Yerli ve yabancı kökenli arpa çeşit ve hatlarında tane verimi, verimi etkileyen karakterler ve çeşitlerin bazı biralık kalite unsurları üzerine araştırmalar

Abstract

II ÖZET Yüksek Lisans Tezi YERLİ VE YABANCI KÖKENLİ ARPA ÇEŞİT VE HATLARINDA TANE VERİMİ, VERİMİ ETKİLKEYEN KARAKTERLER VE ÇEŞİTLERİN BAZI BİRALIK KALİTE UNSURLARI ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR. Şinasi COŞKUN Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dali Danışman: Prof. Dr. Temel GENÇTAN 1993,sayfa:80 Juri:Prof. Dr. Temel GENÇTAN Prof Dr. Kayıhan KORKUT Prof. Dr. Sezen ŞEHİRALİ Yerli ve yabancı kökenli 29 iki sıralı arpa hat ve çeşidinde dane verimi, verimi etkileyen karakterler ve bazı biralik kalite unsurlarının incelendiği bu araştırma: 1990-91 ekim yılında Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Uygulama Alanı 'nda kurulmuştur. Araştırmada Cumhuriyet-50 ve Kaya çeşitleri standart olarak yeralmış, deneme 3 tekrarlamak olarak tesadüf blokları deneme desenine göre kurulmuştur. Denemelerden elde edilen sonuçlar aşağıda özetlenmiştir. Başaklanmaya kadar geçen gün sayısı, 30-46 gün arasında değişmiştir. En erken başaklanama 2.standart Kaya çeşidinde görülmüştür. 1. standart Cumhuriyet-50 çeşidi ise bir çok hat ve çeşidden başaklanma gün sayısı bakımından daha geçci değer vermiştir.in Bayrak yaprağı alanı, 4.9-13.2 cm2 arasında değişmiştir. En geniş bayrak yaprağı alanı 1991/27 kütük nolu hat' ta görülmüştür. Denemede standart çeşitler olarak yer alan Cumhuriyet-50 ve Kaya çeşitleri Russel ve 1991/64 kütük nolu hat dışında tüm hat ve çeşitlerden daha dar bayrak yaprağı alanına sahip olmuştur. Sap uzunluğu, 79.5-109.8 em arasında değişmiştir. En kısa sap HB 854 çeşidinde görülmüştür. Denemede 1. standart olarak yer alan Cumhuriyet-50 çeşidi tüm hat ve çeşitler içinde en uzun sapa sahip 3.çeşit olurken 2. standart Kaya çeşidi bir çok hat ve çeşitten daha kısa sapa sahip olmuştur. Başak uzunluğu, 6.71-9.82 cm arasında değişmiştir, en uzun başak 1991/65 kütük nolu hat ve Beranice çeşidinde görülmüştür. Denemede standart olarak yer alan Cumhuriyet-50 ve Kaya çeşitleri bir çok hat ve çeşitten daha kısa başağa sahip olmuştur. Standart çeşitlerden Kaya, Cumhuriyet-50 çeşidinden daha uzun başak meydana getirmiştir. Başakta tane sayısı, 22.3-44.6 adet arasında değişmiştir. Başakta en fazla tane sayısı Grivita çeşidinde görülmüştür. Denemede standart olarak yer alan Cumhuriyet-50 ve Kaya çeşitleri bir çok hat ve çeşitten daha az başakta tane sayısına sahip olmuştur. Standart çeşitlerden Cumhuriyet-50, Kaya çeşidinden daha fazla başakta tane meydana getirmiştir. Başakta tane ağırlığı 0.89-2.16 g arasında değişmiştir. Başakta en fazla tane ağırlığı Grivita çeşidinde görülmüştür. Denemde standart olarak yer alan Cumhuriyet-50 ve Kaya çeşitleri bir çok hat ve çeşitten daha düşük başakta tane ağırlığına sahip