Trakya koşullarında azot, fosfor ve potasyumlu gübrelerin adi yonca (M. sativa L.)nin yaş ve kuru ot verimi ile yaş ve kuru kök ağırlıklarına etkileri

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi TRAKYA KOŞULLARINDA AZOT, FOSFOR ve POTASYUMLU GÜBRELERİN ADİ YONCA (M.sativa L.) 'mn KURU ve YAŞ OT VERİMİ İLE YAŞ ve KURU KÖK A?IRLIKIARINA ETKİLERİ Bayram MAVİŞ Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Danışman: Prof.Dr. Murat ALTIN Sayfa: 65 Türkgeldi tarım işletmesi müdürlüğü (lüleburgaz) işletme arazisinde 1992-1994 yılları arasında yapılan hu çalışmadan elde edilen bilgiler aşağıda özetlenmiştir.II Azotlu gübrelemenin ilk yıl yoncanın yaş ot veriminde istatistiki olarak önemli olmamakla birlikte bir artış sağlamasına rağmen iki yıllık deneme sonucunda da önemli bir artış sağlamadığı tespit edilmiştir. Azot uygulanmayan parsellerden yılda 7838.26 kg/da, dekara 5 kg azot uygulananparsellerden ise 7885.42 kg/da yaş ot alınmıştır. Fosforlu gübre uygulamalarında ise her iki yılda da verim önemli ölçüde artmıştır.İki yılın toplam yaş ot verimine fosforlu gübrelerin etkisi; hiç gübre uygulanmayan parsellerden 6962.29 kg/da, dekara 10 kg fosforlu gübre uygulanan parsellerden 7910.83 kg/da ve dekara 20 kg fosforlu gübre uygulanan parsellerden ise 8712.40 kg/da yaş yonca otu alınmıştır. Potasyumlu gübrelemeler sonucunda yoncanın yaş ot veriminde istatistiki olarak önemli bir fark görülmemekle birlikte artan gübre dozları ile birlikte yaş yonca otu verimide artmıştır. K0, Kıo ve K2o uygulamalarında 7633.33, 7762.81 ve 8189.58kg/da yaş yonca otu alınmıştır. Her iki deneme yılında da azotlu gübrelemenin yoncanın kuru ot miktarı üzerinde önemli bir etkisi olmamıştır. Yoncanın kuru ot miktarına fosforlu gübrelerin etkisi istatistiki olarak önemli bulunmuştur. İki yılın sonunda toplam kuru yonca otu verimi artan gübre dozları ile birlikte artmıştır. Fosfor uygulanmayan parsellerden 1994.21 kg/da, dekara 10 kg fosfor uygulandığında 2189.16 kg/da ve dekara 20 kg fosfor uygulandığında ise 2309.79 kg/da kuru yonca otu alınmıştır. Potasyumlu gübrelerin yoncanın kuru ot miktarına etkisi her iki deneme yılında da istatistiki olarak önemsiz bulunmuştur. Ancak iki yıllık toplam kuaı yonca otu verimleri potasyumun artan dozları ile birlikte artış göstermiştir. K((, Kıo ve K2<> uygulamalarında sırası ile 2139.60, 2144.28 ve 2209.28 kg/da verim alınmıştır. NPK'lu gübrelerin yoncanın yaş ve kuru kök miktarına etkileri ise aşağıdaki gibi bulunmuştur./// Azotlu gübrelemenin yoncanın 30 ve 60 cm deki yaş ve kuru kök ağırlığına önemli bir etkisinin olmadığı teshil edilmiştir. Fosforlu gübrelerin yaş kök ağırlığına etkisi istatisfiki olarak önemli bulunmuştur. 30 cm deki yaş kök miktarı, fosforun O, 10 ve 20 kg/da uygulamalarında sırası ile 20.37, 21.45 ve 22. 18 gr/adel, 60 cm deki yaş kök miktarı ise 26.66, 27.24 ve 27. 74 gr/adel olarak teshil edilmiştir. Fosforlu gübreleme ile yoncanın 30 ve 60 cm deki kuru kök miktarı fosforun artan dozu ile birlikte artmış, bu artış is/atistiki olarak önemli bulunmuştur. Kuru kök ' ağırlığı 30 cm de pO, plO ve p20 doz uygulamalarında 7.48, 8.30 ve 9.04 gr/adel, 60 cm de ise 12.05, 13.09 ve 14.64gr/adel olarak lesbit edilmiştir. Potasyumla gübrelerin yoncanın 30 ve 60 cm deki yaş ve kuru kök miktarına etkisi fosforlu gübre uygulamasında olduğu gibi istatisliki olarak önemli çıkmıştır, arlan potasyum dozları ile yoncanın yaş ve kuru kök miktar ıda artmıştır. Bu araştırma doğrultusunda deneme yeri özelliklerine sahip yonca parsellerinde gübrenin ekonomik durıımuda göz önüne alınarak yılda dekara 10-20 kg fosfor tavsiye edilmiştir.

