Hafızalı, Amasya beyazı, Yapıncak ve Semillon üzüm çeşitlerinde primer sürgünlerin zararlanması sonucu oluşan ikinci sürgünlerin verimlilik düzeylerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar

Abstract

Bu araştırma çalışmasında yörede yaygın olarak yetiştirilen Hafızali, Amasya Beyazı, Yapıncak ve Semillon Üzüm çeşitlerinin ana mahsûlü veren sürgünlerinin İlkbahar geç donlarının etkisiyle tamamen zararlanması ile kışlık gözlerden oluşabilecek 2. derecedeki sürgünlerin verimlilikleri belirlenmiş ve don zararı öncesi ve sonrasında yapılabilecek bazı işlemler hakkında bilgiler verilmiştir. Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü'nde çeşitlere ait bağlarda omcalar üzerinde oluşan primer sürgünler don zararı görmüş gibi kesilmiş ve kışlık gözler ikinci derecede sürgün vermeye zorlanmışlardır. Fenolojik gözlemler ve uygulamalardan elde edilen veriler çizelgeler halinde omcaların gelişme ve mahsuldarlıkları şekil olarak verilmiştir.-II- Hafızali üzüm çeşidinde uygulama omcalarında 5.-7., şahit omcalarda 3.-7. boğum gözleri diğerlerinden daha verimli bulunmuş ve ikinci derecede sürgünlerde mahsul % 63 oranında azalmıştır. Amasya Beyazında uygulama ve şahit omcalarında aynı seviyede 4.-7. boğum gözleri verimli olurken mahsulde % 56 oranında kayıp ortaya çıkmıştır. Yapıncak ve Semillon üzüm çeşitlerinde şahit ve uygulama omcalarında 3.-7. boğumlardaki gözler daha verimli bulunurken 2. derecede sürgünlerin verdiği ürün miktarında azalış sırasıyla % 76 ve % 70 düzeyinde bulunmuştur. Ürün kaybı salkımların daha az sayıda ve daha küçük oluşlarından kaynaklanmaktadır. İncelenen dört üzüm çeşidinde de gelişme yönünden şahit ve uygulama omcalarında bir farklılığın ortaya çıkmaması ürün azlığı nedeniyle asmanın ilerleyen dönemde gücünü vegetatif yönde kullanmasıyla açıklanmaktadır. Asmada ilkbahar geç don zararlanmalarına karşı önerilen yapay önlemlerin doğruluğuna katılmakla birlikte, çeşit seçimi ile geç ya da kademeli budama yapmak pratik ve ekonomik açıdan daha uygun görülmektedir. ANAHTAR KELİMELER: Asma, Don Zararı, Göz verimliliği, Ürün Primer ve Sekonder Sürgün, Primer ve Sekonder Tomurcuk, Göz

-ııı- SUMMARY Ph. D. THESIS THE DETERMINATION OF THE PRODUCTUVITY LEVELS OF THE SECONDARY SHOOTS OF HAFIZALI, AMASYA BEYAZI, YAPINCAK AND SEMİLLON GRAPE CULTIVARS. AFTER SPRING FROST INSURY OF PRIMERY SHOOTS Seyfı ÖZIŞIK Trakya University Tekirdağ Agricultural Faculty Department of Horticulture Trakya University Graduate School of Natural and Applied Sciences Supervisor: Prof. Dr. Salih ÇEIİK 1996, Page 5 5 Jury: Prof. Dr. Salih ÇELİK Prof. Dr. Yılmaz FİDAN Prof. Dr. Hasan ÇEIİK In this research, the production level of the secondary shoots of Hafızali, Amasya Beyazı, Yapıncak and Semillon grape varieties growing commonly in this region were determined when all of the primary shoots were injured by spring frost which give main crop and is given the knowledges about some feasible operation before and after spring frost injury. The primary shoots that grow from vines cut as experienced frost injury and buds are forced to give secondary shoots on vineyard belong to varieties at Tekirdağ Viticultural Research institute. Phenological observations and data that got out from applications were given as table, growth and productivity of vines as shape.-IV- Treated vines of 5.-7. and control vines of 3.-7. node buds were found more productive than the others and productivity of secondary shoots reduced 63 % on Hafizali grape variety. Application and comparison vines of Amasya Beyazı grape variety of 4.-7. node buds were productive at the same level, 56 % loss had become at yield. Aplication and comparison vines of 3.-7. node buds were productive on Yapıncak and Semillon variety. At the some time amount of yield reducing of secondary shoots was found 76 % and 70 % respectively. The loss of yield is proceed from scarcity and smaller clusters. There is no difference between at comparison and application plants in view of growth explain because of the loss yield and capacity of vines is using towards to vegetative growth at later stage. We agree the truth of artificially preventations against to the spring frost injury on the vines. At the same time late or gradually pruning together with the determination of the cultivar is seen more practice and economic. KEY WORDS: Vine, Frost injury, bud fertility,crop, primary and secondary shoots, primary and secondary buds, bud.