olmuştur. Standart çeşitlerden Cumhuriyet-50, Kaya çeşidinden daha yüksek başakta tane ağırlığına ulaşmıştır. Bin tane ağırlığı 35.3-48.0 g arasında değişmiştir. En yüksek bin tane ağırlığı 1991/20 kütük nolu hat' ta görülmüştür. Denemede standart olarak yer alan Cumhuriyet-50 ve Kaya çeşitleri bir çok hat ve çeşidden daha düşük bin tane ağırlığına sahip olmuştur. Standart çeşitlerden Kaya, Cumhuriyet-50 çeşidinden daha yüksek bin tane ağırlığına sahip olamuştur.IV Dekara tane verimi 374.0-897.7 kg arasında değişmiştir. En yüksek dekara tane verimi Beranıce çeşidinde görülmüştür. Denemede standart olarak yer alan Cumhuriyet-50 ve Kaya çeşitleri, bir çok hat ve çeşidden daha düşük dekara tane verimine sahip olmuştur. Standart çeşitlerden Kaya, Cumhuriyet-50 çeşidinden daha yüksek dekara tane verimine sahip olmuştur. Hasat indeksi % 16-41 arasında değişmiştir.En yüksek hasat indeksi Beranıce çeşidinde görülmüştür. Denemede standart olarak yer alan Cumhuriyet- 50 çeşidi tüm hat ve çeşitler içinde hasat indeksi en yüksek 2. çeşid olurken 2. standart olarak yer alan Kaya çeşidi bir çok hat ve çeşidden daha düşük hasat indeksine sahip olmuştur. Hektolitre ağırlığı 53.7-73.3 kg arasında değişmiştir. En yüksek hektolitre ağırlığı 1991/40 kütük nolu hat` ta görülmüştür. Denemede standart olarak yer alan Cumhuriyet-50 ve Kaya çeşitleri hektolitre ağırlıkları yönünden aynı grupta yer alarak bir çok hat ve çeşidden daha düşük hektolitre ağırlığına sahip olmuştur. Çimlenme enerjisi % 84-99 arasında değişmiştir. En yüksek çimlenme enerjisi 1991/64 kütük nolu hat' ta görülmüştür. Denemede standart olarak yer alan Cumhuriyet-50 çeşidi çimlenme enerjisi ortalama değerin üstünde yer alırken, Kaya standart çeşidi çimlenme enerjisi ortalama değerinin altında yer almıştır. Çimlenme yeteneği % 90-99 arasında değişmiştir. En yüksek çimlenme yeteneği 1991/64 kütük nolu hat' ta görülmüştür. Denemede standart çeşitler olarak yer alan Cumhuriyet-50 ve Kaya çeşitleri çimlenme yeteneği ortalama değerinin üstünde yer almıştır. Denemeye alman çeşit ve hatlarda, sert tane oranı % 0-10, yan sert tane oranı % 90-100 ve yumuşak tane oram % 0-6 arasında değişmiştir. En fazla yansert tane oranı Victoria çeşidinde görülmüştür. Denemede 1. standart olarak yer alan Cumhunyet-50 çeşidi en fazla yansert tane oranına tabib 2. çeşitolurken 2.standart Kaya çeşidi birçok hat ve çeşitten daha düşük yansert tane oranına sahiptir. Tane iriliğini belirlemek için yapılan elek analizi sonucu, çeşit ve hatlarda 2.5 mm elek üstü tane oranı % 52. 1-92.0, 22 mm elek üstü tane oranı % 6.0-41. 1 ve 2.2 mm elek altı tane oram % 0.7-9.7 arasında değişmiştir. En fezla 2.5 mm elek üstü tane oranı 1991/65 kütük nolu hatta görülmüştür. Denemede standart çeşitler olarak yer alan Cumhuriyet-50 ve Kaya çeşitleri 2.5 mm elek üstü tane oranı ortalama değerinin üstünde yer almışlardır.

