Asit bir toprağa çeşitli dozlarda azot-molibden uygulamasının ve farklı zamanda hasadın kıvırcık baş salatada (Lactuca sativa C.) nitrat birikimi üzerine etkisi

Abstract

ÖZET Bu araştırmada, Trakya Bölgesinde bulunan asit topraklardan bir örnek alınarak laboratuvar koşullarında saksılarda kıvırcık baş salata bitkisi yetiştirilerek, farklı dozlarda azot ve molibden uygulaması ile farklı iki zamanda hasadın yaprak örneklerindeki NC^-N'u derişimi üzerine etkisi araştırılmıştır. Birinci ve ikinci gübreleme olarak 0, 10, 20 kg/da N ile 0, 0,5, 1 kg/da Mo dozları uygulanarak ilk yaprak örneği birinci gübre ilavesinden otuz gün sonra sabah ve öğleden sonra, ikinci yaprak örneği ise ikinci gübre ilavesinden iki gün sonra sabah ve öğleden sonra alınmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, denemede artan dozlarda azot uygulaması bitki yapraklarında her iki gübre ilavesinde de nitrat birikimine neden olmuştur. Eşdeyiş ile toprağa verilen azot miktarı arttıkça bitki yapraklarındaki nitrat birikimini artırmıştır. Azot için sağlanan veriler molibden uygulamasında da elde edilmiştir. Ancak molibdenin nitrat birikimi üzerindeki etkisi azot elementinde olduğu gibi doğru orantılı değil, ters orantılıdır. Bir başka ifade şekli ile toprağa molibden ilavesi, bitki yapraklarındaki nitrat miktarını düşürmüştür. Denemede diğer parametre olarak kullanılan hasat zamanı da her iki gübrelemede etkili bulunmuştur. Her iki gübrelemede de sabah hasadı nitrat birikimini artırmıştır. Öğleden sonra yapılan hasat ise nitrat birikimini azaltmıştır.

II SUMMARY In this research, the effect of various levels of N and Mo and two different harvesting dates on the NO3-N leaf samples were investigated by taking acidic soil samples in Thrace Region and growing lettuce plants in pots under the laboratory conditions, first and second fertilizer applications 0, 10, 20, kg N/da and 0, 0.5, 1kg Mo/da dosages were applied and first leaf sample was taken after 30 days of the first fertilizer application and the second leaf sample was taken two days after the second fertilizers application in the morning and afternoon. According to the results, the increased levels of N applications, caused the accumulation of NO3-N in the leaves with the both fertilizers application. This means that as N amounts given to the soil increased, the accumulation of NO3-N increased in the leaves as well. The data obtained for N was also provided for Mo. But the effect of Mo on NO3-N accumulation did not show positive corelation as the effect of N but showed negatif correlation. This means that the application of Mo to the soil, dropped the NO3-N a mounts in the leaves. The harvesting dates which are used as another parameter in the experiment affected significantly in both fertilizer applicaions. It was found that morning harvest increased NO3-N accumulation but afternoon harvest reduced it.