Ümit Ünal filmlerinde özdüşünümsellik

Abstract

Bu tezde Ümit Ünal'ın 9 (2002), Ara (2008), Gölgesizler (2009) ve Nar (2011) filmlerindeki anlatı yapısında üstkurmacasal teknikler kullanarak özdüşünümsel bir sinema dili inşa ettiği fikrinden yola çıkılmaktadır. Çalışmada söz konusu tekniğin hangi farklı biçimlerde kullanıldığı ve gerçek/kurmaca ve izleyici/ yönetmen ilişkisi açısından nelere işaret ettiği tartışılmaktadır. Üstkurmaca her ne kadar postmodern bir anlatı biçimi olarak tanımlansa da modernist sanattaki kendini yansıtma, özbilinç ve özdüşünümsellik işlevleriyle de alakalı olması nedeniyle yalnızca postmoderniteyle sınırlandırılamayacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Bu bağlamda da Ünal sinemasına bakıldığında 9, Ara ve Nar filmindeki özdüşünümselliğin modernist auteur'ün eleştirel bakışına karşılık geldiği, Gölgesizler filminde ise özdüşünümselliğin metinlerarasılığı ön plana çıkaran bir işleve sahip olduğu görülmektedir.

This thesis builds upon the idea that in his films 9 (Nine) (2002), Ara (Space Between) (2008), Gölgesizler (The Shadowless) (2009) and Nar (The Pomegranate) (2011) Ümit Ünal created a self-reflexive cinematic language by the use of metafictional narration techniques. The study discusses how these techniques are used in different ways and what they mean in terms of reality/fiction and audience/director relationship. Although metafiction is usually defined as an element of postmodern fiction it could not be restricted to it due to its connection with modernist auteur's self-reflexivity and self-consciousness. In this respect it can be said that Ünal's self-reflexivity has a modernist critical view in 9, Ara and Nar whereas the function of self-reflexivity is to underline the intertextuality of the filmic text in Gölgesizler.