VI SUMMARY Master Thesis STUDIES ON GRAIN YIELD YIELD COMPONENTS AND SOME MALTING QUALITY TRAITS OF NATIVE AND EXOTIC ORIGINATED BARLEY VARIETIES AND LINE Şinasi COŞKUN The University of Thrace Institute of Natural and Applied Sciences Departmend of Field Crops Advisor: Prof. Dr. Temel GENÇTAN 1993, Page: 80 Jury:Prof. Dr. Temel GENÇTAN Prof Dr. Kayıhan KORKUT' Prof. Dr. Sezen ŞEHİRALİ This experiment in which grain yield, the characters that effect the yield and some malt barley quality elements in 29 local and foreign two rowed barley lines and varieties were studied was organized in the experimental area of the Field Crops Department of the Agricultural Faculty of the Univercity of Thrace in Tekirdağ in October, in the years 1990-91. In the experiment Cumhuriyet-50 and Kaya took place as the standart variety and the experiment was organized according as to randomised blok desing as three repetition. The results of these experiments were summarized below. The days to of heading has changed between 30 and 46 days. The earliest heading was observed in the second standart Kaya variety. But the firstVII standart Cumhuriyet-50 type has given later valve than many other lines and varieties as heading day number. The flag leaf area has ranged between 4.9 and 13.2 cm^. The largest area of the flag leaf was calculated in the line of which register number is 1991/27. Cumhuriyet-50 and Kaya which took part as the standart variety in the experiment have had more narrow flag leaf area than all the other lines and varieties except the Russel variety and the 1991/64 register numbered line. Stem height has found between 79.5 and 109.8 cm. The shortest stem was found on the HB 854 variety. While the Cumhuriyet-50 variety which took part as the first standart in the experiment has been the third variety which has the highest stem among all the lines and variety, second standart Kaya variety has hat shorter stem than many other lines and variety. Ear lenght has ranged from 6.71 to 9.82 cm. The longest spike was seen in the 1991/65 register numbered line and the Beranice variety. The Cumhuriyet-50 and Kaya variety which took part as the standards many lines and variety. Kaya which is a standard variety has produced longer ears than the Cumhuriyet-50 variety. Grain number of spike has changed between 22.3 and 44.6. The most grain number on spike was seen in the variety of Grivita. Cumhuriyet-50 and Kaya which took parts as the standards in the experiment have had less grain number on the spike than many other lines and variety Cumhuriyet-50 which is a standart variety has produce more grain on the spike than the variety Kaya. Weight of grain on the spike has been calculated between 0.89 and 2.10 g. The most grain weight on spike was font in the variety Grivita. The variety Cumhuriyet-50 and Kaya which took parts as standards in the experiment have had less grain weight on spike tha many other lines and variety. Cumhuriyet-50 which is a standard variety has hat more grain weight on spike than the variety Kaya.VIII The values of thousand grain weight are between 35.3 and 48.0 g. The most thousand grain weight was seen in the 1991/20 register numbered line. The variety Cumhuriyet-50 and Kaya which took parts as the standards in the experiment have had less thousand grain weight than many other lines and variety. Kaya which is a standard variety has had thousand grain weight more than Cumhuriyet-50 Grain yield per decare has changed between 374.0 and 897.7 kg. The most grain yield on decare was seen in the Beranice variety. Cumhuriyet-50 and Kaya which took part as the standard variety have had grain yield on decare less than many other lines and variety. Kaya which is a standard variety has had grain yield per decare more than Cumhuriyet-50. The harvest index has been found between % 16 and % 41. The highest harvest index was seen in the Beranice variety. While Cumhuriyet-50 which took part as a standard variety in the experimet has become the second variety that has the highest harvest index among all the lines and the variety, the second standard Kaya variety has had less harvest index than many other lines and variety. Hectolitre weight was between 53.7 and 73.3 kg. The highest hectolitre weight was seen in the 1991/40 register numbered line. Cumhuriyet-50 and Kaya which took part as the standard variety in the experiment was located in the some group about the hectolitre weight and have had les hectolitre weight than many other lines and variety. Germination energy has changed between % 84 and % 99. The highest germination energy was calculated in the 1991/04 register numbered line. While the germination energy of Cumhuriyet-50 which took part as a standard variety in the experiment has located up to the average value of it, the germination energy of the standard Kaya variety has located down to the average value of it. Germination capacity has ranged from %90 to % 99. The highest germination capacity has been seen in the 1991/64 register numbered lineIX germination capacity of Cumhuriyet-50 and Kaya which took part as the standard variety in the experiment have located up to the average value of these In the experiment hard grain rate has changed between % 0 and % 10, semi-hard grain rate has changed between % 90 and % 100 and soft grain rate has changet between % 0 and % 6. The semi-hardest grain rate has been seen in the Victoria variety. While Cumhuriyet-50 which took part as the first standard variety is the second variety which has had semi-hardest grain order, the second standard variety Kaya has had less semi-hard grain rate than many other lines and variety. At the result of sieve analyses for grain size in the lines and variety 2.5 mm over sieve grane rate as changed between % 52. 1 and % 92.0, 2.2 mm over sieve grain rate has changed between % 6.0 and % 41. 1 and 2.2 mm under sieve grain rate has changed between % 0.7 and % 9.7. The most 2.5 mm over sieve grain rate has been seen in the 1991/65 register numbered line. Cumhuriyet-50 and Kaya which took part as the standard variety in the experiment have located up to the average value of the 2.5 mm over sieve grain rate.