IV SUMMARY Postgraduate Thesis Effects of Nitrogenous, Phosphorus and Potassium Fertilizers On Dry - Green Fodder Yield and Wet and Dry Root Weights of Alfalfa (M. sativa L.) in Trakya Conditions. Bayram MAVİŞ The University of Tharace Institute of Science Department of Field Crops Supervisor: Prof.Dr. Murat ALTIN 1995, Page.65. Results of the research which were performed in Türkgeldi Agricultural state farm (Lüleburgaz) between the year of 1992-1994 have been summarized. Nitrogenous fertilization has caused slight increase in the first year yield of green fodder and this was statistically unsignificant. But this fertilization didn't provide a significant increase after two years research 7838.26 kg/da green fodder was obtained from the plots in which nitrogen wasn't applied and 7885.42 kg/da green fodder from the 5 kg nitrogen applied plots. In phosphorous fertilizer application yield has increased in each years at great extend. Effect of phosphorous fertilizer application to the green fodder yield of two years; in the unfertilized plots yield of the green alfalfa fodder was 6962.29 kg/da, in the 10 kg/da phosphorous fertilizer applied plots 7910.83 kg/da and 20 kg/da phosphorous fertilizer applied plots 8712.40 kg/da.V Although there couldn't find a.statistical difference in (he yield of green fodder as a result of potassium fertilization, as the dosages of fertilization were increased green alfalfa fodder yield increased. With application of K(), KU) and fan green alfa alfa fodder yields were 7633.33, 7762.81 and 8 189.58 kg/da repectively. In the both experiment year, there was no important effect of nitrogenous fertilisation, dry fodder yield I'f facts Of phosphorous fertilizers on dry fodder yield amount of alfalfa were statistically significant. At the end of two years total dry alfalfa fodder has incread together with increasing dosage of fertilizer. 1994.21 kg/da dry alfalfa fodder was obtained from the plots to which phosphorous fertilizer wasn't applied. This rate was 2 189. 16 kg/da in 10 kg phosphore applied plots and 2309. 79 kg/da in 20 kg phosphors applied plots. Effects potassium fertilizers on dry fodder yield of alfalfa were found statistically unsignificanf in hoths years. On (he other hand, dry alfalfa fodder yield of two years have increased with increasing potassium dosage. By the applicatiotm of fa, K,` and K?0 yields were 2 139. 60, 2 144. 28 and 2209. 28 kg/da respectively. Effects of Nl'K fertilizer on wet and dry root amount of alfalfa were found as follows. Nitrogenous fertilization hasn 7 a significant effect on wet and dry root weight in 30 anil 60 cm deptness. Effects of phoshorous fertilizers on wet root weight were found statistically significant. Wet root amounts in 30 cm deptness to which 0, 10 and 20 kg/da fertilizer applied were 20.37, 21.45 and 22. J 8 gr/each root, same amounts for the wet roofs in 60 cm deptness were 26.26, 27.24 and 27. 74 gr/each roof. With phosphorous fertilization, dry roof amount in 30 and 60 cm deptness has increased with the increasing dosages of phosphore, and this increase was statistically significant. Dry root weight in 30 cm were determined as 7.48, 8.30 and 9.04 gr/each root with Po, P-jo and P20 dosage application respectively and thise valves were found as 10.05, 13.09 and 14.64 gr/each root respectively for 60 cm deptness. Effect of potassium fertilizers on wet and dry root amount of alfalfa in 30 cm and 60 cm deptness were found statically significant as in phosphorous fertilizer application. Wet and dry root amounts of a/fa alfa increased with increasing potassium dosages. As a result of this research, 10-20 kg/year phoshpore application can he recommend for alfalfa plots which have properties of experiment place faking consider also the economic situation of fertilizers.