek üretimi ya pan seraların sera iskelet yapı elemanları, sera örtü elemanları, çatı eğimi açısı, sera boyutları serada ısıt ma ve sulama yöntem ve özellikleri gibi bazı teknik özel liklerin incelenmesi esas alınmıştır. Çiçeklerin yetişme, gelişme. ve büyümeleri için çevre koşullarının uygun olmadğı mevsimlerde, çiçek ye tiştiriciliği ancak bu bitkeliren en iyi şekilde gelişme si için uygun koşulların yaratıldığı seralarda sağlanabi lir. Seralarda bitkilerin ekonomik olarak yetiştirilmesi ve en iyi şekilde gelişmesi için uygun ısı, nem, hava ve ışık gibi etmenler, en az yatırım ve işgücü ile sağlana- bilmelidir. Araştırma bölgesinde çiçek üretim seralarında, yapı elemanları alüminyum, çelik veya demirdendir. Profil dizaynı yapı elemanlarında L.T.I ve DİKDÖRTGEN şeklinde dir. Çiçek üretim seralarında örtü malzeme türü genellik le camdır. Sera yapı elemanları birbirleri ile alüminyum türü vidalı olarak, demir ve çelik türü yapı elemanları da kaynak yapılarak bağlanmıştır. Bölgede yer alan seraların boyutları işletmenin büyüklüğüne, sera çatı yapısına, yetiştirilen bitki tü rüne ve çalışan işçi sayısına göre değişmektedir. Küçük bir işletmenin taban alanı 250-500 metrekaredir. Ancak1600 metrekare taban alanı bulunan seralar da bölgede yer almaktadır. Bölgedeki seraların uzunlukları da 30-110 m arasındadır. Sera taban alanının fazla gelişletilmesi, çatı kirişi ve taşıyıcı kolonların kesitlerinin artmasına ve bu da yapı birim masraflarının artmasına neden olur. Buna karşılık, sera taban alanının büyümesi, birim alana düşen çatı örtü yüzeyini azaltması nedeniyle, sera birim alanı için gerekli ısıtma giderlerini azaltır (Yüksel, 1990, S. 138). Bu seraların genişlikleri 6-4 m arasında dır, istanbul ve Yalova'da bulunan seraların yükseklikle ri mahya yüksekliği de dahil olmak üzere 3,30 - 6,0 m dir. Ülkemizde seralarla ilgili bir kamu kuruluşunun ve araştırma enstitülerinin olmaması, seracılık işletme lerine veya sera kuranlara teknik bilgilerin verilememesi nedeniyle, seraların kurulması ve işletilmesindeki hata lar sürüp gitmektedir. Sera kurmak isteyenler, komşusun- dü gördüğünü uygulamakta ve bilgisizlik nedeniyle hata ve eksiklikler giderilememektedir. Sera yapımında yapılan hatalar, istenilen verimin elde edilmesini engellediği için seracılıkta yapılan hatalar üreticiye pahalıya mal olmaktadır. Araştırma Bölgesinde, seracılık işletmelerinin genel sorunlarını şu şikelde sıralayabiliriz: 1. Sera yapımındaki noksanlıklardan olan sera boyutları, çevre iklim koşullarına göre düzenlenmektedir. Sera eni ile boyu arasındaki fark arttıkça seranın uzunluğu artar. Bu da sera maliyetini arttırması yanında, seranın ısıtıl masını da zorlaştırır. Seraların basık olarak yapılması, kışın don zararlarının artmasına, yazın da havalandırma nın istenilen düzeyde olmamasına neden olur. ii2. istanbul ve çevresindeki sera işletmelerinde birden fazla üniteli seraların, yönlendirilmeleri arazinin sı nırlı olması nedeniyle iyi yapılmamaktadır. Serada güneş ışıklarından yararlanmanın oranı düşüktür. 3. sera işletmesinin ekonomik gücü, sera hacmini belirle yen öğelerden biridir. Sera boyutları çoğunlukla araziye göre belirlendiği için, çatı eğim açısı seranın güneşten yararlanmayı arttıracak oranda planlanmalıdır. 4. Sera içerisinde, sıcaklığı ve nemi istenilen sınırlar da tutabilmek için yeterli havalandırma alanı çatıda ve yan yüzeylerde bulunmamaktadır. 5. Birçok işletmede kışın serada homojen ısıtma yapılama maktadır. 6. Yeterli sağlamlıkta olmayan sera yapı elemanları sera ların kullanım ömrünü azaltmaktadır. 7. Gelecekte büyütülmesi düşünülen seralarda, gelecekte yapılacak değişiklikler için serada yeterli uygunlukta alanlar bırakılması gerekir, buna uyulmamaktadır. 8. Seranın yapım ve sera içi çevre koşullarının belirlen mesi amacıyla bir sera araştırma enstitüsü kurulmalıdır. Ayrıca serada yapılması gereken sera ısıtılması, soğutul ması, toprak sterilizasyonu v.b. araştırılarak en iyi ve kolay olanı uygulanmalıdır. 9. Üreticinin eğitim amacıyla, üretim bölgelesinde kurs lar açılmalı ve seminerler düzenlenmelidir. 10. Seralarda kullanılan gübre ve tarımsal savaş ilaçla rının denetlenmesi yapılarak, etkili madde oranları tam olarak belirlenmelidir. iii

