Çöp kompostunun vertisol ve kireçsiz kahverengi toprakların fiziksel ve kimyasal özellikleri ile verime etkileri üzerine bir araştırma

Abstract

I. ÖZET İzmir Büyükşehir Belediyesi Halkapınar Kompost Fabrikasında yaz aylarına ait çöplerden üretilmiş, 2 ay süreyle üretildiği yerde yığınlar halinde olgunlaştırılmış ve 1 ay da laboratuvarda çuval içinde bekletilmiş olan çöp kompostunun, Tekirdağ yöresinde yaygın olan kireçslz kahverengi ve vertisol toprakların fiziksel ve kimyasal özellikleri ile ürün verimine olan etkilerini araştırmak amacı ile bir kompost denemesi kurulmuştur. Bu amaçla kurulan saksı denemesinde, şansa bağlı tam bloklar deneme planı uygulanmıştır. İki toprak çeşidi, beş kompost düzeyi, dört tekerrür olmak üzere; (2x5x4=40) toplam 40 saksılık bir deneme kurulmuştur. Saksılara, 0 (kontrol:%100 toprak), 4,8,12 ve 16 t/da olacak şekilde kompost verilmiştir. Deneme bitkisi olarak kışlık arpa ekilmiştir.Ekim iki tekerrürlü olarak yapılmış ve bitkiler yaklaşık 30 cm'ye gelince boğum yerlerinden kesilerek hasad edilmişlerdir. Bitki boyları ile gövde ağırlıkları ölçülerek, ürün verimi tesbit edilmiş ve sonuçlar varyans analizine tabi tutulmuşlardır. Bitkilerin hasadından sonra saksılardaki topraklar 1 ay kadar kurumaya bırakıldıktan sonra dövülüp 2 mm'lik elekten elenerek naylon torbalara konulmuş ve çeşitli analizlere tabi tutulmuşlardır. Saksılardan alınan toprak örnekleri üzerinde yapılan analizlerden elde edilen sonuçların değerlendirilmesine göre, şehir atıklarından üretilmiş çöp kompostu; deneme topraklarının agregat stabilitesi, porozite, saturasyon %'si, organik madde, tuzluluk, pH, kireç ve N.P.K kapsamlarını yükseltmiş: volum ağırlığını düşürmüş; Tarla Kapasitesi, Solma Noktası ve Faydalı Nem Kapasitesi üzerine etkisi ise açıkça belirlenememiştir. Genel olarak, kompostlar deneme' topraklarının fiziksel ve kimyasal özellikleri ile ürün verimini olumlu yönde etkilemişlerdir.Bu olumlu etki, toprağın fiziksel özelliklerine oranla, kimyasal özelliklerinde ve ürün veriminde daha belirgin olmuştur.

II II. SUMMARY A compost experiment was carried out to investigate the effect of urban waste which was obtained from the compost factory of Izmir Municipality in summer and left to rot for two months as a heap and then kept in the bags in the laboratory for a month on the physicall Qnd chemical characteristics and yield of brown with no chalk and vertisol soils which are widespread in Tekirdağ region. The randomised block design. was used for the pot experiment. Two soil types, five compost amounts and four replications made (2x5x4= 40) an experiment with 40 pots. The amounts of compost which was given to the pots were: control(100 % soil), 4,8,12 and 16 tonne/da. Winter barley was sown as an experimental plant. Sowing was done as two replications and when the plant height reached up to 30 cm, the plants were cut from their nodes and harvested.The plant heights and stem weights were measured and an analysis of variance was made After harvesting the plants, the soils in the pots were left to dry for a month and then sieved through the seve which had 2 mm hole diameters, then various analysis were made for^the soils. According to the evaluation of the analysis results, compost obtained from the urban waste increased agregat stability, the porosity, saturation percentage, organic matter, pH, chalk and N.P.K content bud reduced the density and had no effect on the texture and specific gravity of the experimental soils.Their effects on the field capacity, permanant wilting point and available moisture capacity could not be determined clearly. In a general sense, compost affected the yield, physical and chemical characteristics of the experimental soils positively. This positive effect was more noticed on the yield and chemical characteristics of the sous than the physical characteristics.