Farklı kökenli cinmısır (Zea mays everta sturt.) çeşitlerinde verim ve kaliteye etkili başlıca karekterler üzerinde araştırmalar

Abstract

IV ÖZET Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Uygulama ve Araştırma tarlalarında, 1991 yazında yürütülen bu araştırma; kuru koşullarda 15 cinmısırı çeşidinde verim ve bazı fizyolojik ve morfolojik karakterler ile patlama ile ilgili kalite kriterlerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Tesadüf blokları deneme desenine göre düzenlenen denemeden elde edilen sonuçlar şu şekilde özetlenebilir. l- Tane Verimi: Tane verimi 238.1-414.2 kg/da arasında saptanmış ve en yüksek tane verimi Tekirdağ kökenli CM-15 çeşidinde bulunmuştur. 2.Bin Tane Ağırlığı: Bin tane ağırlığı 87.8-146.7 g arasında değişmiş ve en yüksek CM-9 çeşidinde saptanmıştır. 3.Koçanda Sıra Sayısı: Koçanda sıra sayısı 11.6-19.8 arasında bulunmuş ve en fazla koçanda sıra sayısı Havsa kökenli CM-4 çeşidinde saptanmıştır. 4.Koçan Ağırlığı: Koçan ağırlığı 51.2-84.8 g arasında değişmiş ve en ağır koçan Tekirdağ kökenli CM-15 çeşidinde saptanmıştır. 5.Koçan Uzunluğu: Çeşitlerin koçan uzunlukları 11.6-16.1 cm arasında değişmiş, en uzun koçana CM-12 çeşidi sahip olmuştur. 6.ilk Koçan Yüksekliği: îlk koçan yüksekliği 48.1-82.2 cm arasında saptanmış ve Sakarya kökenli CM-14 çeşidi ilk koçanını en yüksekte oluşturan çeşit olmuştur. 7.Yaprak Sayısı: Çeşitlerin yaprak sayılan 10.4-14.4 arasında değişmiş ve en fazla yaprak CM-14 çeşidinde görülmüştür. 8.Sap Uzunluğu: Sap uzunluğu 110.3-138.3 cm arasında saptanmış,V en fazla sap uzunluğu CM-13 çeşidinde bulunmuştur. 9.Tepe Püskülü Çıkartma Süresi: Tepe püskülü çıkartma süresi 81.0- 90.0 gün arasında bulunmuş, en geç tepe püskülü çıkartan CM-14 çeşidi olmuştur. 10.Koçan Püskülü Çıkartma Süresi: Koçan püskülü çıkartma süresi 85.0-93.0 gün arasında değişmiş, en geç CM-14 çeşidinde olmuştur. 11.Olgunlaşma Süresi: Çeşitlerin olgunlaşma süreleri 111.3-135.3 gün arasında değişmiş ve en geç olgunlaşan CM-14 çeşidi olmuştur. 12.Patlama Hacmi: Çeşitlerin patlama hacimleri 430.0-730.0 mi arasında değişmiş, en yüksek patlama hacmi Denizli kökenli CM-10 çeşidinde bulunmuş ve küçük taneli grup, büyük taneli gruptan daha yüksek patlama hacmine sahip olmuştur. 13.Patlama Oranı: Patlama oranı çeşitlere göre değişmek üzere 2.4- 3.9 arasında değişmiş, en yüksek patlama oranı CM-15 çeşidinde saptanmış ve büyük taneli grup, küçük taneli gruptan daha yüksek patlama oranı vermiştir. 14.Patlamayan Tanelerin Oranı: Patlamayan tanelerin oranı % 4.9- 15.5 arasında değişmiştir. En fazla patlamayan tane oranı CM-9 çeşidinde bulunmuştur. Küçük taneli grubun patlamayan tane oram, büyük taneli gruptan daha fazla olmuştur.

VI SUMMARY This research was made in the experimental Fields of Agriculture Faculty of Thrace University in Tekirdağ, during the summer of 1991. The aim of the research was to investigate the criterions of quality related with yield, some physiological and morphological characters, and poping of the 15 popcorn variety. The results obtained from this experiment, which was set up according to the method of completely randomized experimental blocks, are as follows. 1. Grain Yield: Grain yield was determined between 238.1-414.2 kg/da and the CM- 15 variety of Tekirdağ extraction had the highest value. 2. Weight of 1000 Grains: Weight of 1000 grains, ranged between 87.8 and 146.7 g and CM-9 had the highest value. 3. Number of Rows on a Corncob: Number of rows on a corncob was between 11.6-19.8. Maximum row number on a cob was the most for CM-4 of Havsa extraction. 4. Weight of cob:Weight of a cob ranged between 51.2 and 84.8 g and the CM-5 of Tekirdağ extraction had the heaviest ones. 5. Cob Lengths: Cob lengths of the varieties ranged between 11.6 and 16.1 cm and the variety of CM- 12 had the longest ones. 6. Height of Primary Formed Cob: Height of primary formed cob was between 48.1-82.2 cm and the CM- 14 of Sakarya extraction was the variety which formed it's primary cob at the highest level. 7. Number of Leaves: Number of leaves of the varieties was between 10.4-14.4 and CM-14 had the most leaf.VII 8. Lenght of the cornstalk: Lenght of the cornstalk was between 110.3- 138.3 cm and CM-13 had the longest ones. 9. Tasseling Period: Tasseling period ranged between 81.0 and 90.0 days and CM-14 formed it's silk latest. 10. The period for silking: The period for silking ranged between 85.0 and 93.0 days and the CM-14 was the latest at it again. 11. Maturation Period: Maturation periods of the varieties ranged between 111.3 and 135.3 days and CM-14 was matured latest again. 12. Poping Expansion: The longest poping expansion was determined with CM- 10 of Denizli extraction and the group consist of small grains had a larger grains, while poping expansion of varieties ranged between 430.0 and 730.0 ml. 13. Ratio of Poping: Ratio of poping ranged according to varieties between 2.44 and 3.97 and CM- 15 had the highest poping ratio. The group contains large grains gave higher poping ratio than the group contains small grains. 14. Ratio of Unpoped Grains: Ratio of unpoped grains of the groups with small grains was higher than that of the group with large grains, while the ratio of unpoped grains ranged between 4.95 % and 15.50 % and CM-9 had the highest ratio of unpoped grains.