SUMMARY This research was made in Istanbul and its district Yalova during March - August 1991. The construction, roof angle, lenghth, type of heating and watering of greenhouses used for flowers were investigated in this research. The climate is an important factor for greenhouse flower growing in Istanbul and its district. Therefore, climatik records were obtained from the meteorological station for the Marmara Region. It was observed that the greenhouses needed adequate ventilation to adjust the humitidy and reduce the temperature. The excess humidity and temperature cause corrosion in the greenhouses build by using iron and wood. Them the growers will not be able to use their greenhouses. At it is known, agriculture is a production type which depends on the natural conditions. Therefore, topografical, ecological and geographical characteristics of the site where the greenhouse was build, is a limiting factor for growing. Although the heating expenditure is high in Istanbul and its surrounding, the greenhouses in this area still has an economical advantage because they are in the great consumption centre. ivThe agricultural companies should have the necessary units to make the production regularly. The propagation unit, fertilizer and chemical preparation unit, exhibition centre and depot agricultural tools and equipments must be established. The results which were obtained from this research can be summarised as follows 1. The greenhouses in Istanbul and its districts do not have proper directions because the land is limited and they have several units. Making use of the sun light is low. 2. The volume of the greenhouse depends on the economical power of the company. The size of the greenhouse are determined according to the land therefore the roof angle is not planned to make the most use of sun light. 3. The greenhouse do not have enough ventilation space on the sides and the roof to keep the humidity and the temparature in the desired levels. To do that, the air in the greenhouse should be changed 30-40 times in an hour (Yüksel, 1985) 4. Most companies do not have adequate heating. Because the greenhouse heating is provided by usind stores. 5. The construction is not good. This reduce the life expectation of greenhouse, 6. To expand the greenhouse its necessary to leave enough area beforehand.7. The greenhouse companies should take the necessary measures to increase the crop production. Fertilizing, watering, plant protection and draining should be made properly. 8. A glasshouse research institute should be established to make projects according to the technical conditions for greenhouses. It can be pointed out that the heating problem should be solved immediately. The greenhouse crops reqrue certain temparatures for certain times. For example, carnation and rose growing in a greenhouse, can only be made when night temparature 16-19 C and day temparature 24-28 C in claudy days. The high temperature affect negatively on the respiration and photosynthesis. The difference between day and night temperatures should be 5-8 C in rose greenhouses. The greenhouse where this research were made had lower temperatures than the desired levels. According to the results it can be said that to grow the crop properly, the above problems should be solved in greenhouses, the temparature and humidity should be measured during the growing period and adequate vertilation should be provided. vi