Akışkan yatak ortamında kuru soğanın ve soğan arpacığının temizlenmesi ve sınıflandırılması ile ilgili karakteristiklerin saptanması üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi Akışkan Yatak Ortamında Kuru Soğanın ve Soğan Arpacığının Temizlenmesi ve Sınıflandırılmasıyla ilgili Karakteristiklerin Saptanması Üzerine Bir Araştırma Türkan AKTAŞ Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Makinaları Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Bahattin AKDEMİR 1996, Sayfa: 63 Jüri: Prof. Dr. Selçuk ARIN Jüri: Doç. Dr. Bahattin AKDEMİR (Danışman) Jüri: Yrd. Doç. Dr. Cihangir SA?LAMII Tarımsal ürünlerin yabancı materyallerden ayrılması ve bu ürünlerin sınıflandırılması için pek çok yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemlerin temeli, ayırma işleminin, ele alınan materyallerin fiziksel özelliklerine dayanmasıdır. Ürünlerin aerodinamik özelliklerinden yararlanılarak yapılan pnömatik sistemlerle temizleme ve sınıflandırılması da çok eskiden beri kullanılan yöntemlerden birisidir. Eleklerle sadece boyutlarına göre ayırım yapılabilmekte; farklı yoğunluğa sahip aynı boyuttaki iki parçacık elekle ayrılamamaktadır. Bunların özgül ağırlıkları arasındaki farklardan yararlanılarak ayırma işlemi pnömatik sistemlerle gerçekleştirilebilmektedir. Bu araştırma Tekirdağ Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü Laboratu varında gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, kuru soğanın ve soğan arpacığının temizleme ve sınıflandırma aşamaları için, akışkan yatak prensibiyle çalışan bir temizleme ve sınıflandırma sistemin tasarımı için gerekli karakteristiklerin saptanmasıdır. Bu sistemde akışkan olarak hava kullanılmıştır. Bundan dolayı araştırmada bu ürünlerin hava akımı içindeki davranışlarıyla ilgili ölçülebilir karakteristikler saptanmıştır. Denemelerde 1996 temmuz ve ağustos aylarında hasat edilmiş soğan ve arpacıktan alınan örnekler kullanılmıştır. Soğan ve arpacıklar enine çap ölçümü esas alınarak saptanan büyüklüklerine bağlı olarak sırasıyla 3 ve 5 gruba ayrılmıştır. Ölçümler her gruptan alman 20'şer örnek için tek tek yapılmıştır. Araştırma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm kuru soğan, arpacık ve bunlar içindeki yabancı materyallerin fiziksel özelliklerini saptama, ikinci bölüm bu materyallerin tek tek hava akımı içindeki karakteristiklerini saptama ve üçüncü bölüm bunların toplu halde akışkanlaştırılmış yataktaki karakteristiklerini saptama olarak ayrılmıştır. Bunun için laboratuvarda bir hava kanalı yapılmıştır. Verileri elde etmek için bu kanaldan, çeşitli ölçüm cihazlarından ve literatürlerden saptanan eşitliklerden yararlanılmıştır. İkinci bölümde ürünler tek tek hava kanalı içineIII bırakılmıştır. Hava hızının ayarlanması ile taneler hava içinde yüzer konuma getirilmiştir. Özgül ağırlıkları ve hava içindeki direnç katsayılarının farklılığı tanelerin farklı yüzme hızlarında ve farklı seviyelerde olmalarını sağlamıştır. Üçüncü bölümde soğan ve arpacık için ayrı ayrı %0, %10, %20 ve %50 oranlarında olmak üzere değişik kirlilikte örnekler oluşturulmuş, bu örneklerin hava akımı içindeki davranışları incelenmiştir. Elde edilen verilerden; arpacıkların kritik hızlarının 10.98-16.69 m/s arasında değiştiği, keseklerin yüzme hızlarının 22.92 m/s ve daha hafif olan yaprak, sap gibi diğer materyallerin kritik hızlarının ise 8 m/s'den daha düşük olduğu, soğanların yüzme hızlarının 23.63-27.72 m/s arasında değiştiği, dikey hava akışında soğan üzerindeki gevşek kabukların 26.2 m/s hava hızında ayrılabildiği saptanmıştır.

IV SUMMARY Master of Science Thesis A Research on the Determination of Onion and Onion Sets Charachteristics Which are Related to the Cleaning and Classification in the Fluidized Bed Medium Türkan AKTAŞ Thrace University Graduate School of Naturel and Applied Sciences Department of Agricultural Machinary Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Bahattin AKDEMİR 1996, Page 63 Jury: Prof. Dr. Selçuk ARIN Jury: Assoc. Prof. Dr. Bahattin AKDEMİR Jury: Assist. Prof. Dr. Cihangir SA?LAMV There a lot of methods for cleaning and classification of agricultural products. Main theory of this methods is based on physical properties of the materials. The sieves can seperales materials only according to the their sizes. Two particles which have the same sizes and different specific gravities can not be seperated by the sieves. For this reason the seperalion process is made for this materials by using their weight differences in pneumatic systems. This research was made in Tekirdağ Agricultural Faculty, Agricultural Machinary Department's laboratories. The aim of this research is to determine required charachteristics of onion and onion sets for the cleaning and classification in the fluidized bed medium. Air was used in this system. Measurable characteristics which is related to the behaviour of particles İn the air, were determined. Onion and onion sets samples which were harvested in July and August were used İn the experiments. Onion and onion sets were classified respectively in 3 groups and 5 groups according to the measurements of the maximum width radius. Measurement were made one by one for 20 samples in each classification groups. The research consists three parts. The first is the determination of physical properties of dry onions, onion sets and the foreign bodies which were together onions, onion sets. The second is the determination of charachteristics of these samples in the air stream, and the third is the determination charachteristics of the materials together in the fludiezed bed medium. An air channel was designed for this aim. The air channel, various measurement equipments and the equations which found in the references were used for the data obtaining. Experiments were conducted in the air channel. In the second part; the prducts were dropped one by one in the air channel. The particles were brought in the suspended condition by the changing of air velocity. The