Doğu Anadolu bölgesi elma genotiplerinin morfolojik karakterizasyonu

Abstract

Biyolojik çeşitlilik, toplumların ekolojik, ekonomik, kültürel ve manevi zenginlikleri ve geçmişleriyle bağlantısıdır. Büyük önem taşımalarına rağmen, biyolojik ve genetik çeşitlilik büyük bir hızla azalmaktadır. Doğu Anadolu Meyve Genetik Kaynakları Projesi kapsamında toplanan ve Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonundaki koleksiyon parselinde muhafaza edilmekte olan elma genotiplerinin UPOV kriterlerine göre morfolojik karekterizasyonu amacıyla bu çalışma planlanmış ve 2009 ve 2010 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada elma genotiplerinin olgunlaşma zamanı, morfolojik, fenolojik, pomolojik ve kimyasal özellikleri ile genetik akrabalık dereceleri ortaya konulmuştur. Elma genotiplerinden 31'i 2009 yılında, 52'si 2010 yılında çiçek açıp meyve vermiştir. Bu itibarla yıllara göre ayrı ayrı olmak üzere meyve veren genotiplerin değerlendirmesi yapılmıştır.Elma genotiplerinin %70'den fazlası kuvvetli gelişmekte, dik ve yayvan formdadır. 2/5, 4/4, 5/3, 6/6, 7/4, 8/4, 9/4, 10/4, 11/5, 13/4 ve 14/3 genotipleri doğrudan üretim programlarına alınabilecek niteliktedir. Elma genotiplerinin tam çiçekten hasada kadar geçen süresi 97-98 gün (10/5) ile 160-161 gün (8/4) arasında; meyve ağırlığı 2009 yılında 32.90 g (8/6) ile 311,58 g (6/6) arasında, 2010 yılında 77.21 g (13/5) ile 361,44 g (6/3) arasında belirlenmiştir. Genotiplerin meyve sertliği 2009 yılında 10.80 lb (6/2) ile 31.28 lb (8/6) arasında, 2010 yılında ise 11,97 lb (14/2) ile 31,98 lb (3/4) arasında saptanmıştır. SÇKM içeriği 2009 yılında %12,90 (6/2 ve 14/3) ile %18,25 (8/6) arasında, 2010 yılında ise %10,60 (12/4) ile %19,20 (2/4) arasında belirlenmiştir. Elma genotiplerinin dendogramında 2009 yılında 6, 2010 yılında 10 farklı ana grup oluşmuştur. Bu durum varyasyonun büyüklüğüne işaret eder ve kolleksiyonun kıymetini artırır. Elma genotiplerinin morfolojik karekterizasyonun ortaya konulduğu bu çalışmaya ilave olarak, genotiplerin moleküler karekterizasyonun da yapılması gerekmektedir.

Biological diversity is that it is connected with ecology, economy, culture, spiritual richness of communities and their past. Despite their great importance, biological and genetic diversity is quickly cutting down. This study was planned and carried out to determine morphological characterization according to the UPOV criteria of the apple genotypes collected in the scope of Eastern Anatolia Project of Fruit Genetic Resources and kept at Erzincan Horticultural Research Station collection garden in 2009 - 2010. In this study, the ripening time, morphological, phenological, pomological and chemical characteristics of apple genotypes and their degrees of genetic affinity have been defined. Thirty-one apple genotypes in 2009, fifty-two apple genotypes in 2010 flowered and produced fruit. In this respect, over the years, genotypes producing fruit were evalued individually.More than 70% of apple genotypes grow vigorously and are upright and spread form. 2/5, 4/4, 5/3, 6/6, 7/4, 8/4, 9/4, 10/4, 11/5, 13/4 and 14/3 genotypes are at the quality that can be taken directly to nature. Apple genotypes from full blossom until harvesting time date 97-98 days for (10/5) and 160-170 days for (8/4) were identified. Fruit weight in 2009, between 45 g (8/6) and 311.58 g (6/6), in 2010, between 77.21g (1/5) and 361.44 g (3/3) were determined. Fruit hardness of apple genotypes in 2009, 10.80 lb (6/2)-31.28 lb (8/6), in 2010, the 11.97 lb (14/2) and 31.98 lb (3/4) were established. TSS content changed between 12.90% (6/2) and 18.25% (8/6) in 2009, between 10.60% (12/4) and 19.20% (2/4) in 2010, in the dendrogram of apple genotypes, 6 different major groups in 2009 and 10 in 2010 formed. This refers to wide variation and causes the value of the collection to increase. In addition this study that the morphological characterizations of apple genotypes are revealed, also the molecular characterization of genotypes should be made.